Εξαγωγές υπηρεσιών από την ΕΕ στην Κίνα

Οι υπηρεσίες αντιπροσωπεύουν πλέον το ένα τέταρτο σχεδόν της συνολικής αξίας των παγκόσμιων εξαγωγών. Όπως υποστηρίζει πρόσφατο άρθρο του Richard Baldwin, το διεθνές εμπόριο υπηρεσιών αυξάνεται συνεχώς χωρίς να δείχνει σημεία κάμψης: το μέλλον της παγκοσμιοποίησης βρίσκεται στις υπηρεσίες.

Το 2021 η ΕΕ ήταν ο μεγαλύτερος εξαγωγέας υπηρεσιών στον κόσμο. Οι κύριες εξαγωγικές αγορές της ΕΕ ήταν το Ηνωμένο Βασίλειο και οι Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες αντιπροσώπευαν αθροιστικά περίπου τα δύο πέμπτα (20,2% και 20,1% αντιστοίχως) των συνολικών εξαγωγών της ΕΕ. Ακολουθούν η Ελβετία (11,6%) και η Κίνα (5,2%),σε κάποια απόσταση.

Για την Κίνα, η ΕΕ είναι ο μεγαλύτερος εταίρος στο διεθνές εμπόριο υπηρεσιών. Από το 2001, όταν η Κίνα εντάχθηκε στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου, οι εξαγωγές υπηρεσιών της ΕΕ στην Κίνα αυξάνονται κατά μέσο όρο περισσότερο από τις εξαγωγές αγαθών (κατά 15% και κατά 10% ετησίως αντίστοιχα). Το 2019, οι εξαγωγές υπηρεσιών από την ΕΕ στην Κίνα έφταναν τα 53,3δις ευρώ, αν και υπολείπονταν ακόμη συγκριτικά με τις εξαγωγές αγαθών (198,5 δις ευρώ το 2019) (βλ. προηγούμενο In Focus).

Η κρίση του Covid-19 προκάλεσε πτώση όλων των διεθνών συναλλαγών. Έτσι, οι εξαγωγές υπηρεσιών της ΕΕ στην Κίνα μειώθηκαν από 53,3 δις ευρώ το 2019 σε 46,9 δις ευρώ το 2020. Όμως το 2021 οι εξαγωγές υπηρεσιών της ΕΕ στην Κίνα ανέκαμψαν (57,1 δις ευρώ),και βρίσκονταν ήδη σε υψηλότερο επίπεδο από ό,τι πριν από την πανδημία.

Αντίθετα με το εμπόριο αγαθών, η ΕΕ διατηρεί πλεόνασμα στο εμπόριο υπηρεσιών με την Κίνα. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη της Γενικής Διεύθυνσης Εξωτερικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η ΕΕ έχει ειδικευτεί ιδιαίτερα στις υπηρεσίες τουρισμού και τεχνολογίας. Στην προσέλκυση τουριστών από Κίνα η ΕΕ εξακολουθεί να υστερεί σε σχέση με τις ΗΠΑ. Όμως η ΕΕ εξάγει στην Κίνα περισσότερες υπηρεσίες που σχετίζονται με την τεχνολογία από ό,τι οι ΗΠΑ.

Από το 2010 έως το 2019, η σημασία των εξαγωγών υπηρεσιών από την ΕΕ προς την Κίνα αυξήθηκε σημαντικά (από 17,1 σε 53,3 δις ευρώ, και από 0,16% σε 0,38% του ΑΕΠ της ΕΕ). Οι εξαγωγές υπηρεσιών στην Κίνα αυξήθηκαν την περίοδο 2010-2019 σε όλα για κράτη μέλη, συνήθως μάλιστα ταχύτερα από το ΑΕΠ. (Μόνο στο Βέλγιο οι εξαγωγές υπηρεσιών προς την Κίνα έπεσαν λίγο ως ποσοστό του ΑΕΠ, αν καιανέβηκαν σε αξία.)

Σε κάποια κράτη μέλη, η αύξηση ήταν θεαματική. Στην Πορτογαλία, οι εξαγωγές υπηρεσιών στην Κίνα εικοσαπλασιάστηκαν (από <0,01% του ΑΕΠ το 2010 σε 0,17% του ΑΕΠ το 2019). Στην Ελλάδα, το ειδικό βάρος των εξαγωγών υπηρεσιών στην Κίνα οκταπλασιάστηκε (από 0,10% σε 0,78% του ΑΕΠ την περίοδο 2010-2019).

Ως προς την αξία των εξαγωγών υπηρεσιών στην Κίνα, οι μεγαλύτεροι εξαγωγείς ήταν η Γερμανία (15,3 δις ευρώ το 2020), η Γαλλία (9,6 δις ευρώ το 2019), και η Ιρλανδία (6,5 δις ευρώ το 2019).Ως προς το ειδικό βάρος τους στο ΑΕΠ, η Ελλάδα βρισκόταν στην 4η θέση της κατάταξης στην ΕΕ το 2019, μετά το Λουξεμβούργο (1,97%), την Ιρλανδία (1,82%), και τη Δανία (0,80% του ΑΕΠ).

Τα δύο τρίτα των εξαγωγών υπηρεσιών από την Ελλάδα κατευθύνονται σε αγορές εκτός ΕΕ. Για την Ελλάδα, μόνη χώρα στην ΕΕ, η Κίνα ανήκει στους τρεις πρώτους εμπορικούς εταίρους ως προς τις εξαγωγές υπηρεσιών. Σύμφωνα με δεδομένα του Παρατηρητηρίου Οικονομικής Συνθετότητας (OEC) του Πανεπιστημίου Harvard, το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος των εξαγωγών υπηρεσιών από την Ελλάδα στην Κίνα (1,5 από 1,6 δις δολάρια τo 2019) αφορούσε ναυτιλιακές υπηρεσίες. Αντίθετα, η σημασία των ταξιδιών αναψυχής ήταν ακόμη μικρή (40,4 εκατ. δολάρια).

Η Χρύσα Παπαλεξάτου είναι Υπότροφος της Ερευνητικής Έδρας Α. Γ. Λεβέντη στο Παρατηρητήριο Ελληνικής & Ευρωπαϊκής Οικονομίας του ΕΛΙΑΜΕΠ. 

Ο Μάνος Ματσαγγάνης είναι Κύριος Ερευνητής, Επικεφαλής του Παρατηρητηρίου Ελληνικής & Ευρωπαϊκής Οικονομίας του ΕΛΙΑΜΕΠ, Υπότροφος της Έδρας «Σταύρος Κωστόπουλος», και Καθηγητής Δημόσιας Οικονομικής στο Πολυτεχνείο Μιλάνου