Η πολιτική συνοχής αποτελεί την κύρια κοινή ευρωπαϊκή πολιτική για την οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή των περιφερειών της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Στο πέρασμα των προηγούμενων δεκαετιών η πολιτική συνοχής γιγαντώθηκε και μετεξελίχθηκε σε μία σύνθετη δημόσια πολιτική που δεν περιορίζεται στους αρχικούς στόχους του περιορισμού των περιφερειακών ανισοτήτων αλλά συμπληρώθηκε με νέους φιλόδοξους στρατηγικούς στόχους. Δίπλα στους στόχους της σύγκλισης και της αλληλεγγύης προστέθηκαν και αυτός της ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας.
Τα αποτελέσματα της πολιτικής συνοχής υπήρξαν διαχρονικά αναμφίβολα θετικά. Ωστόσο, όπως και κάθε άλλη δημόσια πολιτική, προκειμένου να παραμένει ζωντανή θα πρέπει να αλλάζει. Η σχετική συζήτηση έχει ήδη ξεκινήσει. Στο πρόσφατο Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων με αντικείμενο την πολιτική συνοχής μετά το 2027 (22.11.2022), η χώρα μας διατύπωσε τις παρακάτω θέσεις:
Πρώτον, θα πρέπει να διαφυλαχτεί η κεντρική θέση της πολιτικής συνοχής στο κοινοτικό οικοδόμημα και τα νέα χρηματοδοτικά εργαλεία δεν θα πρέπει να υποβαθμίσουν τους στρατηγικούς στόχους της. Σε μία περίοδο έντονης κριτικής της ΕΕ σε πολλές ευρωπαϊκές περιοχές («γεωγραφία της απογοήτευσης»), ο ρόλος της πολιτικής συνοχής στις λιγότερο αναπτυγμένες κοινότητες ενισχύει τους δημοκρατικούς θεσμούς και την ευρωπαϊκή προοπτική στις περιοχές αυτές.
Δεύτερο, είναι σαφές ότι πολλά περισσότερα πρέπει να γίνουν στην κατεύθυνση της απλούστευσης των διαδικασιών. Οι συγκριτικά χαμηλότερες επιδόσεις στην απορρόφηση των κοινοτικών πόρων σε ευρωπαϊκό επίπεδο ανάμεσα στην τρέχουσα και την προηγούμενη προγραμματική περίοδο σχετίζονται με την ολοένα αυξανόμενη πολυπλοκότητα του κανονιστικού πλαισίου και μίας «έκρηξης των ελέγχων» (audit explosion) που προκαλούν πρόσθετο διοικητικό βάρος και χρονικές καθυστερήσεις. Η έμφαση πρέπει να δίνεται περισσότερο στα αποτελέσματα και λιγότερο στις διαδικασίες. Η κοινή διαχείριση των προγραμμάτων πρέπει να διαφυλαχτεί, την ίδια στιγμή όμως πρέπει να ενισχυθεί η «ιδιοκτησία» των προγραμμάτων από τα κράτη-μέλη.
Τρίτον, η εδαφικότητα πρέπει να απασχολήσει περισσότερο. Παρά τα μετρήσιμα θετικά αποτελέσματα της πολιτικής συνοχής, ειδικά στις λιγότερες αναπτυγμένες περιφέρειες, παρατηρούνται όξυνση ενδοπεριφερειακών ανισοτήτων και εγκλωβισμός περιφερειών σε μια «αναπτυξιακή παγίδα», ανάμεσά τους και περιοχές της νότιας Ευρώπης. Νέα εργαλεία και πολιτικές πρέπει να αναπτυχθούν για τις περιοχές αυτές ή όσες υφίστανται περιορισμούς που προκαλεί η γεωγραφική τους θέση, όπως οι ορεινές και οι νησιωτικές περιοχές.
Συνοψίζοντας, η πολιτική συνοχή έχει αξιοσημείωτο παρόν και εξίσου σημαντικές μελλοντικές προοπτικές. Αρκεί βέβαια να προχωρήσει έγκαιρα στην απαιτούμενη αυτο-αξιολόγηση, κάτι που άλλωστε έχει κάνει με επιτυχία στο παρελθόν.
Ο Δημήτρης Σκάλκος είναι γενικός γραμματέας Δημοσίων Επενδύσεων και ΕΣΠΑ στο υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων
Latest News
Ρευστό τοπίο
Ποιο παράγοντες κάνουν ρευστό το πολιτικό τοπίο;
Η Αμερική αντιμέτωπη με την επιστροφή του Τραμπ
Πληθαίνουν οι ενδείξεις ότι ο Ντόναλντ Τραμπ μπορεί να επιστρέψει στον Λευκό Οίκο
Ακριβά σπίτια, δύσκολες δανειοδοτήσεις
Το σκηνικό αυτό, των ακριβών σπιτιών και των δύσκολων δανειοδοτήσεων, που διαμορφώνεται δεν αφορά τίποτα αμέριμνους επενδυτές, αλλά ανθρώπους που ψάχνουν σπίτι για να στεγάσουν την οικογένειά τους
Ο πόλεμος των φιλελεύθερων
Σοβαρές ιδεολογικές και πολιτικές διαστάσεις προσλαμβάνει πλέον η αντιπαράθεση μεταξύ φιλελευθέρων σοσιαλιστών και ελευθεριαζόντων ακτιβιστών, που σήμερα παίζουν το παιχνίδι Πούτιν και λοιπών αυταρχικών ηγετών.
Το σασπένς των επιδοτήσεων
Στην ελληνική περιφέρεια αυτές τις μέρες κυριαρχεί ένα θέμα στις συζητήσεις, ο χρόνος καταβολής των αγροτικών επιδοτήσεων
Αυξήσεις αυτοί, μειώσεις εμείς…
Γάλλοι, Ιταλοί, ακόμα και οι Γερμανοί και σχεδόν όλη η Βόρεια Ευρώπη ετοιμάζονται να ανακοινώσουν αυξήσεις φόρων για να μειώσουν τα ελλείμματά τους
Μισθωτοί... επιχειρηματίες
Χιλιάδες υψηλά αμειβόμενοι εργαζόμενοι στην Ελλάδα είναι μέσω εταιρειών τους, κάθε μορφής, «προμηθευτές» των εταιρειών όπου εργάζονται
Πλούτος, φτώχεια και επιχειρηματικό πνεύμα
Στη Δύση έχουμε αλλαγή οικονομικού παραδείγματος και αυτό πρέπει να το καταλάβουμε
Ουραγοί στις κατασκευές (;)
Υπάρχουν κίνδυνοι να μην τρέξουν πιο γρήγορα οι κατασκευές;
Μειώστε τον φόρο
Ολο το φορολογικό βάρος των μισθωτών που ίσχυε το 2019 συνεχίζει να αυξάνεται μαζί με την αύξηση των εισοδημάτων τους, καθώς η κλίμακα φορολόγησής τους παρέμεινε στα επίπεδα των χειρότερων στιγμών των Μνημονίων