Πολλά τα παράπονα για την ακρίβεια και την επαπειλούμενη νέα οικονομική κρίση. Δικαίως βεβαίως γιατί η πληθωριστική έξαρση όλους λίγο-πολύ τους ενοχλεί, ακόμη και τους ευκατάστατους που λέγανε παλιά.

Ωστόσο, σύμφωνα με τον Μικροοικονομικό του Βήματος της Κυριακής, παρά τη διαχεόμενη γκρίνια, εκείνοι που συνεχίζουν να μαζεύουν αδιάκοπα λεφτά είναι – καθ’ ομολογίαν τους – οι servicers, οι νέοι διαχειριστές κόκκινων δανείων. Οι δουλειές τους μέχρι τώρα τουλάχιστον πάνε από το καλό στο καλύτερο και τα κέρδη βαίνουν αυξανόμενα.

Η συνεχιζόμενη αύξηση των επιτοκίων μόνο τους ανησυχεί λίγο, αλλά και πάλι δεν αλλάζουν ρότα. Εξαντλούν τα μέσα πίεσης, όπως και τα αναγκαστικά μέτρα σε βάρος του πλήθους των οφειλετών, στρατηγικών και μη.

Διαβάστε επίσης: Πλειστηριασμοί: Οι κινήσεις των servicers μετά το «όχι» της κυβέρνησης

Τους δε καλοπληρωτές μάλιστα τους εξαντλούν στην κυριολεξία με τις προμήθειες που χρεώνουν αφειδώς διά πάσαν υπηρεσία, πραγματική ή κατασκευαζόμενη. Κρατηθείτε λίγο, αγαπητοί. Ειδικά το κριτήριο της βιωσιμότητας δεν επιτρέπεται να είναι παντελώς αδιάφορο. Δεν είστε απλοί δοσατζήδες πια. Οι ίδιοι άλλωστε διατυμπανίζουν ότι έχουν αναλάβει το έργο της αναδιάρθρωσης του ιδιωτικού τομέα της οικονομίας. Ας το δείξουν και εμπράκτως…

Δεν παίρνουν δάνεια οι νέοι

Και οι τράπεζες επίσης δεν πάνε άσχημα, όπως βεβαιώνεται από την παρουσίαση των αποτελεσμάτων του εννεαμήνου. Είναι, βλέπετε, η επίδοση της οικονομίας που βοηθά, το υψηλό ποσοστό ανάπτυξης επίσης που θα ξεπεράσει το 6%, ο τουρισμός που άφησε πολλά έσοδα εφέτος, η διευρυνόμενη συνεχώς διαφορά επιτοκίων μεταξύ χορηγήσεων και καταθέσεων και οι υψηλές προμήθειες βεβαίως. Ωστόσο οι τραπεζίτες αισθάνονται τις μεγάλες αλλαγές στα ήθη και στις συμπεριφορές των πολιτών, ιδιαίτερα των νεότερων.

Γνωρίζουν ότι η τράπεζα είναι ξένος τόπος για τους νέους. Ούτε απ’ έξω δεν περνούν από τραπεζικά καταστήματα. Όλες τις συναλλαγές τους τις εκτελούν από τα κινητά τους τηλέφωνα, δεν ενδιαφέρονται να αγοράσουν σπίτι, ούτε πολύ περισσότερο να λάβουν καταναλωτικό δάνειο.

Κατά βάση τα τραπεζικά αγαθά φαίνεται πως δεν προσελκύουν τη νέα γενιά και οι τραπεζίτες ψάχνουν τρόπους να προσεγγίσουν τους νεότερους. Είναι αυτή μια πρόκληση υπαρξιακή για εκείνες, πολιορκούμενες από τις διευρυνόμενες ψηφιακές πράξεις και συναλλαγές από πλήθος νέων σχημάτων που πολύ απέχουν από τα παραδοσιακά τραπεζικά ιδρύματα.

Οι δημοσκοπήσεις, η μη ανατροπή και το πλήγμα στο προφίλ

Δημοσκοπήσεις «τρέχουν» αυτές τις ημέρες και θα έχει ενδιαφέρον να δούμε πόσο και οι νέες αποκαλύψεις για τις υποκλοπές θα αλλάξουν ριζικά το πολιτικό σκηνικό. Κάτι τέτοιο δε φαίνεται, πάντως, από μετρήσεις που έχει στη διάθεσή της η στήλη.

