Επιχειρήσεις: Η μεγάλη φυγή των εισηγμένων – 301 εταιρείες εγκατέλειψαν το ΧΑ [πίνακας]

Συνεχίζει να «μικραίνει» η ελληνική χρηματιστηριακή αγορά παρά τις προσπάθειες να σπάσει ο φαύλος κύκλος της χαμηλής ρευστότητας και της έλλειψης νέων εισαγωγών.

Καραμολέγκος, Νίκας, Byte και Ευρωπαϊκή Πίστη είναι οι «φυγάδες» του ΧΑ για το 2022, ενώ ένα βήμα πριν την έξοδο βρίσκεται πλέον και η Πλαίσιο Computers, με τον Γιώργο Γεράρδο μόλις μία μέρα μετά την υποβολή της προαιρετικής δημόσιας πρότασης να έχει αποκτήσει ήδη 1.689.955 668 μετοχές, ή το 7,66% της εταιρίας, ανεβάζοντας το ποσοστό των μετόχων που λειτουργούν συντονισμένα στο 89,84%!

Lavipharm: Επανέρχονται οι μετοχές στην κύρια αγορά του Χρηματιστηρίου

Μάλιστα, εκτός από την Πλαίσιο τον δρόμο της εξόδου δεν αποκλείεται να ακολουθήσουν ακόμη 5 – 6 εισηγμένες, σύμφωνα με χρηματιστές.

Οι διαγραφές των μετοχών των τεσσάρων αυτών εταιρειών από το χρηματιστηριακό ταμπλό –εν δυνάμει πέντε– προστίθενται στις 297, οι οποίες έχουν γίνει από το 2000 μέχρι σήμερα.

Παρότι η φυγή των 301 εταιρειών τα τελευταία 23 χρόνια σε πολλές περιπτώσεις οφείλεται σε πτωχεύσεις ή σε εξαγορές και συγχωνεύσεις, το delisting με απόφαση του βασικού μετόχου εξακολουθεί να είναι δημοφιλής πρακτική.

Βασικά επιχειρήματα από την πλευρά των «φυγάδων» είναι η απαξίωση του εγχώριου χρηματιστηρίου ως επενδυτικού θεσμού και η μείωση των διοικητικών εξόδων, ειδικά για τις μικρομεσαίες εταιρείες, αφού έρευνα έχει δείξει ότι το κόστος συμμετοχής στο χρηματιστήριο μπορεί να φτάσει το 1%-3% του κύκλου εργασιών.

Επιπλέον, υποστηρίζεται πως η διαδικασία άντλησης κεφαλαίων μέσω του χρηματιστηρίου είναι συχνά περισσότερο δαπανηρή και «γραφειοκρατική» σε σύγκριση με την προσέλκυση ενός fund.

Σε ότι αφορά τις εισηγμένες εταιρείες που ελέγχονται από ξένα κεφάλαια, οι μητρικές εταιρείες επιλέγουν την έξοδο από περιφερειακές αγορές και τη διαπραγμάτευση μόνο σε ένα από τα μεγάλα χρηματιστήρια σε Ευρώπη ή Αμερική. Έτσι απαλλάσσονται από την υποχρέωση περιοδικής δημοσιοποίησης στοιχείων, αγοράς ιδίων μετοχών, ή αύξησης κεφαλαίου.

Τα αρνητικά ρεκόρ

Μέσα στην τελευταία 20ετία οι τρεις χειρότερες χρονιές από την άποψη του αριθμού διαγραφών ήταν το 2006, το 2016 και το 2002. Συνολικά 86 εταιρείες βγήκαν από το ΧΑ στα προαναφερόμενα έτη.

Σημειώνεται ότι ιστορικό υψηλό έκανε το Χρηματιστήριο το 2004, χρονιά κατά την οποία διαπραγματεύονταν οι μετοχές 360 εταιρειών.

Επιστρέφοντας στο bottom3, το 2006 καταγράφηκε ρεκόρ διαγραφών, καθώς 41 εταιρείες αποχαιρέτησαν για πάντα το ταμπλό της τότε Σοφοκλέους.

