Politico: Το Qatargate και ο πονοκέφαλος με το φυσικό αέριο στην Ευρώπη

Το Qatargate που συγκλονίζει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν θα μπορούσε να έχει έρθει σε χειρότερη τιμή για τις φτωχές σε φυσικό αέριο χώρες της ΕΕ — και ειδικότερα για τη Γερμανία.

Το Κατάρ έχει βρεθεί στο επίκεντρο κατηγοριών για δωροδοκίες που έχουν κλονίσει τη δημοκρατία της ΕΕ στον πυρήνα της. Ωστόσο, ως σημαντικός εξαγωγέας υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), το Κατάρ είναι επίσης ζωτικής σημασίας για τα σχέδια της Ευρώπης για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης.

Όπως επισημαίνει το Politico σε δημοσίευμά του, η σημασία του Κατάρ ως αξιόπιστης πηγής φυσικού αερίου πρόκειται να αυξηθεί τους επόμενους μήνες. Και αυτό προσθέτει ένα στρώμα πολυπλοκότητας στη διπλωματική εξίσωση για τις χώρες της ΕΕ, εάν οι βελγικές αρχές εμπλέξουν επίσημα την Ντόχα στη συνεχιζόμενη έρευνα διαφθοράς.

Ειδικά για τη Γερμανία, που ψάχνει απελπισμένα να βρει εναλλακτικούς προμηθευτές, δεν είναι λίγοι εκείνοι που υπογραμμίζουν ότι στον κόσμο της ενεργειακής γεωπολιτικής, σπάνια υπάρχουν εύκολες επιλογές.

Qatargate: «Αθώο» δηλώνει το Κατάρ – Αιχμές για την ενεργειακή ασφάλεια

Οι συνολικές εισαγωγές LNG του Κατάρ αντιπροσώπευαν μόλις το 5% των εισαγωγών φυσικού αερίου της ΕΕ μέχρι στιγμής φέτος, σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Ωστόσο, η σημασία του Κατάρ για την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης πρόκειται να αυξηθεί χάρη στη μεγάλη επέκταση της παραγωγικής ικανότητας LNG, με δύο μεγάλα έργα που πρόκειται να ολοκληρωθούν το 2026 και το 2027.

Σύμφωνα με το άρθρο του  Politico η Γερμανία είναι πρώτη στη σειρά: το Βερολίνο είναι μεταξύ των πρωτευουσών της ΕΕ που θέλουν να εξασφαλίσουν εναλλακτικές προμήθειες φυσικού αερίου, καθώς εξαρτιόταν από τη Ρωσία για τουλάχιστον το 55% της προμήθειας της πριν από τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Τον περασμένο μήνα, γερμανικές εταιρείες υπέγραψαν 15ετές συμβόλαιο φυσικού αερίου με την κρατική QatarEnergy και την αμερικανική εταιρεία ConocoPhillips, που εγγυάται 2 εκατομμύρια μετρικούς τόνους LNG ετησίως από το 2026.

«Πολλές χώρες της ΕΕ – όπως η Ιταλία – έχουν αρχίσει να ενδιαφέρονται περισσότερο για το LNG του Κατάρ, αλλά οι περισσότερες από αυτές έχουν συζητήσει συμφωνίες spot αγοράς» που θα προμήθευαν αμέσως φυσικό αέριο, δήλωσε χαρακτηριστικά ο Cinzia Bianco, ερευνητής για την Ευρώπη και τον Κόλπο στο think tank Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων (ECFR) . «Η Γερμανία είναι η μόνη χώρα της ΕΕ που έχει υπογράψει σημαντική μακροπρόθεσμη ενεργειακή συμφωνία με το Κατάρ».

Ηθικά διλήμματα

Αυτή η συμφωνία, αν και καλή για την ενεργειακή ασφάλεια, κινδυνεύει να γίνει ηθικός εφιάλτης για το Βερολίνο. Ερωτηθείς την Τρίτη, μετά τη συνάντηση των υπουργών Ενέργειας της ΕΕ στις Βρυξέλλες, εάν ήταν σωστό να «αγοράζεται φυσικό αέριο από το Κατάρ εάν το Κατάρ εξαγοράζει ευρωπαίους βουλευτές», ο υπουργός Οικονομίας της Γερμανίας Ρόμπερτ Χάμπεκ είπε πρόκεται για «δύο διαφορετικά πράγματα».

