
Η πολιτική συνοχής αποτελεί την κύρια κοινή ευρωπαϊκή πολιτική για την οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή των περιφερειών της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Στο πέρασμα των προηγούμενων δεκαετιών η πολιτική συνοχής γιγαντώθηκε και μετεξελίχθηκε σε μία σύνθετη δημόσια πολιτική που δεν περιορίζεται στους αρχικούς στόχους του περιορισμού των περιφερειακών ανισοτήτων αλλά συμπληρώθηκε με νέους φιλόδοξους στρατηγικούς στόχους. Δίπλα στους στόχους της σύγκλισης και της αλληλεγγύης προστέθηκαν και αυτός της ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας.
Τα αποτελέσματα της πολιτικής συνοχής υπήρξαν διαχρονικά αναμφίβολα θετικά. Ωστόσο, όπως και κάθε άλλη δημόσια πολιτική, προκειμένου να παραμένει ζωντανή θα πρέπει να αλλάζει. Η σχετική συζήτηση έχει ήδη ξεκινήσει. Στο πρόσφατο Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων με αντικείμενο την πολιτική συνοχής μετά το 2027 (22.11.2022), η χώρα μας διατύπωσε τις παρακάτω θέσεις:
Πρώτον, θα πρέπει να διαφυλαχτεί η κεντρική θέση της πολιτικής συνοχής στο κοινοτικό οικοδόμημα και τα νέα χρηματοδοτικά εργαλεία δεν θα πρέπει να υποβαθμίσουν τους στρατηγικούς στόχους της. Σε μία περίοδο έντονης κριτικής της ΕΕ σε πολλές ευρωπαϊκές περιοχές («γεωγραφία της απογοήτευσης»), ο ρόλος της πολιτικής συνοχής στις λιγότερο αναπτυγμένες κοινότητες ενισχύει τους δημοκρατικούς θεσμούς και την ευρωπαϊκή προοπτική στις περιοχές αυτές.
Δεύτερο, είναι σαφές ότι πολλά περισσότερα πρέπει να γίνουν στην κατεύθυνση της απλούστευσης των διαδικασιών. Οι συγκριτικά χαμηλότερες επιδόσεις στην απορρόφηση των κοινοτικών πόρων σε ευρωπαϊκό επίπεδο ανάμεσα στην τρέχουσα και την προηγούμενη προγραμματική περίοδο σχετίζονται με την ολοένα αυξανόμενη πολυπλοκότητα του κανονιστικού πλαισίου και μίας «έκρηξης των ελέγχων» (audit explosion) που προκαλούν πρόσθετο διοικητικό βάρος και χρονικές καθυστερήσεις. Η έμφαση πρέπει να δίνεται περισσότερο στα αποτελέσματα και λιγότερο στις διαδικασίες. Η κοινή διαχείριση των προγραμμάτων πρέπει να διαφυλαχτεί, την ίδια στιγμή όμως πρέπει να ενισχυθεί η «ιδιοκτησία» των προγραμμάτων από τα κράτη-μέλη.
Τρίτον, η εδαφικότητα πρέπει να απασχολήσει περισσότερο. Παρά τα μετρήσιμα θετικά αποτελέσματα της πολιτικής συνοχής, ειδικά στις λιγότερες αναπτυγμένες περιφέρειες, παρατηρούνται όξυνση ενδοπεριφερειακών ανισοτήτων και εγκλωβισμός περιφερειών σε μια «αναπτυξιακή παγίδα», ανάμεσά τους και περιοχές της νότιας Ευρώπης. Νέα εργαλεία και πολιτικές πρέπει να αναπτυχθούν για τις περιοχές αυτές ή όσες υφίστανται περιορισμούς που προκαλεί η γεωγραφική τους θέση, όπως οι ορεινές και οι νησιωτικές περιοχές.
Συνοψίζοντας, η πολιτική συνοχή έχει αξιοσημείωτο παρόν και εξίσου σημαντικές μελλοντικές προοπτικές. Αρκεί βέβαια να προχωρήσει έγκαιρα στην απαιτούμενη αυτο-αξιολόγηση, κάτι που άλλωστε έχει κάνει με επιτυχία στο παρελθόν.
Ο Δημήτρης Σκάλκος είναι γενικός γραμματέας Δημοσίων Επενδύσεων και ΕΣΠΑ στο υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων


Latest News

Οικονομική… ΔΕΠΥ
Παρατηρείται σοβαρή υπουργική... διάσπαση προσοχής

Εμπορικοί παραλογισμοί και νέος κρατισμός
Ο «άγριος» προστατευτισμός είναι μια πολιτική χειρονομία χωρίς καμία οικονομική βάση

Επιχειρηματικός πατριωτισμός
Οι αναφορές Μπάφετ αποτελούν μάθημα για κάθε επιχειρηματία, συμπεριλαμβανομένων και των Ελλήνων

Αποχαιρετισμός στον στρατιώτη Ράιαν
Η νέα πραγματικότητα για την Ευρώπη της υπαγορεύει το αυτονόητο: να αναλάβει η ίδια την ευθύνη της ασφάλειάς της.

Γιατί υποτιμούμε το κόστος γήρανσης;
Ποιος να το φανταζόταν ότι ένα από τα σημαντικά προβλήματα της ελληνικής οικονομίας θα είναι η έλλειψη μεταναστών

Έκκληση επενδυτών
Το μεταρρυθμιστικό της πρόγραμμα, το οποίο σε μεγάλο βαθμό είναι τα 371 ορόσημα του Ταμείου Ανάκαμψης, έχει μείνει πίσω

Μάριο Ντράγκι: «Η Ευρώπη είναι ο χειρότερος εχθρός του εαυτού της»
Τεχνητή νοημοσύνη, ενέργεια, γεωπολιτική: όλες οι ευρωπαϊκές καθυστερήσεις έχουν επιδεινωθεί από την έκθεση του Σεπτεμβρίου. Ο Μάριο Ντράγκι κρούει τον κώδωνα του κινδύνου, για άλλη μια φορά

Οταν εισπράττεις, πρέπει και να μειώνεις
Περίπου 6,6 δισ. συναλλαγών που ήταν «μαύρες» τα προηγούμενα χρόνια έγιναν «άσπρες» μέσα στο 2024 και ακόμα είμαστε στην αρχή

Χωρίς πυξίδα
Αντ’ αυτού, θα προστίθεντο στη... χαλαρή παρέα και οι συνάδελφοί τους υπουργοί Οικονομικών που δεν βρίσκονται στην ευρωζώνη

Ευρώπη: Μια ουτοπία για ρεαλιστές
Σε μια εποχή όπου ο κόσμος αλλάζει με υπερηχητικό ρυθμό η χαζοκαταθλιπτική Ευρώπη ασχολείται με το σεξ…. των αγγέλων