Φυσικό αέριο: Γιατί ο καλός καιρός μπορεί να μην κρύβει μόνο καλά νέα

Ο τελευταίος μήνας ήταν μήνας έφερε ανακούφιση στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο ασυνήθιστα ζεστός καιρός είχε ως αποτέλεσμα την κατακόρυφη πτώση της ζήτησης για φυσικό αέριο, γεγονός που έφερε βουτιά στις τιμές και ανάσα σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά.

Οικονομολόγοι και παράγοντες της αγοράς προεξοφλούν το τέλος της ενεργειακής κρίσης, ωστόσο υπάρχει μία παράμετρος που αξίζει κανείς να επισημάνει στις αναλύσεις τους τρεις λέξεις που μπορούν να αλλάξουν όλο το νόημα, αλλά και τις προοπτικές: «επί το παρόντος».

Ήδη από τον περασμένο Νοέμβριο, η Κομισιόν τόνιζε ότι το διάστημα από τον Αύγουστο η ζήτηση για φυσικό αέριο είχε υποχωρήσει κατά 20%, ως αποτέλεσμα τόσο του ζεστού καιρού, όσο και της συντονισμένης δράσης των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων για να αποθαρρύνουν τη ζήτηση.

Ενεργειακή κρίση: Ο εφιάλτης ενός αφύσικα ζεστού χειμώνα σώζει την Ευρώπη

Οι υψηλές για την εποχή θερμοκρασίες συνεχίστηκαν και ο Ιανουάριος έχει ξεκινήσει επίσης με καλοκαιρία. Αυτό διατηρεί τις αποθήκες του φυσικού αερίου γεμάτες σε ποσοστό άνω του 83%, παρέχοντας επί της ουσίας ένα ασφαλές μαξιλάρι, ακόμα και για την επόμενη χρονιά, όταν οι προμήθειας ρωσικού φυσικού αερίου θα έχουν σχεδόν μηδενιστεί.

«Παράλογη» αύξηση των αποθεμάτων

Στην πραγματικότητα, ο χειμώνας ήταν τόσο ήπιος που υπήρξε μια παράλογη αύξηση στην αποθήκευση φυσικού αερίου, επισημαίνει χαρακτηριστικά ο John Kemp του Reuters, τονίζοντας ότι υπάρχει ένας ακόμα παράγοντας που οδήγησε σε αυτήν την «παράλογη αύξηση»: η μείωση της κατανάλωσης βιομηχανικού αερίου. Και ο μόνος τρόπος με τον οποίο οι βιομηχανικοί καταναλωτές μπορούν να μειώσουν την κατανάλωση είναι να συρρικνώσουν τις δραστηριότητές τους.

Όπως επισημαίνει το Oilprice.com, αυτή είναι η «σκοτεινή πλευρά» τα καλών νέων που φέρνει η καλοκαιρία, τονίζοντας επίσης ότι μερίδα των αναλυτών φαίνεται να αγνοεί το γεγονός ότι η μείωση κατά 20,1% στην κατανάλωση φυσικού αερίου σε ολόκληρο το μπλοκ προκλήθηκε σε μεγάλο βαθμό από τις υπέρογκες τιμές του φυσικού αερίου που επιβάρυναν την κατανάλωση.

Βουτιά σε ακόμα υψηλά επίπεδα

Υπάρχει επίσης και το γεγονός ότι, παρόλο που οι τιμές του φυσικού αερίου έχουν μειωθεί από τις κορυφές του περασμένου καλοκαιριού, δεν πλησιάζουν καθόλου εκεί που ήταν το 2019. Όπως σημείωσε το Politico σε πρόσφατο άρθρο σχετικά με τη ζήτηση και τις τιμές φυσικού αερίου στην Ευρώπη, κοντά στα 70 ευρώ ανά μεγαβατώρα, οι ευρωπαϊκές τιμές αναφοράς του φυσικού αερίου ήταν περίπου πενταπλάσιες από ό,τι ήταν το 2019.