Συγκεκριμένα βγήκαν οι: Ευκλέιδης ΑΤΕ, FITCO Βιομηχανία Επεξεργασίας Μετάλλων, Εθνική Ακινήτων, Chipita International, Goody’s, Arrow AEEX, Εξέλιξη Α.Ε.Ε.Χ., Ευρωδυναμική Α.Ε.Ε.Χ., ΙΝΤΡΑΜΕΤ, Nexus Επενδυτική Α.Ε.Ε.Χ., Γενική Τροφίμων, ΔΙΟΛΚΟΣ Α.Ε.Ε.Χ., Δ.Α.Ν.Ε. SEA LINE ΑΝΕ, Connection, Datamedia, Ευρωπαϊκή Τεχνική, ΑΒΕΤΤΕ Τεχνοδομή Αδελφοί Μιχ. Τραυλού, Ο. ΔΑΡΙΓΚ & ΣΙΑ ΑΒΝΕ, Δυναμική Ζωής, Intersonic Advanced Technologies, Έμφασις Συστήματα Πληροφορικής, DOMUS Α.Ε.Ε.Χ., COSMOS, GLOBE, Θεσσαλική, Ξιφίας, Φιλίππου Δομικά Έργα, Alfa Alfa Συμμετοχές, Stabilton, ΑΛΦΑ ΜΠΕΤΟΝ, ΕΜΠΕΔΟΣ, Ipirotiki Software & Publications, Alfa Alfa Energy, Κεράνης Συμμετοχών, ΑΛΤΕ ΑΤΕ, Καζίνο Πόρτο Καρράς, Seafarm Ionian, Μουριάδης, INTERSAT, Μπαλάφας Κατασκευαστική και Sex Form.

Οι 29 από τις διαγραφείσες εταιρείες πτώχευσαν, ενώ 12 συγχωνεύτηκαν και απορροφήθηκαν από άλλη εισηγμένη. Ένα τέτοιο παράδειγμα ήταν η συγχώνευση ΔΕΛΤΑ και Chipita και η δημιουργία της Vivartia, η οποία έβγαλε εκτός ΧΑ το την Chipita, τη Goody’s και τη Γενική Τροφίμων (Μπάρμπα Στάθης).

Στον αντίποδα, το 2006 πραγματοποιήθηκαν μόλις 2 νέες εισαγωγές.

Η δεύτερη χειρότερη χρονιά ήταν το 2016 με 24 διαγραφές και επίσης μόλις 2 εισαγωγές.

Ο λόγος που περισσότερες εταιρείες έφυγαν το 2016 από το ΧΑ – συγκεκριμένα οι 17 – ήταν η πτώχευση, ενώ 3 διαγράφτηκαν λόγω συγχώνευσης από άλλη εισηγμένη.

Επίσης 3 διαγράφτηκαν εξαιτίας χαμηλής παραγωγικής δραστηριότητας με βάση τον κανονισμό, ενώ η ΑΓΕΤ Ηρακλής έφυγε με απόφαση του βασικού μετόχου.

Συνολικά είχαμε 2 εισαγωγές εταιρειών το 2016 οι οποίες διαπραγματεύονται μέχρι σήμερα.

Οι διαγραφές εισηγμένων για το έτος 2002 ήταν 21 στον αριθμό, εκ των οποίων οι 4 αφορούσαν πτωχεύσεις (ΧΑΛΥΨ Δομικά Υλικά, ECON Βιομηχανίες, Αφοί Μαγρίζου και Διεθνής Βιομηχανία Ενδυμάτων).

Από τις υπόλοιπες οι 16 απορροφήθηκαν από άλλη εισηγμένη με τελική κατάληξη τη διαγραφή τους, ενώ ο έλεγχος μιας, της σοκολατοποιίας Παυλίδης, εκ των παραδοσιακότερων βιομηχανιών της χώρας που στο χαρτοφυλάκιο των προϊόντων της φιλοξενεί τη σοκολάτα «Υγείας», το αρχαιότερο ελληνικό brand name, πέρασε κατά 100% στην Kraft Foods και κάπως έτσι «αποχαιρέτησε» το ΧΑ.

