Ευρώπη: «Ευρωπαϊκό Υπερ-ταμείο» 350 δισ. ευρώ ως αντίβαρο στον αμερικανικό προστατευτισμό

Πυρά ομαδόν συγκέντρωσε την Κυριακή από κορυφαίους αξιωματούχους της ΕΕ η περιβόητη αμερικανική Πράξη για τη Μείωση του Πληθωρισμού (IRA), η οποία εξάλλου βρέθηκε στην κορυφή της ατζέντας – και αποτέλεσε το μεγάλο αγκάθι – των συνομιλιών του Τζο Μπάιντεν με τον Εμανουέλ Μακρόν κατά την επίσκεψη του γάλλου προέδρου, την περασμένη εβδομάδα, στις ΗΠΑ.

«Πρέπει να προσαρμόσουμε τους δικούς μας κανόνες για να διευκολύνουμε τις δημόσιες επενδύσεις κατά την περίοδο μετάβασης στην πράσινη ενέργεια», είπε το βράδυ της Κυριακής η πρόεδρος της ΕΕ Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, επικροτώντας εμμέσως πλην σαφώς τα όσα είπε σε συνέντευξή του που δημοσίευσε η γαλλική εφημερίδα «Journal du dimanche» ο αρμόδιος για θέματα εσωτερικής αγοράς επίτροπος Τιερί Μπρετόν, ο οποίος είχε συνοδεύσει μάλιστα τον Μακρόν στις ΗΠΑ.

Ο επίτροπος ούτε λίγο ούτε πολύ, πρότεινε την αμοιβαιοποίηση της προστασίας της ευρωπαϊκής βιομηχανίας, απευθύνοντας στις κυβερνήσεις των «27» έκκληση για τη δημιουργία ενός «ευρωπαϊκού Yπερ-ταμείου, που θα στηρίζει την υλοποίηση προγραμμάτων στον κλάδο της βιομηχανίας». Κάτι το οποίο, κατά τον Μπρετόν, θα μπορούσε να δρομολογηθεί «εντός των προσεχών ημερών»!

Το ζήτημα πρόκειται να τεθεί σήμερα κι όλας επί τάπητος στη συνεδρίαση του Εμπορικού και Τεχνολογικού Συμβουλίου ΕΕ-ΗΠΑ (CCT).

Αθέμιτος ανταγωνισμός

Η Ευρωπαϊκή Ένωση ανησυχεί εδώ και αρκετούς μήνες για τα αποτελέσματα αυτού του σχεδίου των 420 δισ. δολαρίων του αμερικανού προέδρου, που αφιερώθηκε σε μεγάλο βαθμό στο κλίμα και εγκρίθηκε το περασμένο καλοκαίρι. Το σχέδιο προβλέπει, μεταξύ άλλων, γενναία οικονομική στήριξη και εν γένει μεταρρυθμίσεις που ευνοούν τις εταιρείες που είναι εγκατεστημένες στις ΗΠΑ, ιδίως στους τομείς της κατασκευής ηλεκτρικών οχημάτων, μπαταριών, υψηλής τεχνολογίας και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, συμπεριλαμβανομένου του υδρογόνου.

«Ο αμερικανικός νόμος προκαλεί καταφανείς και ακραίες στρεβλώσεις στον ανταγωνισμό εις βάρος των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων», τονίζει ο Τιερί Μπρετόν στη συνέντευξή του στη γαλλική κυριακάτικη εφημερίδα, θυμίζοντας ότι από τις αρχές Νοεμβρίου ως καθ’ ύλην αρμόδιος είχε προειδοποιήσει ότι η ΕΕ θα προσφύγει στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου (ΠΟΕ) για να εκθέσει τα επιχειρήματά της».

Διαβάστε επίσης: Κομισιόν: Φόβος για «έξοδο» επενδύσεων προς τις ΗΠΑ

Ο γάλλος επίτροπος διευκρίνισε πάντως ότι «έχει ήδη δημιουργηθεί μια ομάδα εργασίας με εκπροσώπους από τον Λευκό Οίκο και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για το ζήτημα της επίμαχης Πράξης». Μόλις την περασμένη Παρασκευή ο Μακρόν είχε ζητήσει από τις ΗΠΑ «εξαιρέσεις» για τις ευρωπαϊκές βιομηχανίες, που θα πρέπει να ρυθμιστούν εντός του πρώτου τριμήνου του 2023. Την προηγουμένη είχε χαρακτηρίσει από αμερικανικού εδάφους επίσης «υπερβολικά επιθετικές»

κάποιες ρυθμίσεις της αμερικανικής Πράξης για τη Μείωση του Πληθωρισμού.

«Πολύ βαρύ πλαίσιο»

Στη συνέντευξή του ο Μπρετόν υπογραμμίζει την ανάγκη να βελτιώσει η Ευρώπη την ελκυστικότητα και την ανταγωνιστικότητά της στον τομέα της τεχνολογίας και σε άλλους στρατηγικούς τομείς για την επίτευξη της πράσινης μετάβασης, κυρίως σε ό,τι αφορά την αιολική και ηλιακή ενέργεια, καθώς και τα ηλεκτρικά δίκτυα, υιοθετώντας ένα κανονιστικό πλαίσιο «πολύ βαρύ».

Ο γάλλος επίτροπος εξήγησε τι εννοεί όταν ζητεί «πολύ βαρύ» κανονιστικό πλαίσιο: «Για να αντιμετωπίσει η Ευρώπη την ενεργειακή κρίση, τον αμερικανικό ανταγωνισμό και την κινεζική οικονομική πολιτική, πρέπει να δημιουργήσει ένα κοινό ευρωπαϊκό Ταμείο για τη στήριξη βιομηχανικών έργων, δίχως να παραλείπει την προσπάθεια συντονισμού των εθνικών σχεδίων».

