Οι σχέσεις Τουρκίας – Αιγύπτου, ο παράγοντας Λιβύη και ο ρόλος της Ελλάδας

Σειρά αντιδράσεων προκάλεσε στη Λιβύη η απόφαση της Αιγύπτου να ανακηρύξει μονομερώς δυτικά θαλάσσια σύνορα, με το προεδρικό διάταγμα του Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι.

Τουρκία: Συνομιλίες με ΗΠΑ για αγορά μικρών πυρηνικών αντιδραστήρων

Η Τρίπολη εκτιμάται ότι αντέδρασε και με τουρκική καθοδήγηση, αλλά όχι μόνο. Ωστόσο για τη Λιβύη η προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, για την επίλυση διαφορών δεν είναι κάτι ξένο.

Αντίθετα μία από τις τακτικές που ακολουθεί η χώρα για την επίλυση των διαφορών της.

Την ίδια στιγμή η Τουρκία επίσης προσπαθεί να κρατήσει τις δικές της αποστάσεις από το ζήτημα, δεδομένου ότι στοχεύει στην ομαλοποίηση των σχέσεων της με την Αίγυπτο. Γεγονός που δεν αφήνει περιθώρια για επιθέσεις σε ακραία επίπεδα.

Ποιες οι σχέσεις Τουρκίας – Αιγύπτου μετά το προεδρικό διάταγμα Σίσι

Ενδεικτικό ότι στον τουρκικό Τύπο έχουν ήδη αρχίσει να δημοσιεύονται αναλύσεις για το πώς θα επηρεάσει την Τουρκία και τις σχέσεις της με την Αίγυπτο η απόφαση του Καΐρου.

Σε δημοσίευμα με τίτλο «Ποιες είναι οι πιθανές συνέπειες της αναγγελίας του νέου θαλάσσιου συνόρου της Αιγύπτου με τη Λιβύη;» στην ιστοσελίδα Independent Türkçe μεταξύ άλλων σημειώνεται το τουρκολιβυκό μνημόνιο σημειώνοντας ότι η Άγκυρα «είχε οριοθετήσει την υφαλοκρηπίδα της σε συμφωνία με την τότε κυβέρνηση της Λιβύης χωρίς καμία διαβούλευση με την Αίγυπτο και την Ελλάδα, οι οποίες διεκδικούσαν δικαιώματα στην περιοχή, αλλά αυτό δεν έγινε αποδεκτό από την Αίγυπτο και την Ελλάδα».

Τι διεκδικεί η Αίγυπτος

Το άρθρο τονίζει μεταξύ άλλων ότι η Αίγυπτος από την πλευρά της, σύμφωνα με το προεδρικό διάταγμα του Σίσι, εμφανίζει διεκδικήσεις «στο σημείο όπου συναντάται η υφαλοκρηπίδα της Τουρκίας και της Λιβύης και το οποίο αναγνωρίζεται ως λιβυκή υφαλοκρηπίδα, ενώ η Ελλάδα διεκδικεί την περιοχή βόρεια του σημείου αυτού».

Ακυρώνει το τουρκολιβυκό του 2019

Στο άρθρο ο αναλυτής εξωτερικής πολιτικής Αϊντίν Σεζέρ τονίζει ότι το βήμα αυτό της Αιγύπτου ακυρώνει το τουρκολιβυκό μνημόνιο του 2049. Και υπογραμμίζει: «Αυτό το βήμα της Αιγύπτου σημαίνει ότι διεκδικεί δικαιώματα 29 χιλιόμετρα νότια του συνόρου που καθορίζεται από τη συμφωνία που υπογράψαμε με τη Λιβύη. Όπως γνωρίζετε, η Ελλάδα διεκδικεί επίσης δικαιώματα βόρεια αυτού του συνόρου. Το πρόβλημα έχει γίνει πιο περίπλοκο, έχει γίνει πολυμερές πρόβλημα. Το βήμα της Αιγύπτου ακυρώνει τις συμφωνίες της Τουρκίας με τη Λιβύη. Αυτές οι τέσσερις χώρες δεν έχουν άλλη επιλογή από το να προσφύγουν στα δικαστήρια για να διευθετήσουν αυτό το πρόβλημα, αλλά νομίζω ότι η Ελλάδα και η Λιβύη, και η Λιβύη και η Αίγυπτος μπορούν να καταλήξουν σε συμφωνία χωρίς να προσφύγουν στα δικαστήρια».