Και όταν μιλάμε για ανατροπή εννοούμε π.χ. ο ΣΥΡΙΖΑ να κεφαλαιοποιήσει τη δύσκολη περίοδο που περνά η κυβέρνηση και να πλησιάσει στα όρια του στατιστικού λάθους ή και να περάσει μπροστά. Κάτι τέτοιο δεν φαίνεται να συμβαίνει, ούτε ως προς τη δημοφιλία του κ. Τσίπρα σε σύγκριση με τον Κυριάκο Μητσοτάκη.

Στη δημοσκόπηση της GPO για τα Παραπολιτικά, χωρίς να έχουν μετρηθεί οι αποκαλύψεις του Σαββατοκύριακου, η διαφορά μειώθηκε κατά 1,3 μονάδες, κι αυτό είναι σημαντικό. Όμως, η διαφορά των 5,8 μονάδων δεν είναι καθόλου αμελητέα, μια διαφορά που πάνω – κάτω υπάρχει και στις μετρήσεις άλλων εταιρειών.

Η GPO μετρά ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι πολίτες, σε ποσοστό 49,6%, είναι η ακρίβεια, ενώ ακολουθεί η ενεργειακή κρίση με 19,8%, τα ελληνοτουρκικά με 11,8% και οι υποκλοπές με 10,9%.

Αυτό, όμως, δε σημαίνει πολλά. Η υπόθεση των υποκλοπών είναι σοβαρό θέμα που πλήττει τη Δημοκρατία και το μεταρρυθμιστικό προφίλ που ήθελε ο Κυριάκος Μητσοτάκης να περάσει. Μάλιστα, αυτό που λέγεται είναι ότι το πλήγμα που δέχθηκε ο πρωθυπουργός είναι μεγαλύτερο στο εξωτερικό, απ’ ότι στην Ελλάδα.

Ψηφοφόροι «μπετόν» που αδιαφορούν για τις υποκλοπές!

Η στήλη μαθαίνει ότι θα έχουμε άλλες δύο δημοσκοπήσεις τις επόμενες ημέρες, η μία στις 21 Νοεμβρίου. Σε μία από αυτές, πάντως, υπάρχει ένα εξαιρετικά σημαντικό εύρημα και αφορά στο ποσοστό των πολιτών που θεωρούν ότι οι υποκλοπές… καλώς γίνονται ή γίνονταν και παλιότερα, οπότε σήμερα τίποτε δεν έχει αλλάξει.

Λοιπόν, η μέτρηση δείχνει ότι ένα ποσοστό της τάξης του 30% με 35%, δηλαδή ένας στους 3 Έλληνες, δεν έχει κανένα πρόβλημα με τις υποκλοπές. Μάλιστα στους ψηφοφόρους της Νέας Δημοκρατίας αυτό το ποσοστό ξεπερνά το 70%.

Το ακόμη πιο εντυπωσιακό. Πάνω από 20%, ένας στους 5 δηλαδή ψηφοφόρους του ΠΑΣΟΚ δεν έχουν κι αυτοί πρόβλημα για τις υποκλοπές, παρά το γεγονός ότι το σκάνδαλο ήρθε στην επικαιρότητα εξαιτίας της παρακολούθησης του Νίκου Ανδρουλάκη.

Σύμφωνα με την GPO, επίσης, σε ποσοστό 54,6% οι πολίτες απαντούν ότι η υπόθεση των υποκλοπών δεν έπληξε την εμπιστοσύνη της απέναντι στον πρωθυπουργό.

Παράλληλα, στην ερώτηση «εάν η σημερινή κυβέρνηση πρέπει να παραιτηθεί και η χώρα να οδηγηθεί σε πρόωρες εκλογές», το 61,7% απαντά «όχι, μάλλον όχι» και το 37,4% «ναι, μάλλον ναι».

Φαίνεται, λοιπόν, ακόμη κι αν κάποια νούμερα πέσουν έξω ή είναι υπερβολικά ή αλλάξουν μετά τις νέες αποκαλύψεις, ότι υπάρχει ένα «μπλοκ» ψηφοφόρων που αδιαφορεί για τις υποκλοπές. Και οι περισσότεροι θα ψηφίσουν με διαφορετικά κριτήρια κι όχι επηρεασμένοι από το σκάνδαλο που είναι στην επικαιρότητα.

Υπάρχει τέλος ένα σημαντικό ποσοστό που θα ψήφιζε ξανά ΝΔ, ακόμη κι αν τώρα πλήττεται καίρια από το σκάνδαλο, επειδή δεν βλέπει στον ΣΥΡΙΖΑ μια εναλλακτική προοπτική διακυβέρνησης.

