Πώς οι γεωπολιτικές εντάσεις με την Κίνα ευνοούν την γαλλο-βρετανική πυρηνική συνεργασία

«Δεν πρέπει να είμαστε αφελείς. Το ελεύθερο εμπόριο δεν θα μπορέσει να εξαγάγει τη δημοκρατία στην Κίνα». Τη φράση είπε το βράδυ της Δευτέρας ο νέος πρωθυπουργός της Βρετανίας Ρίσι Σούνακ σηματοδοτώντας το τέλος μιας «χρυσής εποχής για τις σινοβρετανικές σχέσεις», που είχε εγκαινιάσει το 2015 ο τότε πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον.

Την Τρίτη το πρωί η κυβέρνηση του Λονδίνου «εξειδίκευσε» τη νέα πολιτική έναντι του Πεκίνου που κήρυξε ο Σούνακ, συμφωνώντας με μια ομάδα εκπροσώπων της China General Nuclear Power Group (CGN) την εξαγορά αντί 670 εκατ. στερλινών (776 εκατ. ευρώ) του ποσοστού 20% που κατείχε η κρατική κινεζική εταιρεία πυρηνικών στην κοινοπραξία με τη γαλλική Électricité de France (EDF) για την κατασκευή ενός ζευγαριού αντιδραστήρων EPR στο Ζάιζγουελ του Σάφοκ της Ανατολικής Αγγλίας – πρόκειται για πυρηνικούς αντιδραστήρες τρίτης γενιάς που λειτουργούν με νερό υπό πίεση.

Διαβάστε επίσης: Η οικονομία της Κίνας δεν μπορεί να αντέξει πολύ ακόμη την πολιτική μηδενικής Covid

Η βρετανική κυβέρνηση θα ελέγχει πλέον την ιδιοκτησία του έργου εξ ημισείας (50-50) με τη γαλλική πολυεθνική εταιρεία, το 84,5% του μετοχικού κεφαλαίου της οποίας κατέχει το γαλλικό κράτος. «Η EDF χειροκρότησε την απόφαση της βρετανικής κυβέρνησης να επενδύσει πρωταγωνιστικά στο έργο του Σάιζγουελ, λίγα μόλις 24ωρα αφότου η γαλλική εταιρεία υπέγραψε μ’ αυτήν τη σχετική συμφωνία με το Λονδίνο, το περασμένο Σαββατοκύριακο», όπως γράφει ο Γκιγιόμ Γκισάρ στη «Le Figaro».

Διαβάστε επίσης: Σούνακ: Έχει τελειώσει η «χρυσή εποχή» στις σχέσεις Βρετανίας – Κίνας

Πρόκειται για ένα ακόμη επεισόδιο απο-παγκοσμιοποίησης της διεθνούς οικονομίας και του εμπορίου, που αναδεικνύει μάλιστα την πεμπτουσία της όλης διαδικασίας που ξεκίνησε προ πενταετίας περίπου και κλιμακώθηκε με το σινο-αμερικανικό εμπορικό πόλεμο: την προσπάθεια απαγκίστρωσης της Δύσης από την Κίνα και την σταδιακή απεμπλοκή (επιλεκτική βεβαίως) της ευρωατλαντικής οικονομίας από την ευρύτερη «Ανατολή».

Μια διπλωματικά «άβολη» – αλλά όχι και τυχαία ή συμπτωματική – παράμετρος της διαδικασίας αυτής είναι η αμερικανική οικονομική και εμπορική δυσπιστία έναντι της Ευρώπης, που ξεκίνησε την τετραετία της εσωστρεφούς θητείας Τραμπ, αλλά συνεχίζεται και επί Μπάιντεν. Η Ευρώπη και δη η ΕΕ αναδεικνύονται εν προκειμένω τα μεγάλα θύματα των μεθοδεύσεων της Ουάσιγκτον και αυτό είναι ένα από τα «καυτά» θέματα που συζητεί από την Τρίτη στην Ουάσιγκτον ο γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν.