Με τη στήριξη της Αθήνας

Ενώ όπως επισημαίνει ο Αλί Μπακίρ διεθνής πολιτικός αναλυτής, η Ελλάδα υποστήριξε την Αίγυπτο. Υπογραμμίζει δε ότι «πρακτικά, με βάση τις συντεταγμένες που ανακοίνωσε η Αίγυπτος, το τελευταίο μονομερές μέτρο του Καΐρου στην Ανατολική Μεσόγειο δεν φαίνεται να επηρεάζει τη συμφωνία οριοθέτησης Τουρκίας-Λιβύης όσον αφορά την υφαλοκρηπίδα της Τουρκίας. Ωστόσο, το μονομερές μέτρο της Αιγύπτου σφετερίστηκε μέρος της θαλάσσιας επικράτειας της Λιβύης, ιδίως τα ανατολικά θαλάσσια σύνορα, γεγονός που προκάλεσε τις αντιρρήσεις της Λιβύης. Υπό αυτή την έννοια, η απόφαση αυτή ήταν αρκετά περίεργη, κυρίως επειδή η Αίγυπτος ισχυρίζεται εδώ από παλιά ότι υποστηρίζει την ενότητα και την εδαφική ακεραιότητα της Λιβύης. Οι Αιγύπτιοι ενήργησαν με τρόπο που αντανακλά ένα είδος κηδεμονίας επί ορισμένων αραβικών χωρών, συμπεριλαμβανομένης της Λιβύης».

Τι μέλλει γενέσθαι

Το ερώτημα είναι για τους τούρκους αναλυτές και πώς θα διαμορφωθούν οι σχέσεις Τουρκίας – Αιγύπτου, από εδώ και στο εξής.

Ο Σεζέρ αναγνωρίζει ότι το κύριο πρόβλημα στις σχέσεις της Άγκυρας με με την Αίγυπτο «είναι πλέον μόνο η Λιβύη».

Σημειώνει δε ότι «η Τουρκία βρίσκεται ήδη σε διαδικασία υποχώρησης στη Λιβύη. Αν η κυβέρνηση θέλει πραγματικά να κάνει ειρήνη με την Αίγυπτο, θα πρέπει να λάβει πιο προσεκτικά μέτρα στη Λιβύη. Νομίζω ότι η κυβέρνηση θα πρέπει να παραμείνει σιωπηλή σε αυτό το θέμα και να βελτιώσει τις σχέσεις με την Αίγυπτο».

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει ότι ο Σεζέρ τονίζει μεταξύ άλλων ότι «τώρα τόσο η τουρκική κυβέρνηση όσο και το τουρκικό ΥΠΕΞ έχουν αρχίσει να συνειδητοποιούν ότι η συμφωνία για τη Λιβύη το 2019 ήταν ένα μεγάλο λάθος».

Αμφίδρομη η εξομάλυνση

Για τον Αλί Μπακίρ ωστόσο «η εξομάλυνση μεταξύ Τουρκίας και Αιγύπτου δεν είναι μονοσήμαντη, αλλά αμφίδρομη».

Εκτιμά ότι «αν και αυτό το μονομερές βήμα της Αιγύπτου δεν θα επηρεάσει την υφαλοκρηπίδα της Τουρκίας, μπορεί να αυξήσει τις εντάσεις μεταξύ Άγκυρας και Καΐρου, ανάλογα με τις προθέσεις των αιγυπτιακών αρχών».

Σύμφωνα με τον Μπακίρ μέχρι στιγμής, δεν είναι σαφές γιατί η Αίγυπτος υιοθέτησε αυτή τη στάση και ποιος είναι ο απώτερος στόχος. «Στόχος της Αιγύπτου είναι να διαπραγματευτεί με τις λιβυκές αρχές στις θαλάσσιες διαπραγματεύσεις; Είναι για να χρησιμοποιήσει την εσωτερική κατάσταση της Λιβύης για να αρπάξει τους πόρους της Λιβύης, για να τραβήξει την προσοχή της Ελλάδας ξανά στο θέμα ή για να μετρήσει την αντίδραση της Τουρκίας; Δεν είναι ξεκάθαρο. Μέχρι να αποσαφηνιστεί ο απώτερος στόχος της Αιγύπτου, η Τουρκία θα ενθαρρύνει το Κάιρο και την Τρίπολη να διαπραγματευτούν για την επίλυση των ζητημάτων που προκύπτουν από το πρόβλημα αυτό».

Αξίζει να σημειωθεί ότι στην Τουρκία η εξομάλυνση με την Αίγυπτο είναι ένας στόχος που ο Ερντογάν δείχνει να κυνηγάει εδώ και πολύ καιρό. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι το τουρκικό ΥΠΕΞ είχε προσπαθήσει πάρα πολύ για την έναρξη συνομιλιών με το Κάιρο, τις οποίες ανέστειλε ο αιγύπτιος ΥΠΕΞ, Σάμεχ Σούκρι επ’ αόριστο μετά και την υπογραφή του δεύτερου τουρκολιβυκού μνημονίου το 2022.

Το προξενιό στο Κατάρ

Η συνάντηση Σίσι – Ερντογάν στο μουντιάλ με προξενητή τον Εμίρη του Κατάρ αναζωπύρωσε τις ελπίδες της Άγκυρας, δίνοντας περισσότερες ελπίδες από όσα ήταν πραγματικά διατεθειμένη η Αίγυπτος να κάνει.

Και ενώ η Άγκυρα υποστήριζε ότι κερδίζει έδαφος στις σχέσεις με το Κάιρο, ήρθε το προεδρικό διάταγμα του Σίσι να δημιουργήσει νέα αναταραχή στην Τουρκία.

Με τους αναλυτές να περιμένουν τις εξελίξεις, αφού οι προβλέψεις είναι μάλλον επικίνδυνες.

Πηγή: in.gr