Φυσικό αέριο: Στη «μέγγενη» του ρωσικού LNG η Ευρώπη

Στο πλαίσιο των προσπαθειών της για απεξάρτηση από τη ρωσική ενέργεια, μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ήδη απαγορεύσει τις εισαγωγές άνθρακα και προετοιμάζεται για ένα εμπάργκο πετρελαίου από τις 5 Δεκεμβρίου.

Ωστόσο, υπάρχει ένα ενεργειακό προϊόν που ανθεί και είναι απίθανο σύντομα να βρεθεί στο στόχαστρο ενός ευρωπαϊκού μποϊκοτάζ: οι εισαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου από τη Ρωσία αυξήθηκαν περίπου κατά 40% σε έναν χρόνο, καθώς οι αγοραστές προσπαθούν να αντικαταστήσουν τις φθίνουσες ροές μέσω αγωγών.

Διαβάστε επίσης: Δύσκολη η ενεργειακή απεξάρτηση από την Μόσχα – Ρεκόρ «χτύπησαν» οι εισαγωγές ρωσικού LNG

Είναι ένα πικρό χάπι για πολλούς σε ολόκληρο το μπλοκ.

Όπως αναφέρει το Bloomberg, η ΕΕ δαπάνησε ένα ρεκόρ 12,5 δισεκατομμυρίων ευρώ (13 δισεκατομμύρια δολάρια) για ρωσικό LNG από τον Ιανουάριο έως τον Σεπτέμβριο — πέντε φορές περισσότερο από ό,τι έναν χρόνο νωρίτερα.

Διαβάστε επίσης – «Φουλάρουν» οι αποθήκες αερίου– Στο top 12 στις εισαγωγές αερίου η Ελλάδα

Αυξανόμενη ζήτηση

Η αυξανόμενη ζήτηση από χώρες όπως η Γαλλία και το Βέλγιο βοήθησε να γίνει η Ρωσία ο Νο. 2 προμηθευτής LNG στη βορειοδυτική Ευρώπη φέτος, πολύ πίσω από τις ΗΠΑ αλλά μπροστά από το Κατάρ, σύμφωνα με στοιχεία παρακολούθησης πλοίων και λιμένων.

Πριν από την εισβολή στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο, το φυσικό αέριο από τη Ρωσία ήταν η μεγαλύτερη πηγή καυσίμου στην Ευρώπη.

Ωστόσο, μετά το κλείσιμο της στρόφιγγας σε αγωγούς, η περιοχή αναγκάστηκε να φέρει περισσότερο LNG — από τη Ρωσία και από όλο τον κόσμο — για να κρατήσει τα φώτα αναμμένα και να γεμίσει τα αποθέματά της ενόψει του χειμώνα.

«Το ρωσικό LNG πρέπει να συνεχίσει να ρέει», σχολίασε στο Bloomberg, η Anne-Sophie Corbeau, ερευνήτρια στο Κέντρο Παγκόσμιας Ενεργειακής Πολιτικής του Πανεπιστημίου της Κολούμπια.

«Το χρειαζόμαστε στο παγκόσμιο ισοζύγιο LNG: είναι ήδη αρκετά σφιχτό όπως είναι. Νομίζω ότι οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες είναι όντως στην ευχάριστη θέση να κάνουν τα στραβά μάτια σε αυτό».

Μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών, μόνο το Ηνωμένο Βασίλειο και τα κράτη της Βαλτικής έχουν σταματήσει να αγοράζουν ρωσικό LNG.

Εμπάργκο

Ένα πλήρες εμπάργκο στο ρωσικό φυσικό αέριο δεν εξετάστηκε ποτέ σοβαρά, δεδομένων των προβλημάτων στον παγκόσμιο εφοδιασμό και των δυνατοτήτων για μια ακόμη πιο σφιχτή αγορά το επόμενο έτος. Ωστόσο, η ΕΕ έχει καταβάλει προσπάθειες για την εξεύρεση εναλλακτικών προμηθειών. Τον Μάρτιο, το μπλοκ δεσμεύτηκε να αντικαταστήσει σχεδόν τα δύο τρίτα των εισαγωγών του φυσικού αερίου από τη Ρωσία φέτος, με τους περισσότερους από τους νέους όγκους να έρχονται με τη μορφή παγκόσμιου LNG.

Το ρωσικό αέριο αποτελεί τώρα λιγότερο από το 10% της προσφοράς καυσίμου της περιοχής, από πάνω από το ένα τρίτο πέρυσι, αλλά το μερίδιο του LNG στις παραδόσεις της Ρωσίας είναι σχεδόν το μισό.

Τα συμβόλαια

Οι περισσότερες παγκόσμιες προμήθειες LNG είναι δεσμευμένες σε μακροπρόθεσμα συμβόλαια, με πωλητές συχνά μεγάλες πολυεθνικές, σε γενικές γραμμές χωρίς κρατικό έλεγχο.

Η γαλλική TotalEnergies SE, για παράδειγμα, έχει μερίδιο 20% στη Yamal LNG, τη μεγαλύτερη μονάδα παραγωγής της Ρωσίας. Ενώ η εταιρεία έχει σταματήσει νέες επενδύσεις στη Ρωσία και πούλησε ορισμένα περιουσιακά στοιχεία, έχει δεσμευτεί να παραμείνει στη Yamal για να βοηθήσει στην εξασφάλιση του εφοδιασμού με φυσικό αέριο της Ευρώπης — όσο το επιτρέπουν οι κυρώσεις. Η Total κατέχει επίσης το 19% της ρωσικής Novatek PJSC, η οποία ελέγχει το έργο.

Ο κρατικός ενεργειακός κολοσσός Gazprom PJSC, κυρίως προμηθευτής φυσικού αερίου με αγωγούς στην Ευρώπη, άρχισε επίσης να στέλνει LNG στην περιοχή. Αν και το τεράστιο έργο Sakhalin 2 στην Άπω Ανατολή της Ρωσίας γενικά αποστέλλει φορτία στην Ασία, μια νέα, μικρότερη εγκατάσταση στη ρωσική ακτή της Βαλτικής Θάλασσας έστειλε τις πρώτες παραδόσεις της στην Ελλάδα.

Αυτό δεν σημαίνει ότι η Ρωσία δεν θα περιορίσει τις προμήθειες LNG στο μέλλον, όπως γίνεται με τις ροές μέσω αγωγών.

Κέρδη τιμών

Ο αντίκτυπος του αυξανόμενου εμπορίου LNG στον προϋπολογισμό της Ρωσίας είναι ασαφής, αν και η κυβέρνηση επιδιώκει υψηλότερους φόρους κερδών από τους εξαγωγείς του καυσίμου. Και ενώ η Μόσχα στέλνει λιγότερο φυσικό αέριο στην Ευρώπη, έχει αποκομίσει κέρδη από τις εντυπωσιακές τιμές της αγοράς.

Προς το παρόν, φαίνεται ότι η Ευρώπη δεν έχει άλλη επιλογή παρά να συνεχίσει να αγοράζει το υγροποιημένο αέριο της Ρωσίας. Με τους καταναλωτές να υποφέρουν από τη χειρότερη κρίση κόστους ζωής εδώ και δεκαετίες.