Μουντιάλ: Το Παγκόσμιο Κύπελλο του Κατάρ δείχνει πώς αλλάζει το ποδόσφαιρο

Παρά τις αρχικές διαβεβαιώσεις για το «καλύτερο Μουντιάλ που έγινε ποτέ», το Παγκόσμιο Κύπελλο, που αρχίζει την Κυριακή, δεν έχει μέχρι στιγμής τη θετική δημοτικότα στην οποία προσέβλεπαν οι διοργανωτές στο Κατάρ.

Μόλις πριν από 13 ημέρες, ο Σεπ Μπλάτερ, πρώην πρόεδρος της FIFA, είπε σε ελβετική εφημερίδα ότι, κατά τη γνώμη του, η ανάθεση του Παγκοσμίου Κυπέλλου στο Κατάρ ήταν «λάθος».

Όπως επισημαίνει σε άρθρο του ο Economist, το 2010, όταν ο κ. Μπλάτερ έβγαλε την κάρτα από τον φάκελο και ανακοίνωσε δημόσια τη νίκη του Κατάρ —προς γενική έκπληξη— αναγκάστηκε, για χάρη της διπλωματίας, να ακολουθήσει μια μάλλον διαφορετική γραμμή. Ανακοίνωσε ότι το ποδόσφαιρο, πηγαίνει σε «νέα εδάφη».

Διαβάστε επίσης –  Ποιο είναι το φαβορί για το φετινό Μουντιάλ

Κατηγορίες

Η ιδέα ήταν να διευρυνθεί η απήχηση του παιχνιδιού. Λίγοι παρατηρητές ήταν πρόθυμοι να υπερασπιστούν τη συμφωνία και διατυπώθηκαν κατά καιρούς διάφορες κατηγορίες για διαφθορά και δωροδοκίες. Και όπως επισημαίνει ο Economist, αυτό που πραγματικά συνέβη μπορεί να μην γίνει ποτέ πλήρως γνωστό.

Οι κυβερνώντες του Κατάρ, και οι 1,3 εκατομμύρια οπαδοί που αναμένονται στο Παγκόσμιο Κύπελλο, ελπίζουν ότι, καθώς οι αγώνες ξεκινούν, η συζήτηση θα στραφεί στα ζητήματα εντός του γηπέδου και όχι εκτός αυτού.

Διαβάστε επίσης – Μουντιάλ χωρίς… μπύρα στο Κατάρ

Πακτωλός χρημάτων

Το Κατάρ έχει ξοδέψει πολλά χρήματα για να εξασφαλίσει την επιτυχία του τουρνουά, χτίζοντας επτά στάδια, ένα διευρυμένο αεροδρόμιο και δεκάδες ξενοδοχεία.

Η απόφαση να διοργανωθεί το μεγαλύτερο «ποδοσφαιρικό πάρτι» σε ένα μικροσκοπικό, αυταρχικό πετρελαϊκό κράτος με πολλά χρήματα αλλά χωρίς ιδιαίτερη ποδοσφαιρική κληρονομιά είναι από μόνο του το πιο έντονο παράδειγμα του πώς τα χρήματα και οι νέες ιδέες επηρεάζουν τα ανώτερα στρώματα του αγαπημένου αθλήματος στον κόσμο.

Τα τελευταία χρόνια σκάνδαλα διαφθοράς έχουν κλονίσει το ποδόσφαιρο. Ο ίδιος ο Μπλάτερ παραιτήθηκε το 2015, κατά τη διάρκεια μιας αμερικανικής έρευνας για τη FIFA.

Η πανδημία του Covid-19 έχει επιδεινώσει τα ήδη εύθραυστα οικονομικά πολλών κορυφαίων συλλόγων, που αγωνίζονται να πληρώσουν τους τεράστιους μισθούς που μπορούν να έχουν οι αστέρες του αθλήματος.

Πέρυσι καταγράφηκε «η άνοδος και προσωρινή πτώση» ενός σχεδίου για μια αποσχισθείσα «Ευρωπαϊκή Σούπερ Λίγκα» (esl) ελίτ συλλόγων, βασισμένη στο κλειστό, σαν καρτέλ μοντέλο του αμερικανικού επαγγελματικού αθλητισμού.

Επενδύοντας στο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο

Hedge funds και επενδυτές από την Αμερική και τη Μέση Ανατολή έχουν επενδύσει σε οικονομικά επισφαλείς ευρωπαϊκούς συλλόγους. Γίνεται ακόμη λόγος μεταξύ των επενδυτών και των διαχειριστών του αθλήματος για ένα κύμα νέων υπερ-τουρνουά, μερικά από τα οποία έχουν σχεδιαστεί ρητά για να ανταγωνιστούν το ίδιο το Παγκόσμιο Κύπελλο.

