Τρία σενάρια για το πώς θα μπορούσε να εξελιχθεί ο πόλεμος στην Ουκρανία

Αν τον Μάρτιο του 2022 έλεγαν σε οποιοσδήποτε έμπειρο αναλυτή πληροφοριών ότι θα μπορούσε η Ουκρανία να είναι ανεξάρτητο κράτος οκτώ μήνες αργότερα θα γελούσε. Ή ότι ο στρατός της Ουκρανίας θα είχε σκοτώσει ή τραυματίσει 80.000 Ρώσους, ότι η ναυαρχίδα του ρωσικού στόλου της Μαύρης Θάλασσας θα βρισκόταν στον βυθό αυτής της θάλασσας, ή ότι η αεροπορία της Ουκρανίας θα εξακολουθούσε να πετάει. Η Ουκρανία διέψευσε τις προσδοκίες. Κερδίζει τον πόλεμο. Ο χειμώνας όμως έρχεται και η Ρωσία κινητοποιείται. Ας δούμε, λοιπόν, τρία σενάρια για το επόμενο έτος.

Στο πρώτο, η Ρωσία επιτυγχάνει απροσδόκητα νίκη ενώ είναι στα πρόθυρα της ήττας. Ο ρωσικός στρατός σταθεροποιεί τις γραμμές του μετώπου κατά τους χειμερινούς μήνες, ενώ συγκροτεί νέα τάγματα με νεοσύλλεκτους. Εν τω μεταξύ, οι Ρεπουμπλικάνοι στην Αμερική μπλοκάρουν νέα πακέτα όπλων για την Ουκρανία, καθώς εξαντλούνται οι προμήθειες από την Ευρώπη. Η αμυντική βιομηχανία της Ρωσίας δεν έχει ημιαγωγούς και εξειδικευμένο εξοπλισμό, αλλά διαθέτει αρκετά βασικά τεθωρακισμένα και πυροβολικό για να εξοπλίσει τις νέες δυνάμεις.

Μέχρι την άνοιξη, οι νέες ρωσικές μονάδες ξεκινούν την επίθεση, αναγκάζοντας σε οπισθοχώρηση μια ουκρανική δύναμη που είναι κουρασμένη από μήνες επιθετικών επιχειρήσεων. Τα ρωσικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη συνεχίζουν να σφυροκοπούν τις υποδομές ύδρευσης και ενέργειας της Ουκρανίας. Καθώς φτάνει το καλοκαίρι, η Ουκρανία βρίσκεται να οπισθοχωρεί. Η Ρωσία καταλαμβάνει το Κριβίι Ριχ, μια κομβική βιομηχανική πόλη βόρεια της Χερσώνας, και το Σλοβιάνσκ και το Κραματόρσκ στο Ντόνετσκ. Οι δυτικές χώρες προτρέπουν την Ουκρανία να αποδεχθεί τη ρωσική πρόταση για κατάπαυση του πυρός. Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, πρόεδρος της Ουκρανίας, δεν έχει άλλη επιλογή από το να αποδεχθεί. Τους μήνες, ίσως και τα χρόνια που ακολουθούν, η Ρωσία επανεξοπλίζεται επιμελώς για άλλη μια απόπειρα εναντίον του Κιέβου.

Τελεσίγραφο Πούτιν: σταματήστε ή αντιμετωπίστε τη χρήση πυρηνικών όπλων

Πολύ πιο πιθανό είναι ένα δεύτερο σενάριο: αδιέξοδο. Η Ρωσία κινητοποιεί εκατοντάδες χιλιάδες νεαρούς άνδρες, αλλά δεν μπορεί να τους μετατρέψει σε αποτελεσματικούς μαχητές. Όλοι οι καλύτεροι εκπαιδευτές είναι στην πρώτη γραμμή. Έμπειροι αξιωματικοί είναι νεκροί ή έχουν ήδη αναπτυχθεί στα πρόσω. Οι νεοσύλλεκτοι διαμορφώνονται σε βασικές μονάδες ελαφρού πεζικού, χωρίς τεθωρακισμένα οχήματα που είναι ακατάλληλες για ανάληψη επιθετικών ενεργειών — αλλά μπορούν να γεμίσουν χαρακώματα και οχυρώσεις με άτομα.