Θα έχουν σίγουρα μεγάλο ενδιαφέρον τα γκάλοπ που έπονται, κυρίως γιατί κανείς δεν μπορεί να κοιμάται ήσυχος από τους πολιτικούς αρχηγούς. Ούτε ο κ. Μητσοτάκης, ο οποίος έχει πληγεί καίρια, ούτε ο κ. Τσίπρας, που δεν πείθει, ούτε και ένα από τα θύματα των παρακολουθήσεων, ο κ. Ανδρουλάκης, που δεν μπορεί να κεφαλαιοποιήσει τη φθορά της κυβέρνησης και την αδυναμία του ΣΥΡΙΖΑ.

Ανάσα στα ακίνητα με τις ρυθμίσεις που θα ανακοινωθούν

Εξελίξεις θα υπάρξουν, απ’ ότι μαθαίνουμε στον τομέα της φορολογίας των ακινήτων. Σε μια προεκλογική χρονιά, ασφαλώς δεν θα περίμενε κανείς επιβαρύνσεις, αλλά φοροελαφρύνσεις για την περιουσία των Ελλήνων.

Έτσι, το φορολογικό νομοσχέδιο που είναι έτοιμο προβλέπει το πάγωμα του ΦΠΑ στις νέες οικοδομές για άλλα δύο χρόνια, δηλαδή ως το τέλος του 2024. Ένα μέτρο που άλλαξε την εικόνα της οικοδομής και προκάλεσε έκρηξη της δραστηριότητας.

Παράλληλα, θα παγώσει έως το τέλος του 2024 και ο φόρος υπεραξίας ενώ διατηρείται για ακόμη 2 χρόνια η έκπτωση φόρου 40% για δαπάνες ανακαίνισης κατοικιών.

Πρόκειται ασφαλώς για μέτρα που έχουν ζητηθεί και από τους φορείς της αγοράς ακινήτων οι οποίοι βλέπουν ήδη μια «κόπωση» και φοβούνται νέα κρίση στον κλάδο. Οι φοροανάσες δίνουν τη δυνατότητα σε εργολάβους αλλά και στους ιδιοκτήτες ακινήτων να συνεχίσουν να επενδύουν στο real estate.

Ανατροπές αναμένεται να έχουμε και με τις αντικειμενικές αξίες καθώς οι δήμοι καλούνται να καταθέσουν την άποψή τους για τις τιμές ζώνες ώστε το υπουργείο Οικονομικών να διαμορφώσει το σχέδιό της για την αναπροσαρμογή που είναι άγνωστο πότε θα γίνει.

Που κτίζονται νέα γραφεία και γιατί

Περισσότερα από 100 χιλιάδες τετραγωνικά μέτρα γραφειακών χώρων είναι η ζήτηση κάθε χρόνο από εταιρείες που είτε θέλουν να αλλάξουν έδρα είτε ανοίγουν νέες δραστηριότητες. Ενας αριθμός διόλου ευκαταφρόνητος, αρκεί να μπορεί και η ελληνική αγορά να εξυπηρετήσει αυτή τη ζήτηση. Η αλήθεια είναι, όπως λένε οι ειδικοί του real estate, ότι σύγχρονοι γραφειακοί χώροι δεν υπάρχουν πολλοί, ειδικά με «πράσινες» προδιαγραφές. Όμως, σιγά – σιγά οι developers προσαρμόζονται και προχωρούν σε σημαντικές επενδύσεις. Εκτιμάται, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της εταιρείας Cushman & Wakefield, η οποία εκπροσωπείται στην Ελλάδα από την Proprius, ότι θα κατασκευαστούν συνολικά 409 χιλιάδες τ.μ. γραφείων την επόμενη διετία, δηλαδή μέχρι το τέλος του 2025.

Μεγάλες επενδύσεις αν σκεφτεί κανείς ότι το συνολικό απόθεμα γραφείων σήμερα είναι περί τα 458 χιλιάδες τ.μ.

Με βάση τα επενδυτικά σχέδια, καταλαβαίνουμε και προς τα πού κινείται η ζήτηση, ποιες περιοχές δηλαδή επιλέγουν οι εταιρείες για να εγκατασταθούν.

Συγκεκριμένα, θα κτιστούν 100 χιλιάδες τ.μ. στο κέντρο και τις γύρω περιοχές, 123.500 τ.μ. στα νότια προάστια, με αιχμή τη Λ. Συγγρού, 85 χιλιάδες τ.μ. στα Βόρεια και κυρίως στη Λ. Κηφισίας και άλλα 73.500 τ.μ. στον Πειραιά με αιχμή τον Πύργο.

Βλέπουμε, λοιπόν, μια μετατόπιση της ζήτησης στο κέντρο, κυρίως λόγω των μετακινήσεων που είναι ευκολότερες και στα νότια προάστια, κυρίως στο λιμάνι του Πειραιά, εξαιτίας της επέκτασης του μετρό, της θάλασσας και των μεγάλων έργων ανάπλασης που θα αλλάξουν και τον τρόπο ζωής εργαζόμενων και κατοίκων.