Σύμφωνα με τον Economist, τα χρήματα είναι ένα από τα κύρια αξιοθέατα του Κατάρ. Η ομάδα της είναι πρωταθλήτρια Ασίας, αλλά λίγοι τη θεωρούν διεκδικήτρια.

Στην πραγματικότητα, η εθνική ομάδα δεν έχει προκριθεί ποτέ σε Παγκόσμιο Κύπελλο (παίζει αυτή τη φορά επειδή η διοργανώτρια χώρα προκρίνεται αυτόματα). Αλλά είναι μια οικονομική δύναμη και επιθυμεί να προβληθεί ως μια σύγχρονη, ανεπτυγμένη χώρα.

Αν και τα ακριβή στοιχεία δεν έχουν γίνει γνωστά, το τρέχον Παγκόσμιο Κύπελλο είναι σχεδόν σίγουρα το πιο ακριβό που έχει γίνει ποτέ. Μόνο τα γήπεδα λέγεται ότι κόστισαν 6,5 δισ. δολάρια, ενώ το συνολικό κοστος του ευρύτερου σχεδίου οικονομικής ανάπτυξης ξεπερνά τα 300 δισ. δολ.

Πληρώνοντας το τίμημα

Αυτή η φρενίτιδα της κατασκευής έχει κάνει πολλούς να νιώθουν άβολα.

Υπήρξαν καταγγελίες για κακομεταχείριση των μεταναστών εργατών, που βρέθηκαν στη χώρα στο πλαίσιο του συστήματος kafala («χορηγίας»), οι οποίοι δεν μπορούσαν να αλλάξουν δουλειά ή να εγκαταλείψουν τη χώρα χωρίς τη συγκατάθεση του εργοδότη τους.

Σε ένδειξη διαμαρτυρίας η ομάδα της Δανίας θα παίξει με μια μονόχρωμη κόκκινη φανέλα που κρύβει το έμβλημα της ομάδας και το λογότυπο του. Η Hummel, ο εν λόγω κατασκευαστής, είπε ότι δεν «ήθελε να είναι ορατός» στο τουρνουά.

Τον Οκτώβριο, η αυστραλιανή ομάδα δημοσίευσε ένα βίντεο που επέκρινε το Κατάρ για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Ωστόσο, τίποτα από αυτά δεν φαίνεται αρκετό για να αντιστρέψει μια αυξανόμενη τάση για μεγάλα αθλητικά γεγονότα που θα πραγματοποιούνται σε απολυταρχίες.

Αρκετοί παίκτες, μεταξύ των οποίων ο Μπρούνο Φερνάντες της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ και ο Νίκο Σλότερμπεκ της Μπορούσια Ντόρτμουντ, έχουν διαμαρτυρηθεί για το χρονοδιάγραμμα του τουρνουά. Το Παγκόσμιο Κύπελλο διεξάγεται συνήθως τον Ιούνιο ή τον Ιούλιο. Η επαναπρογραμματισμός του για τον Νοέμβριο ήταν απαραίτητος για να αποφευχθεί το καυτό καλοκαίρι του Κατάρ.

Το 2030 και η Ελλάδα

Εν τω μεταξύ, οι υποψηφιότητες για το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2030 ετοιμάζονται ήδη. Η Σαουδική Αραβία, ένας πικρός γεωπολιτικός αντίπαλος του Κατάρ, επιθυμεί να φιλοξενήσει ένα δικό της Παγκόσμιο Κύπελλο. Θεωρητικά, τα κριτήρια επιλεξιμότητας θα πρέπει να αποκλείουν μια άλλη χώρα της Μέσης Ανατολής να ενεργεί ως οικοδεσπότης για τα επόμενα δύο τουρνουά.

Αλλά η Σαουδική Αραβία έχει συνδέσει τις προσπάθειές της με εκείνη της Ελλάδας και της Αιγύπτου, με την ελπίδα ότι ως εκ τούτου θα θεωρηθεί ως ευρωπαϊκή ή αφρικανική.

Το βασίλειο λέει ότι θα πληρώσει για την κατασκευή γηπέδων και στις δύο χώρες. Η απόφαση δεν θα ληφθεί μέχρι τον Μάρτιο του 2024. Αλλά ένα μάθημα που πήραμε από το Κατάρ είναι ότι θα ήταν τολμηρό να στοιχηματίσει κανείς εναντίον ενός άλλου χειμερινού Μουντιάλ σε ένα αυταρχικό κράτος της ερήμου στο όχι και τόσο μακρινό μέλλον. Στο ποδόσφαιρο, όπως και σε πολλά άλλα, τα χρήματα μιλάνε.