Η Δύση στην κόψη του ξυραφιού

Στα λόγια τουλάχιστον, η επίθεση είναι ολομέτωπη και σε κάποιο βαθμό, έχει και πλάκα. Ο μεν Πούτιν κατηγορεί τη Δύση για Ολοκληρωτισμό, ο δε Κινέζος ομόλογός του κάνει λόγο για τον θρίαμβο του κινεζικού καπιταλισμού υπό την εμπνευσμένη θεωρία του …. Καρόλου Μαρξ. Αμφότεροι οι ηγέτες δύο μεγάλων χωρών μας δουλεύουν έτσι ψιλό γαζί. Ο ένας μας λέει ότι είναι ολοκληρωτικά τα δυτικά φιλελεύθερα κράτη δικαίου, στα οποίο δεν βλέπουν την ώρα να έρθουν όλοι οι κατατρεγμένοι του πλανήτη και άλλος μας ανακοινώνει ότι ο πιο σκληρός σημερινός καπιταλισμός, αυτός της Κίνας, τελεί υπό τις ευλογίες του Μαρξ!!

Βέβαια ο Πούτιν και ο Χι έχουν τόση βαθειά απέχθεια προς τη γνώση, τους λαούς τους και την ιστορία, ώστε τα λεγόμενά τους, φαινομενικά, θα μπορούσαν να θεωρηθούν μια ακόμη δημαγωγία. Δεν είναι έτσι όμως. Σε μια εποχή κυριαρχίας της οργανωμένης παραπληροφόρησης και σκόπιμης εξάπλωσης της πνευματικής εξαπάτησης σ’ ένα παγκόσμιο κοινό χαμηλότατου μορφωτικού επιπέδου, η παραπλάνηση αποτελεί σημαντικό όπλο μαζικών πνευματικών καταστροφών.

Διαβάστε επίσης: Για μια επιχειρούσα κοινωνία

Αυτός είναι ένας βασικός στόχος των αυταρχικών καθεστώτων, γιατί γνωρίζουν πολύ καλά τη δυτική δημογραφική αδυναμία. Η Δύση έχει 1,3 δισεκατομμύρια πολίτες, έναντι 3,6 δισεκατομμυρίων στην Ανατολή, όπου χαμηλότερη είναι και η μέση ηλικία. Άρα μια μαζική πνευματική καταστροφή θα έχει πιο σοβαρές επιπτώσεις στο δυτικό χώρο από ό,τι στην Ανατολή. Σε οικονομικό επίπεδο είναι πλέον σαφέστατο ότι Κίνα και Ρωσία προωθούν την αποπαγκοσμιοποίηση, γιατί αυτή η εξέλιξη βολεύει πολιτικά και τις αυταρχικές εξουσίες.

Όσο πιο κλειστή είναι μια οικονομία τόσο πιο ισχυρή μπορεί να γίνει και μια αυταρχική εξουσία. Τα παθήματα της Σοβιετικής Ένωσης τη δεκαετία του 1980 και η κατάληξή τους έχουν γίνει μαθήματα για τους Πούτιν και Χι Τζινπίνγκ.

Όπως είναι γνωστό, η σημερινή παγκοσμιοποίηση, που συστηματικά πυροδοτήθηκε από την πρώτη πετρελαϊκή κρίση του 1973, στηρίχθηκε σε δύο πόδια. Το ένα ήταν και είναι αυτό των ΗΠΑ, απόλυτου αυτασφαλιστή της παγκόσμιας κατανάλωσης και το άλλο είναι αυτό της Κίνας, η οποία έχει γίνει το εργαστήριο του κόσμου με τίμημα την περιβαλλοντική καταστροφή. Στη δε Ευρώπη, κυρίαρχη εμπορική δύναμη, σημαντική είναι η παρουσία της Γερμανίας – μιας βιομηχανικής υπερδύναμης που εξάγει στον όμιλο Βραζιλίας-Ρωσίας-Ινδίας-Κίνας-Νότιας Αφρικής (BRICS) – και της Ρωσίας, του επίσημου προμηθευτή πρώτων υλών και φθηνής ενέργειας.