Κατόπιν εορτής «μπαλώματα» στις κυβερνητικές τρύπες

Δύο νομοθετικές πρωτοβουλίες για δύο θέματα που έπληξαν καίρια την κυβέρνηση, ετοιμάζονται, επισπεύδονται και θα κατατεθούν το επόμενο διάστημα.

Συγκεκριμένα, τις επόμενες ημέρες εκτιμάται ότι θα έρθει στη Βουλή η νομοθετική ρύθμιση για τα κακόβουλα λογισμικά παρακολούθησης στην Ελλάδα και τη γενικότερη λειτουργία της ΕΥΠ. Θα προβλέπεται η εξολοκλήρου απαγόρευση της εμπορίας και της χρήσης τους, αν και κάτι τέτοιο ισχύει και σήμερα, οπότε θα πρέπει να αναμένουμε τα σημεία – κλειδιά της νέας ρύθμισης. Ανέλαβε να την συντάξει και να την στηρίξει ο υπουργός Επικρατείας, Γ. Γεραπετρίτης, που έχει βρεθεί στη δεύτερη λίστα όσων φέρονται να παρακολουθούνται.

Είναι μια σαφής προσπάθεια διαφυγής από την σκληρή πραγματικότητα για την κυβέρνηση, λόγω των συνεχών αποκαλύψεων.

Η δεύτερη ρύθμιση θα μπορούσε να ονομαστεί και… «ρύθμιση Πάτση» καθώς γίνεται με αφορμή το σκάνδαλο με τον πρώην «γαλάζιο» βουλευτή. Ο υπουργός Επικρατείας, και πρώην δικαστικός, Πάνος Πικραμμένος, έχει αναλάβει σύμφωνα με πληροφορίες να συντάξει τη ρύθμιση για την αλλαγή στο καθεστώς του πόθεν έσχες των βουλευτών και πώς αυτά θα ελέγχονται.

Η στήλη, πάντως, λέει ότι και οι δύο υποθέσεις έχουν πλήξει σημαντικά την κυβέρνηση και οι ρυθμίσεις έρχονται εκ των υστέρων για να κλείσουν «μαύρες τρύπες» που δεν κλείνουν έτσι εύκολα.

«Βυζάντιο» στην εκλογή νέου αρχιεπισκόπου Κύπρου

Ποιος θα περίμενε ότι η εκλογή ενός αρχιεπισκόπου σε μια χώρα ίσως να έχει μεγαλύτερη σημασία απ’ ότι η εκλογή του Προέδρου της ίδιας χώρας.

Οποιος, όμως, γνωρίζει τι συμβαίνει στην Κύπρο και ποια η δύναμη του εκάστοτε αρχιεπισκόπου, καταλαβαίνει τι εννοούμε. Μετά την εκδημία του μακαριστού αρχιεπισκόπου Χρυσοστόμου, ξεκινά πλέον η… προεκλογική εκστρατεία για το διάδοχό του. Και δεν θα είναι μια εκλογή που θα αποφασίσουν μόνο οι υπόλοιποι ιεράρχες, διότι στην Κύπρο ψηφίζουν και οι λαϊκοί, ο λαός δηλαδή θα αποφασίσει για τον θρησκευτικό του ηγέτη.

Καλά ως εδώ, όμως, τι συμβαίνει όταν για τον αρχιεπισκοπικό θρόνο ενδιαφέρονται και… ξένες δυνάμεις; Για παράδειγμα υπάρχουν φήμες ότι η Ρωσία θα ήθελε να επηρεάσει τις εξελίξεις ώστε να εκλεγεί φιλορώσος αρχιεπίσκοπος. Άλλωστε, στις εκλογές θα ψηφίσουν περί τους 30.000 Ρώσους οι οποίοι έχουν κυπριακό διαβατήριο και είναι μόνιμοι κάτοικοι, κι αυτό λέει πολλά.

Λέγεται ότι η Μόσχα και η Ρωσική Εκκλησία θα «κατεβάσει» φιλορώσο ιεράρχη στις εκλογές ενώ από την άλλη μεγάλο ενδιαφέρον δείχνει και το Οικουμενικό Πατριαρχείο που δε θέλει με τίποτε να περάσει ο έλεγχος της κυπριακής Εκκλησίας στη Μόσχα.

Οι εκλογές θα γίνουν μετά τα Χριστούγεννα κι εν μέσω προεκλογικής εκστρατείας που είναι σε εξέλιξη για την εκλογή νέου Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας.