Απασχόληση: Παγωμένες οι μέσες αμοιβές παρά την αύξηση των κατώτατων μισθών

Την εκκίνηση της διαδικασίας για την τρίτη – κατά σειρά – αύξηση των κατώτατων αμοιβών, ουσιαστικά, σηματοδότησε η κατάθεση της τροπολογίας αλλαγής με το νέο χρονοδιάγραμμα έως την 1η Απριλίου. Ωστόσο το μεγάλο ερωτηματικό για το 2023 δεν είναι η αύξηση των κατώτατων, αλλά πως θα διαμορφωθούν οι μέσες αμοιβές.

Μέχρι ώρας καμία βελτίωση δεν έχει επέλθει σε αυτή την κατηγορία των αμοιβών, παρά τις αυξήσεις που δόθηκαν στις κατώτατες αμοιβές τα τελευταία χρόνια. Η κατάρρευση των κλαδικών συμβάσεων, την τελευταία δεκαετία, έχει ως αποτέλεσμα – μόλις και μετά βίας – να καλύπτουν το 25% των εργαζομένων. Έτσι το 80% των εργαζομένων δηλώνει πως δεν έχει λάβει καμία αύξηση εντός του έτους, γεγονός που σημαίνει πως οι αυξήσεις στα κατώτατα όρια δεν επηρεάζουν τους υπόλοιπους μισθούς.

Πού θα «καθίσει η μπίλια» για τον κατώτατο μισθό – Το πιθανότερο σενάριο

Η επιστροφή

Αναγκαία προϋπόθεση για να αύξηση του συνόλου των μισθών είναι η επιστροφή του καθεστώτος που ίσχυε γύρω από τις κλαδικές συμβάσεις πριν την δεκαετία της οικονομικής κρίσης. Η κυβέρνησης δέχεται ισχυρές πιέσεις από τα συνδικάτα προς την κατεύθυνση αυτή, χωρίς ωστόσο να έχει αποσαφηνίσει τις προθέσεις της.

Βασική αιτία που οι αυξήσεις μισθών δεν περνούν στις υπόλοιπες κατηγορίες εργαζομένων είναι η έλλειψη κλαδικών συμβάσεων. Το 2021 υπογράφηκαν 16 εθνικές κλαδικές και ομοιοεπαγγελματικές συμβάσεις εργασίας, 9 τοπικές ομοιοεπαγγελματικές και 182 επιχειρησιακές. Οι κλαδικές και ομοιοεπαγγελματικές που βρίσκονται σε ισχύ καλύπτουν δυνητικά περίπου 625.000 άτομα, αριθμός που αντιστοιχεί περίπου στο 27% του συνόλου των μισθωτών εργαζομένων, όταν ο μέσος όρος στην Ευρωπαϊκή Ένωση φθάνει το 70%.

Οι 182 νέες επιχειρησιακές συλλογικές συμβάσεις εργασίας καλύπτουν δυνητικά 152.077 μισθωτούς. Αυτό σημαίνει ότι ο μεγαλύτερος αριθμός των εργαζομένων στερείται συμβάσεων, αμείβεται με χαμηλές αμοιβές και πλήττεται περισσότερο από την νέα έξαρση της ενεργειακή κρίσης και του πληθωρισμού.

Κατακόρυφη πτώση κατά 19% της αξίας των κατώτατων αμοιβών στην Ευρώπη

Οι συμβάσεις

Είναι χαρακτηριστικό πως όλες οι συλλογικές συμβάσεις που υπεγράφησαν εντός του 2022 – ορισμένες εκ των οποίων εκτείνονται και στο 2023 ή ακόμη και στο 2024 – προβλέπουν αυξήσεις μισθών, χωρίς όμως αυτές οι αυξήσεις να ανταποκρίνονται στο μέγεθος του πληθωρισμού. Οι έντεκα βασικές κλαδικές συμβάσεις – με αυξήσεις αμοιβών – που υπεγράφησαν εντός του 2022 είναι:

