ΟΠΕΚ: «Διαψεύδει» το θάνατό του

Ο ΟΠΕΚ διαψεύδοντας όλες τις Κασσάνδρες των τελευταίων χρόνων, που ήθελαν να χάνει την ισχύ του στην αγορά του πετρελαίου, αποδεικνύεται ότι είναι ο βασιλιάς του μαύρου χρυσού διατηρώντας την τιμολογιακή ισχύ του. Σύμφωνα με δημοσίευμα των FT, που στηρίζεται σε έρευνα της Goldman Sachs, το πετρέλαιο θα παραμείνει σε υψηλές τιμές και το 2023 και θα διαμορφωθεί στα 90/95/100/105 δολάρια το βαρέλι αντίστοιχα στα τρίμηνα του 2023.

Ο Μάρκ Τουέιν των καρτέλ

Η Goldman Sachs  ανέτρεξε στις ανακοινώσεις του Οργανισμού από το 1983 όταν εισήγαγε τις ποσοστώσεις στην παραγωγή. Χρησιμοποίησε για την έρευνα της ένα δείγμα που περιλαμβάνει  9.426 ημερήσιες παρατηρήσεις κατά τη διάρκεια των ανακοινώσεων του ΟΠΕΚ, που αφορούν την πορεία της τιμής του Brent, ενώ ταυτόχρονα εξέταζε και τις μεταβολές του χρηματιστηριακού δείκτη S&P500, του δολαριακού δείκτη ΤWI και την απόδοση του 1οετούς αμερικανικού ομολόγου.

Η κυβέρνηση Μπλερ διερευνούσε σχέδια να «σπάσει» τον ΟΠΕΚ για να μειώσει τις τιμές του πετρελαίου, αποκαλύπτουν εφημερίδες

Η πρώτη παρατήρηση είναι ευνόητη, οι τιμές του πετρελαίου παρουσιάζουν μεγάλη κινητικότητα κατά τη μέρα των ανακοινώσεων και συνεχίζαν ζωηρά και τις επόμενες δύο μέρες. Ένα ενδιαφέρον επίσης εύρημα είναι ότι ο αντίκτυπος των ανακοινώσεων αυξήθηκε από το 2016, όταν ο Οργανισμός σχημάτισε συμμαχία με άλλες μεγάλες πετρελαιοπαραγωγικές χώρες, όπως η Ρωσία, το Μεξικό, το Ομάν, το Καζακστάν, το Σουδάν, το Μπρουνέι και το Αζερμπαϊτζάν. Ο ΟΠΕΚ+ «σχεδιάστηκε» για να αντιμετωπίσει τη μαζική επέκταση της παραγωγής σχιστολιθικού πετρελαίου στις ΗΠΑ.

Το βασικό συμπέρασμα είναι ότι ο αντίκτυπος του καρτέλ αυξάνεται όταν το μερίδιο αγοράς του στην παγκόσμια παραγωγή πετρελαίου είναι υψηλό, όταν υπάρχει περιορισμένη ευελιξία στην τιμολόγηση της προσφοράς πετρελαίου εκτός ΟΠΕΚ και όταν η παγκόσμια ζήτηση πετρελαίου είναι ανελαστική.

Αυτοί είναι οι τρεις βασικοί παράγοντες που ενισχύουν την τιμολογιακή ισχύ του ΟΠΕΚ, ο οποίος ως Μαρκ Τουέιν διαψεύδει τις μέχρι τώρα νεκρολογίες του. Υπενθυμίζεται ότι ο Αμερικανός συγγραφέας, γνωστός για το χιούμορ του, είχε στείλει τηλεγράφημα σε εφημερίδα που είχε δημοσιεύσει κατά λάθος το θάνατό του, γράφοντας «Μετά λύπης μου σας πληροφορώ ότι οι φήμες περί του θανάτου μου είναι κάπως υπερβολικές».

Οι τρεις παράγοντες

1.  Υψηλό μερίδιο αγοράς. Το μερίδιο αγοράς του ΟΠΕΚ παρέμεινε αξιοσημείωτα σταθερό γύρω στο 40% από τις αρχές της δεκαετίας του ’90 έως το 2016. Ωστόσο, ο σχηματισμός του ΟΠΕΚ+ αύξησε το πραγματικό μερίδιο αγοράς του ομίλου σε περίπου 60%. Ενώ το μερίδιο παραγωγής του ΟΠΕΚ+ έχει μειωθεί από τότε, παραμένει πολύ πάνω από το μέγιστο επίπεδο του ΟΠΕΚ πριν από το 2016.
2. Χαμηλή ελαστικότητα τιμών της προσφοράς των μη μελών του ΟΠΕΚ. Όσο χαμηλότερη είναι η ελαστικότητα των τιμών της παραγωγής των μη μελών του ΟΠΕΚ, τόσο μικρότερο μερίδιο αγοράς χάνει ο ΟΠΕΚ όταν μειώνει την παραγωγή του και, συνεπώς, τόσο μεγαλύτερη τιμολογιακή δύναμη αποκτά.
3. Χαμηλή ελαστικότητα της παγκόσμιας ζήτησης πετρελαίου. Όσο χαμηλότερη είναι η ελαστικότητα της παγκόσμιας ζήτησης πετρελαίου, τόσο λιγότερο μειώνεται η ζήτηση για το πετρέλαιο του ΟΠΕΚ όταν αυτός μειώνει την παραγωγή, και συνεπώς τόσο μεγαλύτερη τιμολογιακή δύναμη έχει.

Η ακαδημαϊκή βιβλιογραφία και η ανάλυση της Goldman Sachs  διαπιστώνουν ότι η ελαστικότητα της παγκόσμιας ζήτησης πετρελαίου έχει πτωτική τάση από τη δεκαετία του ’80. Οι παγκόσμιες ενεργειακές ελλείψεις είναι πλέον πιθανό να συμπιέσουν περαιτέρω την ελαστικότητα της ζήτησης πετρελαίου και να στηρίξουν την τιμολογιακή ισχύ του ΟΠΕΚ. Μετά τη μείωση κατά 40% των επενδύσεων σε πρωτογενή ενέργεια κατά την τελευταία δεκαετία, οι οικονομικά προσιτές εναλλακτικές λύσεις σε σχέση με το πετρέλαιο παραμένουν περιορισμένες.

Οι προβλέψεις

Η Goldman χαρακτήρισε  την αμφιλεγόμενη μείωση της παραγωγής του ΟΠΕΚ+ τον περασμένο Οκτώβριο ως «την πρώτη επιτυχημένη προληπτική μείωση πριν από την αδυναμία της ζήτησης», η οποία έγινε ακόμη πιο αξιοσημείωτη επειδή συνέβη σε μια εποχή που οι τιμές του πετρελαίου ήταν υψηλές.

Αλλά χάρη στην αυξανόμενη ζήτηση από την Κίνα, οι αναλυτές της επενδυτικής τράπεζας αναμένουν ότι η παγκόσμια ζήτηση πετρελαίου θα αυξηθεί κατά ισχυρά 2,7 εκατ. βαρέλια πετρελαίου την ημέρα το 2023. Αυτό θα οδηγήσει σε ανισορροπία μεταξύ ζήτησης και προσφοράς μέχρι τον Ιούνιο και θα ωθήσει την τιμή του βαρελιού Brent στα 105 δολάρια μέχρι το τέλος του έτους.