Ο Λούλα και η ελληνική Αριστερά

Μόλις εξελέγη και πάλι Πρόεδρος της Βραζιλίας ο Λούλα Ντα Σίλβα είχα περιγράψει την πολιτική του πορεία και την απόσταση που τον χώριζε από την υποτιθέμενη τότε ελληνική του εκδοχή, του ΣΥΡΙΖΑ (https://www.in.gr/2022/11/09/apopsi/eklogi-loula-kai-ellada/)… Παρ’ όλα αυτά με έκπληξη διαπίστωσα πως ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης πήγε στην Μπραζίλια για να συγχαρεί τον νέο Πρόεδρο ενόψει της καινούργιας του θητείας. Στη λογική της διεκδίκησης ενός παν-αριστερού ιδεώδους και στον πανηγυρισμό για τις επιτυχίες μιας αντιφιλελεύθερης ιδεολογίας, τέτοιες εκδηλώσεις προσλαμβάνουν συμβολική σημασία και φέρουν σημαντικά μηνύματα.

Δεν πρέπει όμως να ξεχνάμε τον ρόλο που παίζουν οι πολιτικές και οι ευκαιρίες που διανοίγονται και χάνονται σε διάφορες στροφές της ιστορίας. Είχα εξηγήσει τότε πως αν η ελληνική εκδοχή της σοσιαλδημοκρατίας και της μετριοπαθούς Αριστεράς είχε ακολουθήσει πάνω στα βήματα του Λούλα Ντα Σίλβα θα είχε πιθανώς μεταμορφώσει την Ελλάδα σε ένα μοντέλο οικονομικής επιτυχίας πετυχαίνοντας αναπτυξιακούς ρυθμούς ανεπανάληπτους, αποστομώνοντας τις σειρήνες των τότε δανειστών μας. Ομως η ελληνική εμπειρία τελικά διέφερε απόλυτα από τις οικονομικές πρακτικές της βραζιλιάνικης κυβέρνησης του Λούλα Ντα Σίλβα. Χωρίς να απομακρυνθεί ούτε ένα γιώτα από τις δογματικές αριστερές αντιλήψεις του παραδοσιακού αριστερισμού η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ τότε επέλεξε να συγκρουσθεί με κάθε έννοια οικονομικής ορθοδοξίας, προτίμησε τον εύκολο δρόμο των φόρων και του διογκωμένου δημόσιου τομέα κι ανακήρυξε σαν πολιτικό της αντίπαλο τη δημιουργική μεσαία τάξη.

Εκεί που η Βραζιλία είδε την οικονομική ανάπτυξη, την απελευθέρωση των αγορών και τη δημιουργία πλούτου σαν εργαλείο απελευθέρωσης από την υπανάπτυξη, η ελληνική Αριστερά καρφώθηκε στις αρχές που ακολούθησαν οι διάδοχοι του Λούλα (Ντίλμα Ρούσεφ) και που τελικά γκρέμισαν το οικονομικό θαύμα που είχε αυτός χτίσει κι έφεραν στην εξουσία τον ακραίο Ζαΐρ Μπολσονάρο. Το ερώτημα είναι ποιος είναι ακριβώς ο συμβολισμός των σημερινών πανηγυρισμών για την επιτυχία του Λούλα. Η ελληνική αριστερά σήμερα αναγνωρίζει τα τότε λάθη της και πιστεύει σε μια διαφορετική πορεία; Και γιατί δεν το έκανε τότε που ο δρόμος ήταν ορθάνοιχτος και οι προοπτικές πολύ καλύτερες; Σήμερα εξάλλου οι δυνατότητες του Λούλα δεν είναι πια όπως τότε. Η μεσαία τάξη βρίσκεται πλέον απέναντί του, όπως και οι μεγάλες πόλεις και οι ανεπτυγμένες αστικές περιφέρειες. Αυτοί που τον στηρίζουν σήμερα είναι οι βόρειες κυρίως επαρχίες της χώρας και ο περιθωριοποιημένος αγροτικός πληθυσμός. Αυτό δεν σημαίνει πως θα αποτύχει. Αλλά πως το εγχείρημα τώρα είναι πιο περίπλοκο και δυσκολότερο.

Τι μπορεί να μάθει τώρα η ελληνική Αριστερά; Πιθανότατα να πληροφορηθεί τις αρχές της κοινής λογικής στην πολιτική και της απεξάρτησης από λογής δόγματα. Στην πιο ώριμη φάση της πορείας του ίσως η ώσμωση του ΣΥΡΙΖΑ με το Κόμμα των Εργατών του Λούλα να μπολιάσει με πιο στέρεες αντιλήψεις την ελληνική Αριστερά / σοσιαλδημοκρατία. Και να υιοθετήσει απόψεις μιας κυβερνώσας Αριστεράς ικανής να χειρισθεί μια μεταβαλλόμενη κοινωνική πραγματικότητα. Κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει τη χρησιμότητα αυτού του ταξιδιού. Αν κρίνουμε από την εμπειρία του παρελθόντος δεν πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα αισιόδοξοι…