Η Τουρκία στο ναρκοπέδιο της Ιστορίας

Το 2023 είναι για την Τουρκική Δημοκρατία έτος επετειακό, αφού συμπληρώνονται εκατό χρόνια από την ίδρυσή της από τον Μουσταφά Κεμάλ. Και, ενώ θα ήταν φυσικό η νοοτροπία του τουρκικού πολιτικού και στρατιωτικού κατεστημένου να έχει εξελιχθεί σύμφωνα με τις επιταγές του σύγχρονου κόσμου, δυστυχώς συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Ο Τ. Ερντογάν (και σχεδόν σύσσωμος ο πολιτικός κόσμος της Τουρκίας) έχει το βλέμμα του καθηλωμένο στο (αιματηρό) παρελθόν των προγόνων του και οραματίζεται πράγματα που και ξεπερνούν κάθε έννοια σοβαρότητας και λογικής (βλ. π.χ. «ο αιώνας της Τουρκίας») και επ’ ουδενί μπορούν να επιτευχθούν (βλ. π.χ. την ανασύσταση της οθωμανικής αυτοκρατορίας).

Τουρκία: Σε επιφυλακή διαρκείας στο Αιγαίο υπό το φόβο «ατυχήματος»

Οι λόγοι για την τρελή πορεία της Τουρκίας είναι κατά βάση δύο:

1) ο νεο-οθωμανικός στρατιωτικοποιημένος αναθεωρητισμός που έχει γίνει εμμονή στον Τ. Ερντογάν, παράλληλα με την ανευθυνότητα των εσωτερικών πολιτικών του αντιπάλων, οι οποίοι τον ακολουθούν και τον συναγωνίζονται στον «κατήφορο» του νοσηρού εθνικισμού και της άκρατης πατριδοκαπηλίας (βλ. π.χ. «γαλάζια πατρίδα», «ουράνια πατρίδα» κ.λπ.).

2) Η διαφαινόμενη (και πιθανότατα αναπόφευκτη) συντριβή του Τ. Ερντογάν στις επικείμενες εκλογές, συντριβή που θα προκύψει εξαιτίας της οικονομικής εξαθλίωσης του τουρκικού λαού, αλλά και εξαιτίας της καταπάτησης κάθε έννοιας Δημοκρατίας και ανθρωπίνων δικαιωμάτων εντός της Τουρκίας. Ύστερα από μία τέτοια εκλογική συντριβή ο Τ. Ερντογάν ή θα οδηγηθεί στη Δικαιοσύνη και θα αντιμετωπίσει βαρύτατες κατηγορίες ή θα εγκαταλείψει άρον-άρον την Τουρκία ή το συναμφότερον…

Ενώπιον αυτού του αδιεξόδου ο Τούρκος πρόεδρος, πανικόβλητος αλλά και αδίστακτος, επιζητεί την προσωπική του σωτηρία επί τη βάσει «παλαιών και δοκιμασμένων συνταγών»: δημιουργία και συντήρηση οξύτατου πολεμικού κλίματος με την Ελλάδα, ακόμα και αλλεπάλληλες ευθείες απειλές πολέμου εις βάρος ενός κράτους-μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ, προκειμένου να διεγείρει τα (σχεδόν αταβιστικά) ανθελληνικά αισθήματα μερίδας του τουρκικού λαού, να συσπειρώσει γύρω του το εθνικιστικό τμήμα του εκλογικού σώματος, να αποσπάσει με τις απειλές του για χρήση στρατιωτικής βίας οτιδήποτε μπορεί να αποσπάσει από την Ε.Ε., από τις ΗΠΑ και από την Ελλάδα, και εντέλει είτε να επιτύχει εκλογική νίκη είτε να μπορέσει να αναβάλει επ’ αόριστον τις εκλογές…

Βεβαίως, παρά τις εμμονές και τις ψευδαισθήσεις του ο Τ. Ερντογάν δεν είναι άφρων (τουρκιστί aptal). Έχει αντιληφθεί ότι κάθε απόπειρα της Τουρκίας να προσβάλει την εθνική κυριαρχία ή να καταπατήσει τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδος δεν θα προκαλέσει απλώς ένα τοπικό (άρα και διαχειρίσιμο) επεισόδιο, αλλά θα οδηγήσει κατευθείαν σε γενικευμένο πόλεμο από τον Έβρο ως την Κρήτη. Γνωρίζει επίσης -αφού σίγουρα οι επιτελείς των τουρκικών γενικών επιτελείων του εκθέτουν με υπευθυνότητα και ακρίβεια όλα τα στρατιωτικά δεδομένα- ότι οι ένοπλες δυνάμεις της Ελλάδος είναι πανίσχυρες και ικανές να επιφέρουν ανεπανόρθωτες καταστροφές σε κάθε επίδοξο εισβολέα. Τέλος, έχει κατανοήσει ότι, εάν προκαλέσει έναν πόλεμο εντός των κόλπων του ΝΑΤΟ (την ώρα που η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Βορειοατλαντική Συμμαχία βρίσκονται στη δίνη του ρωσοουκρανικού πολέμου), θα υποστεί πολύ σκληρή τιμωρία και ο ίδιος και η χώρα του.

