Οι κεντρικές τράπεζες κάνουν πίσω από πολύ μεγάλες αυξήσεις επιτοκίων καθώς οι προοπτικές της οικονομίας επιδεινώνονται

Οι κεντρικοί τραπεζίτες πρόκειται να στραφούν προς μια πιο σταδιακή νομισματική σύσφιξη, προβλέπουν οι οικονομολόγοι, καθώς οι πρόσφατες αυξήσεις των επιτοκίων δείχνουν σημάδια τιθάσευσης του πληθωρισμού και οι αξιωματούχοι αναγνωρίζουν την αυξανόμενη απειλή της ύφεσης.

Μετά τις τελευταίες συνεδριάσεις των κεντρικών τραπεζών και την υποχώρηση του πληθωρισμού των ΗΠΑ στο 7,7% τον Οκτώβριο από 8,2% τον Σεπτέμβριο, οι αγορές τιμολογούν με μεγαλύτερη πιθανότητα αύξηση επιτοκίων 50 μονάδων βάσης αντί για 75 μονάδων βάσης στις επόμενες συνεδριάσεις της FED, της ΕΚΤ, της BoE, της Κεντρικής Τράπεζας της Ελβετίας και της Τράπεζα του Καναδά (BoC) -και περιμένουν μικρότερες αυξήσεις επιτοκίων και το επόμενο έτος.

Διαβάστε επίσης – Κεντρικές Τράπεζες: Στροφή σε πιο ήπιες αυξήσεις επιτοκίων

Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και η Τράπεζα της Αγγλίας (BoE) έδωσαν ένα «σαφές μήνυμα» ότι «οδεύουμε προς μια περίοδο πιο αργής σύσφιξης, αντικατοπτρίζοντας αυτό που έχουμε δει από την Αυστραλία, τον Καναδά και τη Νορβηγία», όπως δήλωσε ο James Pomeroy, οικονομολόγος στην HSBC.

Διαβάστε επίσης: Ηρεμία πριν από την καταιγίδα – Οι αντίθετοι άνεμοι της παγκόσμιας

Οι υπεύθυνοι χάραξης νομισματικής πολιτικής πιστεύουν ότι οι επιθετικοί γύροι σύσφιξης είχαν επιπτώσεις στις τιμές καταναλωτή, δήλωσε η Jennifer McKeown, επικεφαλής οικονομολόγος στην Capital Economics. «Περιμένουμε από τις κεντρικές τράπεζες να επιβραδύνουν τον ρυθμό των αυξήσεων λόγω συνδυασμού αποδυνάμωσης των οικονομιών, χαλάρωσης των εγχώριων πιέσεων στις τιμές και του γεγονότος ότι τα επιτόκια είναι πάνω ή φτάνουν σε επίπεδα ισορροπίας [όπου η δραστηριότητα δεν περιορίζεται ούτε ενισχύεται]», είπε.

Διαβάστε επίσης: Γουόλερ-Fed: Σημασία δεν έχει η ρυθμός αύξησης των επιτοκίων αλλά το πού θα φτάσουν

Η Capital Economics αναμένει ότι οι περισσότερες από τις επόμενες κινήσεις σε περισσότερες από 20 κεντρικές τράπεζες που παρακολουθεί, θα είναι αυξήσεις επιτοκίων κατά 50 ή 25 μονάδες βάσης.

Τα γεράκια από τις κεντρικές τράπεζες του κόσμου κέρδισαν τη μάχη το φθινόπωρο, ανακοινώνοντας αυξήσεις επιτοκίων μεγάλου μεγέθους που είχαν καταγραφεί για τελευταία φορά ολόκληρες δεκαετίες πριν. Συνολικά 20 κορυφαίες κεντρικές τράπεζες αύξησαν τα επιτόκια κατά σχεδόν 11 ποσοστιαίες μονάδες από τον Αύγουστο, δείχνοντας την πιο πρόσφατη κατεύθυνση στη νομισματική πολιτική. Η Τράπεζα της Ιαπωνίας είναι ακραία, καθώς δεν έχει αυξήσει τα επιτόκια από το 2007 και δεν προβλέπεται να τα αυξήσει σύντομα, ενώ η Ρωσία και η Τουρκία έχουν μειώσει τα επιτόκια.

Διαβάστε επίσης – Η λέξη που δίνει τη νίκη στα «περιστέρια» της ΕΚΤ

Η Fed, η ΕΚΤ, η BoE και η BoC μόνες αύξησαν τα επιτόκια κατά συνολικά 5,5 ποσοστιαίες μονάδες κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, με όλες να έχουν κάνει τουλάχιστον μία αύξηση 75 μονάδων βάσης. Η Fed είχε να αυξήσει τα επιτόκια κατά 75 μονάδες βάσης από το 1994, αλλά τώρα έχει πραγματοποιήσει τέσσερις διαδοχικές αυξήσεις αυτού του μεγέθους από τον Ιούνιο, με το βασικό επιτόκιο των ομοσπονδιακών κεφαλαίων να διαμορφώνεται τώρα σε 3,75-4%.