Διαβάστε επίσης: Η Δύση σε κρίση

Αυτή η βιομηχανική οντότητα αποτελούσε και πρόβλημα για τις ΗΠΑ, τόσο σε επίπεδο αγορών όσο και από πολιτικής πλευράς. Δεν πρέπει να ξεχνάμε, ότι η Αμερική επενέβη με το αζημίωτο βέβαια δυό φορές στην Ευρώπη με αφορμή παγκόσμιους πολέμους που η αφετηρία τους είχε γερμανικό χρώμα. Τον τελευταίο καιρό όλα αυτά αναθεωρούνται και αποσυνδέονται. Κατά τη διάρκεια του 20ου Συνεδρίου του ΚΚΚίνα, όπου θαυμάσαμε τον κυνισμό και τη βία του καθεστώτος, ο Σι Τζινπίννκ ανέπτυξε το όραμά του για τη μετατροπή της Κίνας σε φρούριο, ώστε να εξασφαλίσει την αυτάρκειά της στους τομείς της τεχνολογίας, της χρηματοδότησης, των τροφίμων και της ενέργειας, κάτι που είναι ασυμβίβαστο με τη συνέχιση των εξαγωγών στις οποίες βασίζεται η ανάπτυξη της. Η ρωσική οικονομία είναι απομονωμένη και επιδίδεται σε ένα μεγάλο άλμα προς τα πίσω ως αποτέλεσμα των κυρώσεων. Η Γερμανία βιώνει την κατάρρευση του μερκαντιλικού της μοντέλου. Οι Ηνωμένες Πολιτείες βλέπουν την οικονομία τους να ενισχύεται από τον πόλεμο στην Ουκρανία, λόγω της ενεργειακής τους αυτονομίας και της ισχύος της τεχνολογίας, των εξοπλισμών και της γεωργίας τους, αλλά δεν είναι σε θέση να σταματήσουν την οιονεί εμφυλιοπολεμική κατάσταση που υπονομεύει τη δημοκρατία τους. Η προτεραιότητα των εθνών και των εταιρειών δεν πηγαίνει πλέον στην ολοκλήρωση αλλά στην κυριαρχία, η οποία συνεπάγεται μια υλικοτεχνική, εμπορική, τεχνολογική, νομισματική και χρηματοπιστωτική αποσύνδεση με την απο-δολλαριοποίηση.

Αυτό σημαίνει ότι η διαδικασία της ρήξεως θα έχει συνέχεια και θα αφορά όλο και περισσότερο, οράματα, θεσμούς και αξίες. Τα αυταρχικά καθεστώτα για να έχουν μια θέση ισχύος σ’ ένα πιο διεθνές σύστημα, έντονα αποδυτικοποιημένο, θα πρέπει να καταστρέψουν κάποιους θεσμούς του. Και η προοπτική αυτή ενέχει σοβαρούς κινδύνους ανάφλεξης. Στο μέτρο που έχει ήδη ξεκινήσει μια σοβαρή σύγκρουση πολιτισμών, η Ανατολή επωφελείται από την ενίσχυση του Νότου και των αναδυόμενων δυνάμεών του – Ινδία, Βραζιλία, Τουρκία, Ιράν, Σαουδική Αραβία, Νιγηρία, Νότια Αφρική – που μοιράζονται το μίσος για τη Δύση και την αποστροφή προς την παγκόσμια τάξη που δημιουργήθηκε το 1945. Η στροφή προς ένα κατακερματισμένο, συγκρουσιακό και ευμετάβλητο σύστημα δεν τους φαίνεται αρνητική, καθώς τους επιτρέπει να προωθούν τα συμφέροντά τους καιροσκοπικά. Η Κίνα έχει γίνει ο πρώτος εμπορικός και οικονομικός εταίρος τους μέσω των Νέων Δρόμων του Μεταξιού. Η Ρωσία απολαμβάνει μια ευνοϊκή προκατάληψη που κληρονόμησε από τους εθνικοαπελευθερωτικούς αγώνες. Η μακροχρόνια θαμμένη, μνησικακία κατά της Δύσης, ριζωμένη στην αποικιακή εποχή διαδραματίζει τώρα κεντρικό ρόλο στην εσωτερική πολιτική συζήτηση των αναδυόμενων χωρών καθώς και στη διπλωματία τους. Και αυτό, παραδόξως, σε μια εποχή που η κυριαρχία της Δύσης εξαφανίζεται και οι αξίες της -η ελευθερία, η λογική, το κράτος δικαίου- αμφισβητούνται στο εσωτερικό της.

Η μεγάλη απόκλιση μεταξύ Δύσης και Ανατολής ενέχει κινδύνους μεγάλων συγκρούσεων, όπως αποδεικνύεται από την εισβολή στην Ουκρανία, οπότε ο ολοκληρωτικός υβριδικός πόλεμος που έχει εξαπολύσει η Ρωσία εναντίον της Ευρώπης και οι απειλές της Κίνας κατά της Ταϊβάν.

Υπάρχουν έτσι και διαφορετικές ευαισθησίες, κάτι που εχθροί της στο εσωτερικό της Δύσης δεν το κατανοούν. Έχουμε από τη μία εντατική ανάπτυξη στη Δύση με βάση την παραγωγικότητα των συντελεστών παραγωγής και τη συλλογή των παγκόσμιων αποταμιεύσεων και εκτεταμένη ανάπτυξη στην Ανατολή, που ευνοεί τη μαζική παραγωγή, την κατανάλωση φυσικών και ανθρώπινων πόρων, τη βιομηχανία και τις υποδομές. Δημοκρατίες και ριζοσπαστικός ατομικισμός στη Δύση. αυταρχικές αυτοκρατορίες, κρατικός έλεγχος επιχειρήσεων και πολιτών, πολιτιστική εξομάλυνση στα ανατολικά. Επιθυμία στη Δύση να οικοδομήσει μια παγκόσμια τάξη βασισμένη σε κανόνες, κινητοποίηση στην Ανατολή γύρω από την καταστροφή ενός διεθνούς συστήματος, που θεωρείται υποτελές στη δυτική αντίληψη του κράτους δικαίου. Ένας διπολικός κόσμος στον οποίον οι αυταρχικές σχέσεις εξουσίας δεν θα λογοδοτούν, είναι το κορυφαίο όραμα των Πούτιν, Χι, Ερντογάν και ισλαμιστών σκοταδιστών.