Πληθωρισμός Οκτωβρίου: Η ενεργειακή αντάρα αραιώνει, η διατροφική… πυκνώνει!

Δύο σημαντικές εκπλήξεις επεφύλαξε ο περασμένος Οκτώβριος στο πυρωμένο μέτωπο του πληθωρισμού με πολύ χρήσιμα διδάγματα απλού μαθήματος οικονομίας. Η μία αφορά τη μείωση – ρεκόρ όλων των εποχών κατά τρεις ποσοστιαίες μονάδες (από 12,1% στο 9,1%) του εθνικού δείκτη τιμών καταναλωτή και η δεύτερη την πρωτόγνωρη διαπίστωση ότι για πρώτη φορά ο εθνικός πληθωρισμός είναι χαμηλότερος από τον αντίστοιχο μέσο όρο στην Ευρωζώνη, ότι δηλαδή ο περιβόητος διαφορικός πληθωρισμός είναι μικρότερος, είναι αρνητικός (10,7% στην Ευρωζώνη!)!

Το πρώτο δίδαγμα από τη μείωση κατά τρεις ολόκληρες ποσοστιαίες μονάδες του πληθωρισμού και μάλιστα σ’ ένα μήνα καταδεικνύει για μιαν ακόμα φορά τη σημασία μερικών στοχευμένων παρεμβάσεων στην αντιμετώπιση των αιτίων που προκαλούν ή επιδεινώνουν προβλήματα στην οικονομία. Η μείωση αυτή δεν ήρθε από μόνη της, αλλά ήταν συνέπεια της μείωσης των τιμών ενέργειας κατά 12% στη χώρα μας τον Οκτώβριο και της σημαντικής συρρίκνωσης του ενεργειακού πληθωρισμού από 53,8% τον περασμένο Σεπτέμβριο (η Ελλάς ήταν τρίτη στον πίνακα των χωρών της Ευρωζώνης!) σε 20,8% τον ίδιο μήνα (κατρακύλησε σε χαμηλότερες θέσεις).

Αξιοποίηση συγκυρίας και παρεμβάσεων!

Η μείωση αυτή του ενεργειακού πληθωρισμού προήλθε από τη μείωση των τιμών ενέργειας, όπως προαναφέρθηκε, αλλά και από παρεμβάσεις, που είχαν και έχουν δημοσιονομικό κόστος, αλλά προκάλεσαν σημαντική ανακούφιση της οικονομίας και των νοικοκυριών από το πληθωριστικό άγος. Πρόκειται για τις επιδοτήσεις του πετρελαίου θέρμανσης κατά 25 λεπτά το λίτρο (τον Οκτώβριο καταργήθηκε όμως η οριζόντια επιδότηση που υπήρχε για το ντίζελ κίνησης, αλλά αυτή ήταν 15 λεπτά το λίτρο, δηλαδή χαμηλότερη από την επιδότηση στο πετρέλαιο θέρμανσης) και φυσικού αερίου κατά εννιά λεπτά την κιλοβατώρα, που δεν υπήρχαν κατά την πυρωμένη περίοδο του Σεπτεμβρίου, όταν ο πληθωρισμός εκτοξεύθηκε σε επίπεδα ρεκόρ της τελευταίας τριακονταετίας (Αύγουστος 1993!)

Έτσι, το ευχάριστο αποτέλεσμα από τον συνδυασμό αυτό των ευνοϊκών παραγόντων, η μείωση του εθνικού δείκτη τιμών καταναλωτή κατά τρεις ποσοστιαίες μονάδες προήλθε εξολοκλήρου από τη συρρίκνωση του ρυθμού μεταβολής αγαθών και υπηρεσιών ομάδας που επηρεάζεται σχεδόν άμεσα από το έντονο ενεργειακό πληθωριστικό κύμα. Συγκεκριμένα, όπως προκύπτει από τον παρατιθέμενο πίνακα – «τομογραφία» του πληθωρισμού τον περασμένο Αύγουστο, Σεπτέμβριο και Οκτώβριο, η ηλεκτρισμός μειώθηκε από 30,5% σε 7,4% και η αντίστοιχη επίπτωση από 1,18 ποσοστιαίες μονάδες μόνο στις 0,34 ποσοστιαίες μονάδες, με ανακούφιση του δείκτη κατά 0,84 ποσοστιαίες μονάδες. Το όφελος ήταν μεγαλύτερο (-1,87 ποσοστιαίες μονάδες) από την αρνητική μεταβολή του φυσικού αερίου (από 332% σε 68,4%, με αντίστοιχη επίπτωση από 2,46 ποσοστιαίες μονάδες σε μόλις 0,59 ποσοστιαίες μονάδες!), ενώ η μείωση της τιμής του πετρελαίου θέρμανσης από 65,1% σε 20,8% είχε μια σημαντική αρνητική επίπτωση (0,73 ποσοστιαίες μονάδες) από 1,26 ποσοστιαίες μονάδες σε μόλις 0,53 ποσοστιαίες μονάδες!

