Αυτές τις μέρες πριν από 27 χρόνια (25-31 Ιανουαρίου 1996) σημειώθηκε η κορύφωση της κρίσης των Ιμίων που παρ’ ολίγον να καταλήξει σε πολεμική σύγκρουση Ελλάδας – Τουρκίας με ολέθριες ίσως συνέπειες και για τις δύο χώρες.
Το γεγονός ότι δεν κατέληξε οφείλεται στη σωφροσύνη του τότε πρωθυπουργού – που μόλις είχε αναλάβει την εξουσία – Κ. Σημίτη και στον ρόλο που μπόρεσαν διαμεσολαβητικά να διαδραματίσουν οι Ην. Πολιτείες (πρόεδρος Μπιλ Κλίντον και υφυπουργός Εξωτερικών Ρ. Χόλμπρουκ).
Η κρίση ξεκίνησε ως γνωστόν από το μάλλον φαινομενικά ασήμαντο γεγονός-ατύχημα (;): την προσάραξη του τουρκικού πλοίου «Φίγκεν Ακάτ» στη μικρή Ιμια και με το ποια χώρα θα προσέφερε βοήθεια (ρυμουλκά κ.λπ.) για τη διάσωσή του.
Τελικά τη βοήθεια ως έπρεπε προσέφερε η Ελλάδα, αλλά τα όσα ακολούθησαν έφεραν την κατάσταση στο χείλος του πολέμου, ενώ άνοιξε από πλευράς Τουρκίας το θέμα των «γκρίζων ζωνών» στο Αιγαίο.
Ωστόσο η κρίση των Ιμίων θα μπορούσε να μην είχε συμβεί εάν μια σειρά από ενέργειες ή παραλείψεις δεν είχαν λάβει χώρα ανεύθυνα ή σχεδιασμένες ίσως. Ενέργειες και παραλείψεις που οδηγούν σε σημαντικά διδάγματα:
Δεύτερον, τα μαζικά μέσα επικοινωνίας (ΜΜΕ) δεν μπορούν «να ασκούν ή επιβάλλουν» πολιτική, πολύ περισσότερο εξωτερική πολιτική. Ο ρόλος τους είναι να πληροφορούν, να κριτικάρουν, να εκφράζουν απόψεις. Η κλιμάκωση της κρίσης σημειώθηκε όταν τούρκοι δημοσιογράφοι της «Χουριέτ» με τηλεοπτικό συνεργείο κατέβασαν την ελληνική σημαία και ύψωσαν την τουρκική στη μικρή Ιμια.
Ενέργεια που δικαίως αποτελούσε αιτία πολέμου για την ελληνική πλευρά (πολύ περισσότερο που η τουρκική ενέργεια θεωρήθηκε ως κατευθυνόμενη). Ενώ από την άλλη μεριά ο απόπλους του ελληνικού στόλου από τν ναύσταθμο Σαλαμίνας γινόταν σε απευθείας μετάδοση από τα ελληνικά τηλεοπτικά δίκτυα! Σοβαρή πολεμική επιχείρηση.
Τρίτον, ανεξάρτητα από το εάν κάποια γεγονότα ήταν στημένα ή μη (από πλευράς Τουρκίας, κυβέρνησης Τσιλέρ) ως (δήθεν) ατυχήματα ή ιδιωτικές πρωτοβουλίες, το γεγονός είναι ότι δεν υπήρχαν δίαυλοι και δυνατότητες επικοινωνίας μεταξύ των δύο κυβερνήσεων σε πολιτικό επίπεδο. Εάν υπήρχαν, ίσως είχε αποφευχθεί η κλιμάκωση (και ίσως είχε αποφευχθεί και η απώλεια ανθρώπινων ζωών, των τριών ελλήνων αξιωματικών του Ναυτικού). Το δίδαγμα προφανές για τη σημερινή ένταση.
Τέταρτον, η ανάγκη ενός ισχυρού έντιμου διαμεσολαβητή (honest broker) μεταξύ Ελλάδας – Τουρκίας πιστοποιήθηκε από τον αποφασιστικό ρόλο που διαδραμάτισαν τότε οι ΗΠΑ στην αποτροπή του πολέμου. Ρόλο που δεν μπορούν ή ενδεχομένως δεν θέλουν να παίξουν σήμερα (και που θα έπρεπε να αναλάβει η ΕΕ εάν μπορούσε).
Η κρίση των Ιμίων μπορεί ενδεχομένως (δεν το γνωρίζουμε με βεβαιότητα) να ήταν μια σκηνοθετημένη κίνηση από πλευράς Τουρκίας προκειμένου να θέσει επίσημα (όπως έκανε με τη ρηματική διακοίνωση της 29ης Ιανουαρίου 1996) το ζήτημα των γκρίζων ζωνών. Αλλά 27 χρόνια μετά προσφέρει χρήσιμα διδάγματα.
*Ο καθηγητής Π.Κ. Ιωακειμίδης είναι πρώην πρεσβευτής – σύμβουλος του ΥΠΕΞ και μέλος της συμβουλευτικής επιτροπής του ΕΛΙΑΜΕΠ
Latest News
Ρευστό τοπίο
Ποιο παράγοντες κάνουν ρευστό το πολιτικό τοπίο;
Η Αμερική αντιμέτωπη με την επιστροφή του Τραμπ
Πληθαίνουν οι ενδείξεις ότι ο Ντόναλντ Τραμπ μπορεί να επιστρέψει στον Λευκό Οίκο
Ακριβά σπίτια, δύσκολες δανειοδοτήσεις
Το σκηνικό αυτό, των ακριβών σπιτιών και των δύσκολων δανειοδοτήσεων, που διαμορφώνεται δεν αφορά τίποτα αμέριμνους επενδυτές, αλλά ανθρώπους που ψάχνουν σπίτι για να στεγάσουν την οικογένειά τους
Ο πόλεμος των φιλελεύθερων
Σοβαρές ιδεολογικές και πολιτικές διαστάσεις προσλαμβάνει πλέον η αντιπαράθεση μεταξύ φιλελευθέρων σοσιαλιστών και ελευθεριαζόντων ακτιβιστών, που σήμερα παίζουν το παιχνίδι Πούτιν και λοιπών αυταρχικών ηγετών.
Το σασπένς των επιδοτήσεων
Στην ελληνική περιφέρεια αυτές τις μέρες κυριαρχεί ένα θέμα στις συζητήσεις, ο χρόνος καταβολής των αγροτικών επιδοτήσεων
Αυξήσεις αυτοί, μειώσεις εμείς…
Γάλλοι, Ιταλοί, ακόμα και οι Γερμανοί και σχεδόν όλη η Βόρεια Ευρώπη ετοιμάζονται να ανακοινώσουν αυξήσεις φόρων για να μειώσουν τα ελλείμματά τους
Μισθωτοί... επιχειρηματίες
Χιλιάδες υψηλά αμειβόμενοι εργαζόμενοι στην Ελλάδα είναι μέσω εταιρειών τους, κάθε μορφής, «προμηθευτές» των εταιρειών όπου εργάζονται
Πλούτος, φτώχεια και επιχειρηματικό πνεύμα
Στη Δύση έχουμε αλλαγή οικονομικού παραδείγματος και αυτό πρέπει να το καταλάβουμε
Ουραγοί στις κατασκευές (;)
Υπάρχουν κίνδυνοι να μην τρέξουν πιο γρήγορα οι κατασκευές;
Μειώστε τον φόρο
Ολο το φορολογικό βάρος των μισθωτών που ίσχυε το 2019 συνεχίζει να αυξάνεται μαζί με την αύξηση των εισοδημάτων τους, καθώς η κλίμακα φορολόγησής τους παρέμεινε στα επίπεδα των χειρότερων στιγμών των Μνημονίων