«Ιστορική συνεργασία»

«Η ιστορική απόφαση που έλαβε η βρετανική κυβέρνηση για το Σάιζγουελ επιβεβαιώνει την εμπιστοσύνη που έχει το Ηνωμένο Βασίλειο στην τεχνολογία EPR και στην πυρηνική ενέργεια εν γένει», υπογραμμίζει στην ανακοίνωσή της η EDF. «Με τα κονδύλια που παρέχει το Λονδίνο, το έργο έχει αρκετή χρηματοδότηση για 12 έως 18 μήνες», σημειώνεται στο ρεπορτάζ του «Figaro».

Ο Γκισάρ προσθέτει όμως ότι για να προχωρήσει περαιτέρω το έργο, «η EDF και η Βρετανία θα πρέπει να πείσουν τους ιδιώτες επενδυτές να παράσχουν τα απαραίτητα κεφάλαια για την κατασκευή». Διότι «η EDF δεν θέλει να αναγκαστεί να χρηματοδοτήσει περισσότερο από το 20% του έργου κατά τη διάρκεια της δαπανηρής φάσης κατασκευής του».

Υπερκοστολογήσεις

Όπως αναφέρει η παριζιάνικη εφημερίδα, η κινεζική CGN από το καλοκαίρι έχει ζητήσει από την EDF να μην συμμετέχει πλέον στο πρόσθετο κόστος που προκύπτει και σε ένα άλλο κοινό «πρότζεκτ» για την κατασκευή επίσης δύο αντιδραστήρων EPR που βρίσκεται σε εξέλιξη στο Χίνκλι Πόιντ του Σόμερσετ της Νοτιοδυτικής Αγγλίας. «Ο κινεζικός όμιλος ενδέχεται να μη συμμετάσχει ούτε κατά μία πένα στην τελευταία υπέρβαση των 3 δισ. στερλινών που ανακοινώθηκε την περασμένη άνοιξη και ανεβάζει το συνολικό κόστος κατασκευής του ζεύγους των αντιδραστήρων στα 25 με 26 δισ. στερλίνες (30 δισ. ευρώ).

Κατά τον «Figaro», η EDF πιθανότατα θα σηκώσει μόνη της το πρόσθετο οικονομικό βάρος. «Καθώς οι χρηματοδοτικές ανάγκες του έργου υπερβαίνουν τις συμβατικές δεσμεύσεις των μετόχων, οι τελευταίοι θα κληθούν να διαθέσουν επιπλέον ίδια κεφάλαια σε εθελοντική βάση το δεύτερο εξάμηνο του 2023», εξήγησε η EDF στις 27 Οκτωβρίου κατά την παρουσίαση των αποτελεσμάτων για το τρίτο τρίμηνο του 2022.

Εξοστρακισμός των Κινέζων

Η παρουσία της CGN στην κοινοπραξία με την EDF στο Χίνκλι Πόιντ είναι η μοναδική που απέμεινε για την κινεζική εταιρεία επί βρετανικού εδάφους – κι αυτή όχι ανέφελη, όπως κατέστη προφανές. Το 2015 ο «πρωθυπουργός του Brexit» Ντέιβιντ Κάμερον είχε συμφωνήσει με την CGN να αναπτύξει μόνη της ένα έργο κατασκευής ενός πυρηνικού αντιδραστήρα ηλεκτροπαραγωγής κινεζικής τεχνολογίας στο Μπράντγουελ του Έσεξ, με αντάλλαγμα τη συμμετοχή της στην κατασκευή δύο ζευγών αντιδραστήρων προηγμένης τεχνολογίας EPR, στο Χίνκλι Πόιντ και στο Σάιζγουελ.

Το 2019 ο πυρηνικός σταθμός του Μπράντγουελ τέθηκε στο σύνολό του υπό καθεστώς παροπλισμού. Στην ουσία «η απόφαση του Ρίσι Σούνακ για εξαγορά του μεριδίου της CGN στο Χίνκλι Πόιντ θάβει τα σχέδια των Κινέζων για την ανάπτυξη αντιδραστήρων σε μια δυτική χώρα», εκτιμά ο ρεπόρτερ του «Figaro».