Εγκλωβισμένος στα αδιέξοδα που ο ίδιος δημιούργησε και συντηρεί, ο Τ. Ερντογάν αναζητεί την προσωπική του σωτηρία μέσω άλλης μίας «παλαιάς και δοκιμασμένης συνταγής»: τον ψυχολογικό πόλεμο. Καθημερινά, είτε αυτοπροσώπως είτε διά των (επισήμων και ανεπισήμων) φερεφώνων του, απειλεί την Ελλάδα ότι, αν δεν παραιτηθεί από τα αναφαίρετα δικαιώματα που της παρέχουν το Διεθνές Δίκαιο, οι Διεθνείς Συνθήκες και το Δίκαιο της Θαλάσσης και αν δεν υποταχθεί στις παράνομες και παράλογες νέο-οθωμανικές απαιτήσεις του, «θα έρθουν μια νύκτα ξαφνικά», θα πλήξει την Αθήνα με τον «φοβερό και τρομερό» τουρκικό πύραυλο Tayfun κ.λπ. κ.λπ.

Ο ψυχολογικός αυτός πόλεμος εκ μέρους της Τουρκίας έχει ξεκινήσει εδώ και αρκετό καιρό, κλιμακώνεται και κάποια στιγμή σίγουρα θα κορυφωθεί. Η προσπάθεια του Τ. Ερντογάν να «κλείσει», έστω και προσωρινά, το ανοικτό μέτωπο της Τουρκίας με τη Συρία ίσως είναι η απαραίτητη κατ’ επίφαση προετοιμασία, για να προχωρήσει σε μία μεγαλειώδη κίνηση εντυπωσιασμού, η οποία θα είναι και η τελευταία προσπάθειά του να επιβάλει τετελεσμένα στην Ελλάδα χωρίς να πέσει ούτε μία σφαίρα (άρα και χωρίς ο ίδιος να «παίξει το κεφάλι» του): ανακοίνωση στρατιωτικών ασκήσεων μεγάλης κλίμακας και μετακινήσεις ισχυρών και βαρέων δυνάμεων στα ελληνοτουρκικά σύνορα. Κάτι ανάλογο, άλλωστε, είχε πράξει η Τουρκία και το 1998, όταν έπεισε τη Συρία ότι επρόκειτο δήθεν να εισβάλει στα εδάφη της και την εξανάγκασε να εκδιώξει τον Κούρδο ηγέτη Α. Οτσαλάν. Ο ψυχολογικός αυτός πόλεμος θα έχει διάφορα στάδια, άλλα εξ αυτών φαιδρά ( όπως η διά των ΜΜΕ πρόταση εκ μέρους κάποιου Τούρκου απόστρατου «Ελληνοφάγου» αξιωματικού για αποστολή του τουρκικού ελικοπτεροφόρου νοτίως της Κρήτης, προκειμένου να «φοβηθούν» οι Έλληνες) και άλλα σοβαροφανή ή ακόμα και σοβαρά.

Αναμφίβολα, η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στις ελληνοτουρκικές σχέσεις με αποκλειστική ευθύνη της Τουρκίας είναι λίαν ανησυχητική, αφού ένας ψυχολογικός πόλεμος μπορεί μέσα σε μία στιγμή να εξελιχθεί σε κανονικό πόλεμο χάρη σε ένα τυχαίο (;) γεγονός… Η Ελλάδα από την πρώτη στιγμή απαντά στην πρωτοφανή αυτήν τουρκική επιθετικότητα με ψυχραιμία, αλλά και με απόλυτη αποφασιστικότητα. Η Ελληνική Κυβέρνηση, σύσσωμος ο πολιτικός κόσμος της χώρας και σύμπας ο ελληνικός λαός έχουν καταρχάς απόλυτη εμπιστοσύνη στην αποτελεσματικότητα των διπλωματικών όπλων που παρέχουν στην Ελλάδα το Διεθνές Δίκαιο και το Δίκαιο της Θαλάσσης. Ταυτοχρόνως, είναι απολύτως βέβαιοι για την ισχυρότατη αποτρεπτική δύναμη της Ελλάδος επί του πεδίου, αλλά και για την πρακτική αξία των διμερών συμφωνιών αμοιβαίας αμυντικής συνδρομής που έχει συνάψει η χώρα μας με κραταιότατους συμμάχους (ΗΠΑ, Γαλλία κ.ά.).

Τα περιθώρια παρέμβασης εκ μέρους των εταίρων και των συμμάχων μας, προκειμένου να αποφευχθεί ένας πόλεμος εντός των κόλπων του ΝΑΤΟ την ώρα που ο ρωσικός αναθεωρητισμός απειλεί τον Δυτικό Κόσμο, κυριολεκτικά εξαντλούνται. Τώρα είναι η ώρα να παρέμβουν αποφασιστικά οι ΗΠΑ (πρωτίστως) και η Ευρωπαϊκή Ένωση, ώστε η Τουρκία με τρόπο ειρηνικό να επανέλθει στη λογική και να συμμορφωθεί με τους κανόνες του 21ου αιώνα. Εάν, παρόλα αυτά, δεν σταματήσει κάποιος τον στρατιωτικοποιημένο τουρκικό αναθεωρητισμό με διπλωματικά μέσα, ο ελληνικός λαός θα τιμήσει για άλλη μία φορά την Ιστορία του με τον τρόπο που εκείνος γνωρίζει καλύτερα από τον καθένα…

Ο Κωνσταντίνος Παΐδας είναι Αναπληρωτής Καθηγητής του ΕΚΠΑ