Εμανουέλ Μακρόν: Σε καμπή οι σχέσεις ΗΠΑ και Ευρώπης

Ο Εμανουέλ Μακρόν βρίσκεται ήδη στην Ουάσιγκτον, για τη δεύτερη επίσημη επίσκεψή του στις Ηνωμένες Πολιτείες από τότε που εξελέγη πρόεδρος, η οποία θα διαρκέσει μέχρι την Παρασκευή. Είναι βέβαιο, ωστόσο, ότι οι συναντήσεις που θα έχει με τον Τζο Μπάιντεν δεν θα συνοδευτούν από τη… διαχυτική τρυφερότητα η οποία χαρακτήρισε τις αντίστοιχες με τον Ντόναλντ Τραμπ, το 2018.

Τότε, άλλωστε, παρά τα όποια προβλήματα και τις προστριβές, το τοπίο έμοιαζε κυριολεκτικά ειδυλλιακό σε σύγκριση με όσα βιώνουμε σήμερα. Η κρίση της πανδημίας δεν είχε ξεσπάσει ακόμη, τα ρωσικά τανκς δεν είχαν εισβάλει στην Ουκρανία, η ενεργειακή κρίση δεν είχε πλήξει την Ευρώπη, ενώ ο πληθωρισμός και η οικονομική ύφεση δεν ανησυχούσαν ιδιαιτέρως ούτε το Παρίσι ούτε την υπόλοιπη Ευρώπη.

Διαβάστε επίσης –  Τι θα ζητήσει ο Μακρόν από τον Μπάιντεν κατά την επίσκεψη του στις ΗΠΑ

2022 vs 2018

Πλέον, όπως εύκολα μπορεί να διαπιστώσει κανείς, ακόμη κι αν δεν είναι ειδικός στη διπλωματία και τις γαλλοαμερικανικές σχέσεις, τα δεδομένα ήταν πολύ διαφορετικά. Η δε επίσκεψη του Μακρόν θα μπορούσε άνετα να χαρακτηριστεί ως «επικίνδυνη αποστολή».

Δεν είναι τυχαίο ότι το Παρίσι, ακριβώς αυτή την περίοδο, πιέζει τις Βρυξέλλες και τους εταίρους του στην ΕΕ – κυρίως τη Γερμανία – να δεχτούν ένα σχέδιο που θα υπηρετεί το σύνθημα «παράγουμε και αγοράζουμε ευρωπαϊκά». Δεν κρύβει, μάλιστα, ότι το θεωρεί ζωτικής σημασίας ακριβώς επειδή οι ΗΠΑ έχουν υιοθετήσει μια έντονα προστατευτική πολιτική, η οποία αποτυπώνεται και στο «πακέτο» των 370 δις. δολαρίων, με τίτλο Inflation Reduction Act.

Επίσης, ο Μακρόν συνεχίζει να ακολουθεί διαφορετική τακτική στο Ουκρανικό, διατηρώντας ανοιχτό τον δίαυλο επικοινωνίας με το Κρεμλίνο και τον Βλαντιμίρ Πούτιν. Αφήνει δε να εννοηθεί, όπως και πολλοί άλλοι Ευρωπαίοι, ότι οι ΗΠΑ όχι απλώς είναι μακριά από την εστία της «πυρκαγιάς» και δεν καταλαβαίνουν πόσο μεγάλο είναι το κόστος, αλλά είναι και οι μεγάλοι ωφελημένοι από αυτόν τον πόλεμο, που βαδίζει ήδη τον δέκατο μήνα του.

Η Γαλλία έχει μνήμη

Φυσικά, ο Μπάιντεν θα τα αρνηθεί όλα και θα διαβεβαιώσει τον φιλοξενούμενό του ότι η φιλία και η συμμαχία τους είναι στενή, βαθιά και αδιάρρηκτη. Και ότι, ταυτόχρονα, η Αμερική θα κάνει τα πάντα για να προστατεύσει την Ευρώπη.

Παρ’ όλα αυτά – αν και στην πολιτική δεν μπορεί να κυριαρχεί η μνησικακία, όπως πρόσφατα είπε ο Ταγίπ Ερντογάν, δικαιολογώντας τη συνάντηση που προετοιμάζει με τον Μπασάρ αλ-Άσαντ – οι Γάλλοι είναι φανερό ότι έχουν μνήμη. Γι’ αυτό και δεν μπορούν (και δεν θέλουν) να ξεχάσουν το κάζο που τους έκαναν οι Αμερικανοί στον νότιο Ειρηνικό, όταν υπέγραψαν τη συμφωνία Aukus με την Αυστραλία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Παίρνοντας, εκτός των άλλων, τη μπουκιά από το στόμα των γαλλικών πολεμικών βιομηχανιών, που θεωρούσαν «κλειδωμένη» τη συμφωνία πώλησης υποβρυχίων στους Αυστραλούς.

Με τον τρόπο αυτό απέδειξαν, για μια ακόμη φορά, ότι την κρίσιμη στιγμή πρυτανεύει το συμφέρον και οι προηγούμενες συμφωνίες και δηλώσεις δεν έχουν παρά ελάχιστη αξία. Κάτι ανάλογο είχε κάνει, εξάλλου, και ο Τραμπ, ο οποίος ξέχασε πολύ εύκολα τις αγκαλιές και τους όρκους φιλίας με τον Μακρόν όταν αποφάσισε να αποσύρει την υπογραφή των ΗΠΑ τόσο από τη Συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα όσο και από την αντίστοιχη για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν – βάζοντας απότομα τέλος σε αυτό που πολλοί είχαν σπεύσει να ονομάσουν ως «bromance».

Τι λένε οι ειδικοί

«Η διαχείριση του Inflation Reduction Act από τους Αμερικανούς, χωρίς καμία διαβούλευση με τους Ευρωπαίους, δίνει την εντύπωση ότι μικρή σημασία αποδίδεται στην Ουάσιγκτον για τους δεύτερους. Συνυπολογίζοντας όσα έχουν συμβεί, αυτό φέρνει στη μνήμη την έκπληξη που προκάλεσε στο Παρίσι η συμφωνία Aukus», δήλωσε στη le Monde η Ελβίρ Φαμπρί, ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Jacques-Delors και ειδική στις διατλαντικές σχέσεις.

«Το διεθνές περιβάλλον, ο πόλεμος στην Ουκρανία και η πίεση των ΗΠΑ για αντιμετώπιση της Κίνας θέτουν σε δοκιμασία τις διατλαντικές σχέσεις, σε μια περίοδο που η συνεργασία θα έπρεπε να έχει ενταθεί», παρατηρεί από την πλευρά της η Αλεξάντρα ντε Χοπ Σέφερ, αντιπρόεδρος του German Marshall Fund.
Τι άλλο χρειάζεται για να καταστεί σαφές ότι η αποστολή του Μακρόν στις ΗΠΑ είναι εξαιρετικά δύσκολη και περίπλοκη;