«Η δωροδοκία είναι ποινικό αδίκημα», είπε. «Το εμπόριο με άλλες χώρες πρέπει πάντα να σταθμίζεται με τις ηθικές συνέπειες που μπορεί να ανακύψουν και ταυτόχρονα πρέπει να δούμε πώς μπορούμε να διασφαλίσουμε την ασφάλεια του εφοδιασμού. Και σε αυτήν την περίπτωση, όπου πρόκειται για αγορές φυσικού αερίου, η Ευρώπη ή η Γερμανία έχουν συμφέρον να αντισταθμίσουν την απώλεια ρωσικού φυσικού αερίου. Οπότε νομίζω ότι πρέπει να κάνουμε διάκριση μεταξύ των δύο».

Με άλλα λόγια, η ενεργειακή ασφάλεια είναι πολύ σημαντική για να μπερδευτεί με το σκάνδαλο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, επισημαίνει το Politico. Η κυβέρνηση του Κατάρ έχει προηγουμένως αρνηθεί οποιαδήποτε κατηγορία.

Την Κυριακή, η Ντόχα ανταπέδωσε τους ισχυρισμούς και κατηγόρησε τις Βρυξέλλες ότι έλαβαν «μεροληπτικά» μέτρα κατά του Κατάρ με βάση «ανακριβείς» πληροφορίες. Σε δήλωση που  αναπαρήγαγαν τα μέσα ενημέρωσης, ένας διπλωμάτης του Κατάρ είπε ότι η απάντηση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο σκάνδαλο θα μπορούσε «να επηρεάσει αρνητικά τις συνεχιζόμενες συζητήσεις γύρω από την παγκόσμια ενεργειακή φτώχεια και ασφάλεια».

Πιέσεις στον κυβερνητικό συνασπισμό

Το σκάνδαλο θα μπορούσε επίσης να ασκήσει μεγαλύτερη πίεση στον κυβερνών συνασπισμό της Γερμανίας, στον οποίο οι Πράσινοι έχουν βρεθεί στη δυσάρεστη θέση να πρέπει να εγκρίνουν συμφωνίες για σημαντικές νέες προμήθειες ορυκτών αλλά και την υποδομή LNG. Ερωτηθείς εάν το Βερολίνο πρέπει να αναθεωρήσει τη συμφωνία του με το Κατάρ, ο Ράσμους Άντρεσεν, ευρωβουλευτής και εκπρόσωπος των Γερμανών Πρασίνων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, απάντησε: «Αυτή τη στιγμή εξετάζουμε οτιδήποτε σχετίζεται με το Κατάρ στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και θα πρέπει να το κάνουν και άλλοι».

Η Γερμανία δεν είναι η μόνη χώρα της ΕΕ με βαθιά ενεργειακά δεσμά με το Κατάρ. Ο γαλλικός ενεργειακός κολοσσός TotalEnergies κατέχει σημαντικά μερίδια τόσο στην ανάπτυξη του North Field East LNG, το οποίο περιγράφει ως το μεγαλύτερο έργο LNG στον κόσμο, όσο και στο αδελφό του έργο, το North Field South. Η ιταλική Eni κατέχει επίσης μερίδιο στο North Field East.

Ο Bianco του ECFR είπε ότι εάν οι βελγικές αρχές εμπλέξουν δημόσια το Κατάρ στο σκάνδαλο διαφθοράς των Βρυξελλών, πιθανότατα θα ακολουθήσουν «επίσημες διπλωματικές καταγγελίες» από χώρες της ΕΕ. Οι ενεργειακές σχέσεις με το Κατάρ διατηρούνται σε μεγάλο βαθμό από μεμονωμένα κράτη μέλη, πρόσθεσε. Ωστόσο, προέβλεψε ότι το σκάνδαλο θα μπορούσε να έχει ως αποτέλεσμα την καθυστέρηση οποιασδήποτε κίνησης προς μια μελλοντική ενεργειακή εταιρική σχέση μεταξύ της ΕΕ και του Κατάρ.