Οι αυξήσεις της ΕΚΤ κατά 75 μονάδες βάσης τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο, που ανέβασαν το επιτόκιο καταθέσεων στο 1,5%, ήταν οι μεγαλύτερες κινήσεις σύσφιξης στην 24χρονη ιστορία της, ενώ η παρόμοια αύξηση της BoE τον Νοέμβριο ήταν η μεγαλύτερη εδώ τέσσερις δεκαετίες, οδηγώντας το βασικό επιτόκιο στο 3%.

Καθώς τα επιτόκια αυτά είναι πλέον πολύ πιο κοντά στο επίπεδο ισορροπίας τους ή λεγόμενο το «ουδέτερο» επίπεδο και η οικονομική δραστηριότητα αποδυναμώνεται, «η περίπτωση να μειωθεί η αυστηροποίηση των πολιτικών» (…) έχει ενισχυθεί», δήλωσε ο Ben May, οικονομολόγος στην εταιρεία συμβούλων Oxford Economics.

Υπάρχουν πολλά σημάδια αποδυνάμωσης της παραγωγής της οικονομίας. Οι δείκτες ΡΜΙ της S&P Global έδειξαν για τον Οκτώβριο βαθύτερη ύφεση για τις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και την ευρωζώνη. Ο παγκόσμιος δείκτης διαρκών νέων παραγγελιών (ΡΜΙ) έπεσε στο χαμηλότερο επίπεδο από την άνοιξη του 2020, στο αποκορύφωμα της πανδημίας.

Τα επίπεδα εμπιστοσύνης των καταναλωτών και των επιχειρήσεων βρίσκονται σχεδόν σε χαμηλά επίπεδα ρεκόρ σε πολλές χώρες, καθώς ο υψηλός πληθωρισμός και η αύξηση του κόστους δανεισμού μετά τον γύρο των μεγάλων αυξήσεων των επιτοκίων έπληξαν τις δαπάνες των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων.

Οι οικονομολόγοι αναθεωρούν προς τα κάτω τις προβλέψεις τους για την ανάπτυξη για το 2023 για τις πιο πλούσιες χώρες και αναμένουν μείωση της παραγωγής στη Γερμανία, την Ιταλία και το Ηνωμένο Βασίλειο.

Οι προσδοκίες της αγοράς για το επόμενο καλοκαίρι έχουν επίσης αλλάξει. Με βάση τα παράγωγα προϊόντα, όπως τα swaps επιτοκίων, οι προσδοκίες για το επιτόκιο καταθέσεων της ΕΚΤ το επόμενο καλοκαίρι είχαν εκτοξευθεί στο 3% τον Σεπτέμβριο, από λιγότερο από 1% στις αρχές Αυγούστου, αλλά δεν έχουν αυξηθεί από τότε.

Στο Ηνωμένο Βασίλειο, τα υψηλότερα επιτόκια τιμολογήθηκαν μετά την ανακοίνωση επιθετικών φορολογικών περικοπών στον «μίνι» προϋπολογισμό του Σεπτεμβρίου. Αλλά με αυτές να ακυρώνονται ως μέρος των πιο μετριοπαθών δημοσιονομικών σχεδίων της νέας κυβέρνησης, οι προσδοκίες για το επόμενο καλοκαίρι έχουν επανέλθει σε μεγάλο βαθμό στα επίπεδα του 4,6% που ήταν στα μέσα Σεπτεμβρίου.

Η Susannah Streeter, ανώτερη αναλύτρια στην εταιρεία διαχείρισης κεφαλαίων Hargreaves Lansdown, είπε ότι είναι «λογικό» να αναμένουμε μικρότερες αυξήσεις στο Ηνωμένο Βασίλειο, «ειδικά με μια πρόβλεψη ύφεσης που θα μπορούσε να διαρκέσει δύο χρόνια και να επιφέρει αποπληθωριστικές πιέσεις».

Στις ΗΠΑ, οι προσδοκίες της αγοράς για το επόμενο καλοκαίρι συνεχίζουν να αυξάνονται αφού ο Jay Powell, ο πρόεδρος της Fed, προειδοποίησε ότι τα επιτόκια θα κορυφωθούν σε υψηλότερο επίπεδο από το αναμενόμενο.

Ωστόσο, ακόμη και η Fed ενδέχεται να προσαρμόσει την πολιτική της καθώς οι πρόσφατες αυξήσεις των επιτοκίων αρχίζουν να μειώνουν την οικονομική δραστηριότητα. «Οι πιο επιθετικές κινήσεις φαίνεται να πλησιάζουν στο τέλος τους, με μια πιο ήπια στρατηγική να αναμένεται τους επόμενους μήνες», είπε η Streeter.