Λαμβάνοντας υπόψη τα διαφορετικά επίπεδα και όρους δανεισμού των κρατών-μελών, ο Τιερί Μπρετόν υποστηρίζει ότι «πιθανώς θα ήταν απαραίτητο να εξεταστεί το ενδεχόμενο η χρηματοδότηση να φθάνει περίπου το 2% του ευρωπαϊκού ΑΕΠ, δηλαδή περίπου 350 δισ. ευρώ».

Το βράδυ της Κυριακής η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν μιλώντας σε εκδήλωση του Κολεγίου της Ευρώπης στη βελγική πόλη Μπριζ είπε ότι η ΕΕ πρέπει να λάβει «μέτρα επανεξισορρόπησης» για να αμβλύνει τις «ανταγωνιστικές παρεκκλίσεις που προκαλούν οι μαζικές αμερικανικές επιδοτήσεις του Τζο Μπάιντεν».

Διαβάστε επίσης: Πληθωρισμός: Θα επιστρέψει στο 2% τέλη του 2024 ή το 2025

«Εργαζόμενοι από κοινού με τις ΗΠΑ για να λύσουμε τα πιο προβληματικά ζητήματα που δημιουργεί το σχέδιο που ενέκριναν, θα πρέπει ταυτόχρονα να προσαρμόσουμε τους δικούς μας κανόνες για να διευκολύνουμε τις δημόσιες επενδύσεις κατά τη διάρκεια της περιβαλλοντικής μετάβασης, κάτι που απαιτεί την επαναξιολόγηση των ευρωπαϊκών χρηματοδοτήσεων», είπε χαρακτηριστικά η πρόεδρος.

Τι σχεδιάζουν οι Αμερικανοί

Τον περασμένο Αύγουστο ψηφίστηκε στις ΗΠΑ η νομοθετική Πράξη για τη Μείωση του Πληθωρισμού που προβλέπει την εκταμίευση 430 δισ. δολαρίων για την στήριξη των πράσινων τεχνολογιών, κυρίως για την επιδότηση απόκτησης ηλεκτρικών αυτοκινήτων από τους Αμερικανούς. «Ίσως με αυτό το νόμο θα λύσετε το πρόβλημά σας, αλλά θα αυξήσετε το δικό μου πρόβλημα», δήλωσε ευθέως την περασμένη Τρίτη ο Μακρόν απευθυνόμενος σε Αμερικανούς βουλευτές και γερουσιαστές στο Καπιτώλιο.

Ο Εμανουέλ Μακρόν δεν έκρυψε την ανησυχία του για την καταστροφή «πολλών θέσεων εργασίας» στην ευρωπαϊκή βαριά βιομηχανία και ζήτησε από το ακροατήριό του «να τον σεβαστεί ως καλό φίλο». Από τα 430 δισ. δολάρια της IRA τα 392 δισ. προορίζονται για τη χορήγηση οικονομικής βοήθειας, επιδοτήσεων και φορολογικών πιστώσεων για την απανθρακοποίηση της αμερικανικής οικονομίας, την επιτάχυνση της ενεργειακής μετάβασης, την ενθάρρυνση του κλάδου κατασκευής ηλεκτρικών αυτοκινήτων και τον «επαναπατρισμό στις ΗΠΑ των εφοδιαστικών αλυσίδων».

Άμεση απάντηση της ΕΕ

Ένα από τα κραυγαλέα μέτρα προστατευτισμού της αμερικανικής αυτοκινητοβιομηχανίας που προβλέπει το νομοθέτημα είναι η εξαίρεση των μη-Αμερικανών κατασκευαστών από τις φορολογικές πιστώσεις των 7.500 δολαρίων με τις οποίες θα επωφελούνται οι υποψήφιοι αγοραστές ηλεκτρικών οχημάτων στις ΗΠΑ. Πρόκειται για μια ρύθμιση που έχει σημάνει συναγερμό στους Ευρωπαίους κατασκευαστές, αλλά και στους Ιάπωνες και τους Κορεάτες.

Αλλά αν οι Ιάπωνες και οι Κορεάτες έχουν τη δυνατότητα να απαντήσουν με ένα ανάλογο αντίμετρο, οι Ευρωπαίοι με τις ημιτελείς και προβληματικές κανονιστικές συνθήκες που διέπουν την ΕΕ (κυρίως την απουσία ενός κοινού ευρωπαϊκού Υπουργείου Οικονομικών), δεν μπορούν να υιοθετήσουν κάτι ανάλογο.

Σε κάθε περίπτωση, το ζήτημα θα τεθεί επί τάπητος στη σημερινή συνάντηση που θα έχουν εκπρόσωποι της ΕΕ και των ΗΠΑ στο πλαίσιο του ευρωατλαντικού Εμπορικού και Τεχνολογικού Συμβουλίου, που έχει ως στόχο το συντονισμό των εμπορικών και βιομηχανικών πολιτικών των δύο πλευρών. «Ο Εμανουέλ Μακρόν και οι Ευρωπαίοι διαπραγματευτές ελπίζουν να εξασφαλίσουν σήμερα συγκεκριμένες δεσμεύσεις από τους συνομιλητές τους για την εξάλειψη ή έστω την αναβολή του μέτρου», γράφει ο «Figaro».

«Ο χρόνος πιέζει: από την 1η Ιανουαρίου 2023 θα εφαρμοστεί μια πρώτη ελάφρυνση 3.750 δολαρίων στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα που συναρμολογούνται στις ΗΠΑ, στον Καναδά και στο Μεξικό», θυμίζει η γαλλική εφημερίδα