Και προσθέτει το oilprice.com ότι το πρόβλημα για το οποίο δεν θέλουν να μιλήσουν οι ευρωπαίοι πολιτικοί είναι ότι όσο η ΕΕ βασίζεται στο LNG, αυτές οι τιμές δεν πρόκειται να μειωθούν πολύ για τον πολύ απλό λόγο ότι το LNG δεν θα μπορούσε ποτέ να είναι τόσο φθηνό όσο το φυσικό αέριο του αγωγού.

Ο άλλος λόγος είναι ότι οι παραδόσεις αερίου μέσω των ρωσικών αγωγών δεν επιστρέφουν σύντομα, ούτε κατά μήκος του Nord Stream 1, και αυτό σημαίνει ότι η ΕΕ θα συνεχίσει να βασίζεται στο LNG τόσο από επιλογή όσο και από ανάγκη .

Οι ανησυχίες για το καλοκαίρι

Επίσης, καθώς οι τιμές χονδρικής στην αγορά TTF πέφτουν, τόσο θα πέφτουν οι τιμές λιανικής όταν καλύψουν τις τιμές χονδρικής – οι λιανικοί προμηθευτές ενέργειας αγοράζουν το αέριό τους στη χονδρική αγορά μήνες νωρίτερα – και ο χειμώνας μπορεί να συνεχιστεί ήπιος. Αλλά αυτό πιθανότατα θα σήμαινε επίσης ένα ξηρό, ζεστό καλοκαίρι. Και αυτό θα αύξανε τη ζήτηση ενέργειας για σκοπούς ψύξης.

Αν και είναι απίθανο να υπερβεί την παραδοσιακή χειμερινή ζήτηση, αυτή η πιθανή νέα καλοκαιρινή ζήτηση ενέργειας θα μπορούσε να καταστήσει το έργο των ευρωπαϊκών χωρών που σπεύδουν να ξαναγεμίσουν τις αποθήκες αερίου τους λίγο πιο δύσκολο, ακόμη και με αέριο που έχει αποθηκευτεί από την προηγούμενη περίοδο θέρμανσης.

Αποθήκες αερίου

Σύμφωνα με το Aggregated Gas Storage Inventory (AGSI+) το ποσοστό πληρότητας στις εγκαταστάσεις αποθήκευσης φυσικού αερίου εξακολουθεί να βρίσκεται πάνω από το 83%.Τον περασμένο Μάιο η Ε.Ε. είχε θέσει ως στόχο την πλήρωση των αποθηκών κατά 80% μέχρι τις αρχές Νοεμβρίου για να προετοιμαστεί για τον χειμώνα. Ο στόχος αυτος πέτυχε και μέχρι τα μέσα Νοεμβρίου είχε κορυφωθεί σε περισσότερο από 95%.

Μάλιστα σε πολλές χώρες οι αποθήκες παραμένουν γεμάτες σε ποσοστό άνω του 90%, μεταξύ των οποίων και η Γερμανία που αντιμετωπίζει και το πιο σημαντικό πρόβλημα.
Αξιοσημείωτη είναι η περίπτωση της Πορτογαλίας όπου οι αποθήκες είναι σχέδον πλήρεις (98,25%).

Goldman Sachs

Σημειώνεται ότι τον περασμένο Νοέμβριο η Goldman Sachs είχε προβλέψει απότομη πτώση των τιμών του φυσικού αερίου στην Ευρώπη τους επόμενους μήνες, καθώς η Ευρώπη είχε ήδη κερδίσει το προβάδισμα σε ζητήματα εφοδιασμού.

«Κατά γενικό κανόνα, μια αύξηση ή πτώση των τιμών του φυσικού αερίου κατά 100 ευρώ ανά MWh αλλάζει τον λογαριασμό φυσικού αερίου της οικονομίας της ευρωζώνης —στην κατανάλωση φυσικού αερίου το 2021— κατά ποσό ίσο με σχεδόν το 3% του ΑΕΠ όταν τα νοικοκυριά και οι καταναλωτές πρέπει να επωμιστουν το πλήρες κόστος της αλλαγής στις τιμές του φυσικού αερίου», εξήγησε σε σημείωμα τον περασμένο μήνα ο επικεφαλής οικονομολόγος της Berenberg, Holger Schmieding.