Η Ρωσία, έχοντας ανακοινώσει την αποχώρηση από την πόλη της Χερσώνας τον Νοέμβριο, εκκενώνει με ασφάλεια τους 30.000 περίπου στρατιώτες που είχε στη δυτική όχθη του ποταμού Δνείπερου. Υποχωρούν ανατολικά, αφήνοντας πίσω τους τεράστιες ποσότητες όπλων. Είναι ένας θρίαμβος για την Ουκρανία, αλλά τελικά βάζει τη Ρωσία σε ισχυρότερη στρατιωτική θέση, με τον ποταμό να προστατεύει την αριστερή πλευρά της. Η ουκρανική προέλαση επιβραδύνεται καταντώντας επιθετική ανίχνευση. Τα ουκρανικά στρατεύματα έχουν μεγάλες απώλειες για κάθε χιλιόμετρο εδάφους που κερδίζουν.

Ανίκανος να κερδίσει τον πόλεμο στο πεδίο της μάχης, ο κ. Πούτιν προσπαθεί στη συνέχεια να τον παρατείνει αρκετά για να υπονομεύσει την οικονομία της Ουκρανίας, να μειώσει το ηθικό της μέσω χτυπημάτων σε μη στρατιωτικές υποδομές και να εξαντλήσει τους εταίρους της. Η Ευρώπη αγωνίζεται να γεμίσει τους χώρους αποθήκευσης αερίου της κατά τη διάρκεια του 2023, υφιστάμενης διακοπές ρεύματος καθώς φτάνει ο χειμώνας. Ο Πούτιν σκοπεύει να αντέξει μέχρι τα τέλη του 2024, οπότε και ελπίζει ότι ο Ντόναλντ Τραμπ θα ξαναμπεί στον Λευκό Οίκο και θα σταματήσει την υποστήριξη προς την Ουκρανία. Αλλά είναι ένα στοίχημα υψηλού διακυβεύματος: η ρωσική γνώμη στρέφεται κατά του πολέμου, η οικονομία της συρρικνώνεται και ο κ. Πούτιν δείχνει όλο και πιο ευάλωτος.

Το τρίτο σενάριο είναι το πιο ενθαρρυντικό — και ίσως το πιο επικίνδυνο. Η Ουκρανία διατηρεί την πρωτοβουλία και την ορμή, προκαλώντας μεγάλη ζημιά στις ρωσικές δυνάμεις καθώς εγκαταλείπουν την Χερσώνα και στη συνέχεια θα φέρει τους πυραύλους Himar μεγάλου βεληνεκούς της εντός εμβέλειας της Κριμαίας για πρώτη φορά. Οι ρωσικές γραμμές στο Λουχάνσκ καταρρέουν, με την Ουκρανία να ανακαταλαμβάνει το Σεβεροντόνετσκ και στη συνέχεια να κινείται γρήγορα πιο ανατολικά. Καθώς οι ρωσικές απώλειες αυξάνονται, οι νεοσύλλεκτοι αρνούνται να πολεμήσουν. Οι δυτικές χώρες σπεύδουν να εφοδιάσουν με νέα συστήματα αεράμυνας την Ουκρανία, αμβλύνοντας τον αντίκτυπο των τρομοκρατικών τακτικών της Ρωσίας, που βασίζονται στο οπλοστάσιο πυραύλων ακριβείας της που μειώνεται γρήγορα.

Την άνοιξη ο Ζελένσκι διατάζει τον στρατό του να ανοίξει ένα νέο μέτωπο στη Ζαπορίζια. Πέντε ταξιαρχίες διασχίζουν τις ρωσικές γραμμές, κόβοντας τη χερσαία γέφυρα του Πούτιν προς την Κριμαία και περικυκλώνοντας τη Μαριούπολη μέχρι το καλοκαίρι. Η Ουκρανία μετακινεί τους εκτοξευτές πυραύλων της Himar στο νότο, στοχεύοντας λιμάνια, βάσεις και αποθήκες στην κατεχόμενη από τη Ρωσία Κριμαία. Η Ουκρανία απειλεί να εισέλθει στη χερσόνησο. Ο κ. Πούτιν εκδίδει τελεσίγραφο: σταματήστε ή αντιμετωπίστε τη χρήση πυρηνικών όπλων. Η νίκη είναι ορατή. Αλλά το ίδιο και οι κίνδυνοι που εγκυμονεί.