Ο πόλεμος στην Ουκρανία και η επιθετικότητα της Ρωσίας έχουν αλλάξει ριζικά το γεωπολιτικό τοπίο της Ευρώπης. Μεταξύ άλλων έχουν επαναπροσδιορίσει το νόημα της «στρατηγικής αυτονομίας».
Διαβάστε επίσης: ΕΕ: Συμφωνία για τον προϋπολογισμό του 2023
Αρχικά, όπως είχε προταθεί από τον πρόεδρο Εμ. Μακρόν στο μακρυνο 2017, ο στόχος της στρατηγικής αυτονομίας απέβλεπε στο να καταστήσει την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) αυτόνομη να αναλάβει δράση από το ΝΑΤΟ και τις ΗΠΑ, καθώς το ΝΑΤΟ θεωρήθηκε «εγκεφαλικά νεκρό» (brain dead) και οι ΗΠΑ υπό τον πρόεδρο Ντ. Τραμπ αδιάφορες για την ασφάλεια της Ευρώπης.
Σήμερα, μετά τον πόλεμο, η Ευρώπη διαπιστώνει ότι δεν είναι σε θέση να αντιμετωπίσει τη ρωσική επιθετικότητα χωρίς την άμεση συνδρομή των ΗΠΑ και τον πρωταγωνιστικό ρόλο του ΝΑΤΟ. Το τελευταίο καθίσταται ο καθοριστικός συντελεστής ασφάλειας στην Ευρώπη. Ως εκ τούτου η έννοια της στρατηγικής αυτονομίας αποκτά νέο περιεχόμενο ως αναγκαία επιδίωξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Διαβάστε επίσης: Ευρωπαϊκή Ένωση: Καθορισμός της θέσης για την εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων της Βασιλείας ΙΙΙ
«Στρατηγική κουλτούρα»
Μπορεί να νοηθεί ως Ευρωπαϊκός πυλώνας ασφάλειας εντός του ΝΑΤΟ με κύριο στόχο να συμβάλει στη διαχείριση, επίλυση περιφερειακών κρίσεων που απειλούν την Ευρωπαϊκή σταθερότητα, όπως λ.χ. η Ελληνοτουρκική κρίση στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ. Για να πετύχει ωστόσο η Ένωση οφείλει:
(i) να αποκτήσει «στρατηγική κουλτούρα», να μάθει να υπερασπίζεται τον εαυτό της, την ανεξαρτησία και ακεραιότητά της και να ορίζει τα στρατηγικά της συμφέροντα( η Στρατηγική Πυξίδα μπορεί να βοηθήσει προς τη κατεύθυνση αυτή)
(ii) να αναπτύξει τα μέσα και ικανότητα (capacity) με, μεταξύ άλλων, τη σταδιακή εγκατάλειψη του κανόνα της ομοφωνίας (veto) στη λήψη αποφάσεων στον τομέα της κοινής εξωτερικής πολιτικής (ΚΕΠΠΑ).
Στο οικονομικό πεδίο η στρατηγική αυτονομία θα πρέπει να επιδιωχθεί αλλά χωρίς να καταλήγει σε λογικές προστατευτισμού και αυτάρκειας αλλά στην απαλαγή από ασύμμετρες εξαρτήσεις όπως λ.χ. στον ενεργειακό τομέα.
Και κυρίως η ΕΕ θα πρέπει να μάθει να σκέπτεται στρατηγικά….
*Ομότιμος Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών
Πηγή: ΤΑ ΝΕΑ – Κύκλος Ιδεών
Latest News
Ευρωπαϊκές οικονομίες σε τροχιά αβεβαιότητας
Οι προειδοποιήσεις της ΕΚΤ αποκαλύπτουν τους λόγους της ανησυχίας για την κατάσταση των οικονομιών στις ευρωπαϊκές χώρες
Χωρίς τιμαριθμοποίηση
Στην Ελλάδα η κυβέρνηση συνεχίζει να επιλέγει τον «αραμπά» του κοινωνικού αυτοματισμού
Ο θρίαμβος των αισιόδοξων
Στις μέρες μας, το 2024 εδώ στην Ελλάδα, έχουν πάρει κεφάλι και πάλι οι απαισιόδοξοι και φοβούνται και τη σκιά τους
Ο θρίαμβος των αισιόδοξων
Οι ίδιοι απαισιόδοξοι ανησυχούσαν πριν από τις εκλογές του 2019 για το δημόσιο χρέος και τις τράπεζες
Οι επιχειρήσεις στην εποχή των αναταράξεων
Οι περίοδοι της σταθερότητας και μιας υποτιθέμενης κανονικότητας θα γίνονται όλο και πιο σύντομες για τις επιχειρήσεις και τις οικονομίες
Το ελαιόλαδο ρίχνει τον πληθωρισμό
Σε όλες τις απότομες αλλαγές σε μια αγορά, έτσι και στο ελαιόλαδο υπάρχουν νικητές και ηττημένοι
Στην ασφάλεια των πλεονασμάτων
Το χθεσινό μήνυμα Χατζηδάκη αποτελεί μια ελάχιστη ανταπόδοση στους χτυπημένους από τη χρεοκοπία Έλληνες φορολογουμένους
Ευκαιρία εκσυγχρονισμού
Τα Κράτη-Μέλη της ΕΕ έχουν υποχρέωση μεταφοράς, έως 15 Νοεμβρίου 2024, στο εθνικό δίκαιο της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2022/2041 για επαρκείς κατώτατους μισθούς
Εκτός κυβερνητικού ραντάρ…
Ο τομέας μπορεί να προοδεύει την τελευταία τριετία, αλλά η παραγωγικότητά του μειώνεται
Απαγορευτικά ενοίκια
Γενικά το κόστος στέγασης αποτελεί έναν από τα σημαντικότερα πάγια έξοδα για μια επιχείρηση