1. Κλαδική σύμβαση εργαζόμενων στον ξενοδοχειακό κλάδο. Αύξηση 10,5% σε δύο έτη, 5,5% από 1η Ιανουαρίου 2023 και 5% από 1η Ιανουαρίου 2024. Υπεγράφη στις 15.12.2022.
2. Τριετής κλαδική σύμβαση εργασίας στις τράπεζες (2022 – 2024) με την οποία βελτιώνονται σε κλιμακωτά – σε ορίζοντα τριετίας – οι αποδοχές του ενιαίου μισθολογίου των τραπεζοϋπαλλήλων, συνολικά κατά 5,5%. Υπεγράφη στις 31.03.2022.
3. Σύμβαση Ηλεκτροτεχνιτών ανελκυστήρων (24.10.2022). Για τους όρους αμοιβής και εργασίας των ηλεκτρολόγων που απασχολούνται στα τεχνικά γραφεία ανελκυστήρων όλης της χώρας.
4. Σύμβαση Τεχνικών ραδιοφώνου (ηλεκτρονικών και ηχοληπτών). Υπεγράφη στις 24.10.2022 με νέα κατώτατα όρια αμοιβών των Τεχνικών Ραδιοφώνου μελών της Ένωσης Τεχνικών Ελληνικής Ραδιοφωνίας (Ε.Τ.Ε.Ρ.), που εργάζονται σε ραδιοφωνικούς σταθμούς (Ρ/Σ) μέλη της Ένωσης Ιδιοκτητών Ραδιοφωνικών Σταθμών Αθηνών (Ε.Ι.Ι.Ρ.Α.).
5. Σύμβαση αισθητικών συμβούλων (12.10.2022) με νέα κατώτατα όρια αμοιβών για τους εργαζόμενους στις επιχειρήσεις καλλυντικών με την ειδικότητα του συμβούλου ομορφιάς – αισθητικού.
6. Τριετής σύμβαση εργασίας με αυξήσεις 5% έως το 2024. Υπεγράφη στις 7.9.2022 και αφορά τους όρους αμοιβής και εργασίας του υπαλληλικού προσωπικού των ναυτιλιακών πρακτορείων και ναυτιλιακών επιχειρήσεων όλης της χώρας.
7. Δημοσιογράφων – συντακτών εργαζομένων στο δημόσιο τομέα. Υπεγράφη στις 5.8.2022 και περιλαμβάνει τους όρους αμοιβής και εργασίας των Δημοσιογράφων που απασχολούνται στο Δημόσιο, τα ΝΠΔΔ, τους ΟΤΑ και τα ΝΠΙΔ.
8. Σύμβαση ποντοπλοΐας (πλοών εξωτερικού), υπεγράφη στις 6.6.2022 για τους όρους αμοιβής και εργασίας των εργαζομένων στις πρακτορειακές επιχειρήσεις όλης της χώρας που είναι μέλη της Διεθνούς Ναυτικής Ένωσης (Δ.Ν.Ε.).

Πτώση-ρεκόρ της πραγματικής αξίας των κατώτατων μισθών

Το χρονοδιάγραμμα

Το νέο αναλυτικό χρονοδιάγραμμα για την επίσπευση της εκκίνησης και της διεξαγωγής της διαδικασίας καθορισμού του κατώτατου μισθού για το 2023, περιλαμβάνει τα εξής:Αποστολή της πρόσκλησης προς εξειδικευμένους επιστημονικούς και ερευνητικούς φορείς για τη σύνταξη έκθεσης, έως τις 20 Ιανουαρίου. Η σύνταξη και υποβολή της έκθεσης ολοκληρώνεται έως την 3η Φεβρουαρίου 2023.

Διαβίβαση του υπομνήματος από την Επιτροπή Συντονισμού προς τους κοινωνικούς εταίρους όπως και η πρόσκληση για προφορική διαβούλευση, έως την 10η Φεβρουαρίου 2023. Διαβίβαση όλων των υπομνημάτων καθώς και της έκθεσης των φορέων στο Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ) έως την 20η Φεβρουαρίου 2023. Το σχέδιο του πορίσματος διαβούλευσης θα ολοκληρωθεί από το ΚΕΠΕ έως την 28η Φεβρουαρίου 2023.

Το υπουργικό συμβούλιο θα λάβει την τελική απόφαση, το αργότερο έως την 10η Μαρτίου 2023.

Ο νέος αυξημένος κατώτατος μισθός θα τεθεί σε ισχύ την 1η Απριλίου.