Η διατροφή εξακολουθεί να χαίρεται ακόμα και στη μειωμένη αντάρα!

Το άλλο δίδαγμα, δυστυχώς, απλών μαθημάτων οικονομίας δίνει η ομάδα διατροφής, η οποία όχι μόνο δεν επηρεάζεται άμεσα από την αραίωση της ενεργειακής αντάρας, εξακολουθεί να την «χαίρεται», όπως ο λύκος, αφού οι επιπτώσεις της ομάδας αυτής αγαθών και υπηρεσιών γίνονται από μήνα σε μήνα καταθλιπτικότερες (από 2,91 ποσοστιαίες μονάδες τον περασμένο Αύγουστο και Σεπτέμβριο σε 3,14 ποσοστιαίες μονάδες τον περασμένο Οκτώβριο, προικοδοτώντας τον πληθωρισμό με πρόσθετες ο,14 ποσοστιαίες μονάδες, αντί ανάλογης μείωσής του.

Δηλαδή, διερωτάται κανείς γιατί το ψωμί ν αυξάνεται του τρεις τελευταίους μήνες σταθερά με ποσοστά γύρω στο 20%, τα κρέατα γύρω στο 18%, τα γαλακτοκομικά γύρω στο 24%, τα έλαια και τα λίπη γύρω στο 20% και τα κακόμοιρα τα ωάρια με ποσοστά γύρω στο 4% και τα λαχανικά γύρω στο 10%, ενώ οι άλλες ομάδες αγαθών και υπηρεσιών να έχουν μια σταθερά χαμηλή επίπτωση στον γενικό δείκτη τιμών καταναλωτή;

Λέτε να τα διορθώσει όλα αυτά το «Καλάθι του Νοικοκυριού» ή θα έχει μέσα μόνο ένα … κεράσι για την … τούρτα του πληθωρισμού που πουλιέται στα σούπερ μάρκετ;

Η απάντηση πρέπει να αναζητηθεί σε απλά μαθήματα οικονομίας που παρουσιάσθηκαν σε προηγούμενα σχετικά σημειώματα, ότι, δηλαδή, όλα αυτά οφείλονται στα προβλήματα της πραγματικής οικονομίας, στον φαινομενικό, όπως και σε όλους σχεδόν τους άλλους τομείς, ανταγωνισμό και στη μη επαρκώς ανταγωνιστικής λειτουργία της αγοράς σε πολλούς τομείς. Η διαπίστωση αυτή επιβεβαιώνεται από τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για τον πληθωρισμό του Οκτωβρίου, τα οποία καταδεικνύουν ότι, όπως προκύπτει από τις μεταβολές των τιμών στον τομέα των επικοινωνιών, όχι μόνο δεν προικοδοτούν τον πληθωρισμό με πρόσθετες ποσοστιαίες μονάδες, όπως συνέβαινε επί εποχής του μονοπωλίου των τηλεπικοινωνιών, και τον μειώνουν κιόλας! Από τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ προκύπτει ότι και τον Οκτώβριο η ομάδα «επικοινωνίες» παρουσιάζει μείωση κατά 2% λόγω μείωσης κυρίως των τιμών σε τηλεφωνικό εξοπλισμό κινητών τηλεφώνων, τηλεφωνικές υπηρεσίες, που, σε αντίθεση με όσα καταγγέλλονταν τότε σε κάθε απόφαση ανοίγματος της αγοράς τηλεπικοινωνιών, ενέργειας κλπ, όταν παρουσιάζονταν ως μορμολύκειο η αύξηση των τιμολογίων και η εξόντωση των καταναλωτών. Θα πρέπει να τονισθεί για μιαν ακόμα φορά ότι η κατάργηση των κρατικών μονοπωλίων με ιδιωτικοποιήσεις , το άνοιγμα των αγορών, αποτελούν μείζον διαρθρωτικό θέμα, διότι, πέρα από τον υγιή ανταγωνισμό, απελευθερώνει και εθνικούς πόρους για επενδύσεις.