Πληθωρισμός: Κρίσιμο να μην ριζώσει η ακρίβεια το 2023

Προειδοποιητικά σήματα για “ακρίβεια” διαρκείας στην Ελλάδα στέλνουν τα στοιχεία για το δομικό πληθωρισμό, τα οποία εξαιρούν μεταξύ άλλων τις ενεργειακές τιμές. Οι προβλέψεις δείχνουν ότι ο εφιάλτης στο δρόμο με την ακρίβεια δεν θα τελειώσει για τα ελληνικά νοικοκυριά έως το 2024. Οι εκτιμήσεις αποτυπώνουν μεν αποκλιμάκωση από το 2023, αλλά επιμονή σε υψηλά επίπεδα ξυπνώντας ανησυχίες για “ρίζωμα” της ακρίβειας στην ελληνική οικονομία.

Πώς η κρίση και η ακρίβεια αλλάζουν τις καταναλωτικές μας συνήθειες

Το οικονομικό επιτελείο κατά το πρώτο εξάμηνο του 2023 δεν αναμένει ο πληθωρισμός να σημειώσει πτώση κάτω από το 7%. Βλέπει αποκλιμάκωση  από τον Μάρτιο προς το 4%. Οι μέσες εκτιμήσεις για το 2023 δείχνουν πληθωρισμό κοντά στο 6-7%, ο οποίος θα παραμείνει κοντά στο 3-4% έως το 2024.

Η πορεία του φυσικού αερίου

Κατά τις 10 Ιανουαρίου η ελληνική στατιστική αρχή πρόκειται να ανακοινώσει τις τιμες για τον Δεκέμβριο του 2022, όπου αναμένεται μείωση του δείκτη στο 8%, κυρίως εξαιτίας της μείωσης των τιμών στην ενέργεια. Το υπουργείο Οικονομικών στηρίζει την πρόβλεψη για μείωση του εθνικού δείκτη τιμών σε 5% το 2023 στην παραδοχή για πτώση των καυσίμων. Ειδικότερα, ο προϋπολογισμός ενσωματώνει το βασικό σενάριο ότι οι τιμές του πετρελαίου θα ειναι στα επίπεδα των 85 δολάρια το βαρέλι και το φυσικό αέριο  έχει μέση τιμή στα 120 ευρώ ανά μεγαβατώρα. Στην παρούσα φάση, η τιμή για τα συμβόλαια παράδοσης τον Ιανουάριο μειώθηκε στα 76 ευρώ ανά μεγαβατώρα.

Φούσκωμα χρεών

Η μεγάλη πρόκληση είναι η αύξηση του κόστους της ενέργειας, που επιφέρει μείωση του πραγματικού διαθέσιμου εισοδήματος. Επηρεάζουν αρνητικά τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά και αυξάνουν την εισοδηματική ανισότητα.  Όπως προειδοποιεί η ΤτΕ, η άνοδος των επιτοκίων δανεισμού αυξάνει το κόστος εξυπηρέτησης των υποχρεώσεων των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών, ενώ η διατήρηση των επιτοκίων καταθέσεων σε ιδιαίτερα χαμηλά επίπεδα στερεί μια πρόσθετη πηγή εσόδων.

Οι πληθωριστικές πιέσεις και η συνακόλουθη αύξηση των επιτοκίων οδηγούν σε επιδείνωση των συνθηκών χρηματοδότησής τους, ενώ ενδέχεται να έχουν ως αποτέλεσμα την αύξηση του πιστωτικού κινδύνου που σχετίζεται με τη δημιουργία μιας νέας γενιάς μη εξυπηρετούμενων δανείων.

Τι δείχνει ο πυρήνας του πληθωρισμού

Ενδεικτικό της επιμονής  είναι ότι στην αρχή του 2022, ο δομικός πληθωρισμός στην Ελλάδα ήταν στο 1,5%. Τον Ιούνιο ο γενικός δείκτης τιμών ( συμπεριλαμβανομένου της ενέργειας)  εκτοξευθηκε στο 12,1% και ο δομικός πληθωρισμός (χωρίς την ενέργεια) αυξήθηκε κατά 3,6%. Τον περασμένο Νοέμβριο, ο πληθωρισμός επιβραδύνθηκε 8,5%, όμως ο δομικός πληθωρισμός αυξήθηκε κατά 5,9%, από 5,2% τον Οκτώβριο. Ο εν λόγω δείκτης μετρά την πορεία των τιμών εκτός των κλάδων διατροφή, ποτά, καπνό και ενέργεια, τα οποια εξαιρούνται διότι είναι ευμετάβλητα και για να φανεί κατά πόσο η άνοδος των τιμών παγιώνεται.

Το ασανσερ όμως των τιμών παγκοσμίως προκαλεί ισχυρά αισθήματα αβεβαιότητας και η επιβεβαίωση των σεναρίων για μείωση του πληθωρισμού κινείται σε κόκκινη γραμμή. Στις πρόσφατες προβλέψεις, η Τράπεζα της Ελλάδος δεν διαβλέπει σύντομα πτώση της ακρίβειας κάτω από το όριο του 2%, καθώς ο εγχώριος δείκτης τιμών εκτιμάται στο 3,6% και το 2024. Ο πληθωρισμός αναμένεται 5,8% το 2023 και το 2022 στο 9,4%.Ο πληθωρισμός χωρίς τις τιμές των ειδών διατροφής και της ενέργειας προβλέπεται να διαμορφωθεί στο 4,6% το 2022 και εκτιμάται ότι θα παραμείνει εξίσου υψηλός και το 2023. Ο ΟΟΣΑ προβλέπει ο πληθωρισμός να υποχωρήσει στο 4,3% την επόμενη χρονιά, από 9,7%. Το 2024 εκτιμάται στο 2,3%.