Οι νέες εισαγωγές στο ΧΑ το 2002 έφθασαν τις 21.

Τρανταχτές περιπτώσεις delisting

Η Καθημερινή Α.Ε. μπήκε στο ΧΑ το 2000. Έμεινε για 15 χρόνια και «κούνησε μαντήλι» το 2015, ενώ η ΓΕΚΕ, διαχειρίστρια εταιρεία του ξενοδοχείου President στους Αμπελοκήπους της Αθήνας, βγήκε από το ΧΑ τον Δεκέμβριο του 2021.

Στις αρχές του 2016 υπεβλήθη και εγκρίθηκε από το ΔΣ της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, το αίτημα της Lafarge Cementos S.A.U. για την άσκηση του δικαιώματος εξαγοράς (squeeze-out) των μετοχών της τσιμεντοβιομηχανίας Ηρακλής.

Έτσι λίγο πριν κλείσει τα 100 χρόνια συνεχούς διαπραγμάτευσης στο ΧΑ η βιομηχανία που ταυτίστηκε, αλλά και καθιέρωσε το τσιμέντο ως κυρίαρχο δομικό υλικό, «είδε» την έξοδο. Είχε εισαχθεί τον Ιούνιο του 1919.

Η αδάνειστη και πάντα κερδοφόρος Στέλιος Κανάκης, εταιρεία εισαγωγής πρώτων υλών για τρόφιμα, καθώς εξαγοράστηκε από τη νορβηγική Orkla Food Ingredients, αποχώρησε από το Χρηματιστήριο το 2019. Η αγοράστρια υπέβαλλε δημόσια πρόταση και αφού απέκτησε το σύνολο των μετοχών της εταιρείας αιτήθηκε τη διαγραφή των μετοχών από το ΧΑ.

Η Γρηγόρης Μικρογεύματα, με έτος ίδρυσης το 1972, έκανε εισαγωγή στο Χρηματιστήριο το 2000, με τον Βλάση Γεωργάτο, γιο του ιδρυτή, στο τιμόνι της εταιρείας.

Το 2008 η εταιρεία προσπάθησε να βγει από το ΧΑ, μια κίνηση που βρήκε αντίθετους τους μετόχους της. Παρόλα αυτά το 2009, η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς ενέκρινε την δημόσια πρόταση αγοράς μετοχών της εταιρείας Prime Κέφαλος Συμμετοχική για εξαγορά του 97,84% της Γρηγόρης και η εταιρεία διεγράφη από το ταμπλό.

Οι μέτοχοι της Elbisco ΑΕ Συμμετοχών αποφάσισαν την έξοδο της εταιρείας από το ΧΑ με τη μετοχή να διαγράφεται τον Νοέμβριο του 2012.

Οι βασικοί της μέτοχοι της Kleeman, η οικογένεια Κουκούντζου, αποφάσισαν, έπειτα από 17 χρόνια παρουσίας στο ΧΑ, η εταιρεία να αποχωρήσει.

Η Ahold Delhaize, εισηγμένη στο Χρηματιστήριο του Άμστερνταμ, μετά από δύο αυξήσεις στο προσφερόμενο τίμημα προς τους μετόχους μειοψηφίας πέτυχε να συμπληρώσει το αναγκαίο ποσοστό και να κινήσει τη διαδικασία για τη διαγραφή της μετοχής από το χρηματιστηριακό ταμπλό, η οποία αποτελεί παρελθόν από το 2010.

Οι πιο πρόσφατες προσθήκες στη λίστα της μεγάλης φυγής είναι δύο ιστορικές βιομηχανίες με ηγετική θέση στην κατηγορία τους, η Καραμολέγκος και η αλλαντοβιομηχανία Νίκας.