Eurelectric: Σφοδρή αντίδραση στην πρόταση της Ισπανίας για την αγορά ενέργειας της ΕΕ

Τη σφοδρή αντίδραση της Eurelectric, της ένωσης ευρωπαϊκών εταιρειών του ενεργειακού τομέα, προκάλεσαν οι προτάσεις που κατέθεσε προ ημερών η Ισπανία στο πλαίσιο της δημόσιας διαβούλευσης που έχει εκκινήσει η Κομισιόν για την αναμόρφωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας του μπλοκ.

Κομισιόν: Το «ηλεκτροσόκ» του 2022 και οι κινήσεις για αναμόρφωση της αγοράς ηλεκτρισμού

Μεταξύ άλλων, η Μαδρίτη ζητά από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να της επιτρέψει να καθορίζει τις τιμές για την πυρηνική και την υδροηλεκτρική ενέργεια, σε μια προσπάθεια αποσύνδεσης της τιμολόγησης του ρεύματος από το φυσικό αέριο ώστε να αποκλιμακωθούν οι τιμές.

Οι προτάσεις της Μαδρίτης

Ως γνωστόν, ο ισχύων μηχανισμός καθορισμού των τιμών του ηλεκτρισμού στην Ευρώπη, το λεγόμενο μοντέλο οριακής τιμολόγησης, ορίζει ότι η τιμή καθορίζεται με βάση το κόστος παραγωγής ενέργειας από το ακριβότερο καύσιμο, εν προκειμένω το φυσικό αέριο.

Θεωρητικά, ο μηχανισμός αυτός παρέχει κίνητρο στους παραγωγούς να επενδύσουν σε ΑΠΕ και νέες τεχνολογίες ώστε να αυξηθεί η διαφορά ανάμεσα στο κόστος παραγωγής των δικών τους μονάδων και το κόστος του ρεύματος, αποκομίζοντας υψηλότερα κέρδη. Στην πράξη όμως, και ιδίως μετά την εκτόξευση της τιμής του φυσικού αερίου αρχικά λόγω της απότομης αύξησης της ζήτησης μετά το τέλος των lockdowns και εν συνεχεία λόγω της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, το μοντέλο οριακής τιμολόγησης οδήγησε σε εκτόξευση της τιμής του ρεύματος και μεγάλα κέρδη για τις ενεργειακές εταιρείες.

Μέσω των σταθερών τιμών, η Μαδρίτη επιθυμεί να διασφαλίσει ότι η ενέργεια που παράγεται από μονάδες με πολύ χαμηλό κόστος (υδροηλεκτρικά και πυρηνικά εργοστάσια) δεν θα μεταφραστεί σε υπερκέρδη αλλά μέσω των σταθερών τιμών σταδιακά θα τραβήξει προς τα κάτω τις τιμές.

Παράλληλα, προτείνει να προωθηθούν συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης (CFDs) για την ενέργεια που παράγεται από πυρηνικά και υδροηλεκτρικά εργοστάσια, καθώς και ΑΠΕ, και να δημιουργηθεί μια διπλή αγορά: μια οριακή αγορά spot παρόμοια με τη σημερινή και μια μακροπρόθεσμη αγορά.

Τι υποστηρίζει η Eurelectric

Η Eurelectric, ωστόσο, υποστηρίζει ότι η πρόταση της Μαδρίτης – την οποίαν στηρίζει και η Γαλλία – γεννά κινδύνους μεγαλύτερης αύξησης του κόστους για τους καταναλωτές. Συγκεκριμένα, η ένωση των ηλεκτροπαραγωγών υποστηρίζει ότι η πρόταση για ενίσχυση των μακροπρόθεσμων συμφωνιών για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θα μειώσει τον ανταγωνισμό και θα μετακυλήσει στα νοικοκυριά το κόστος της αναποτελεσματικότητας του συστήματος, ενώ συνολικά η ισπανική πρόταση κινδυνεύει να διασπάσει την εσωτερική αγορά ενέργειας του μπλοκ που υφίσταται για περισσότερες από δύο δεκαετίες, καθώς θα μπορούσε να θέσει τις εθνικές ρυθμιστικές αρχές επικεφαλής της διασφάλισης του ενεργειακού μείγματος. «Η αβεβαιότητα που συνδέεται με τον νέο σχεδιασμό της αγοράς θα καθυστερήσει βραχυπρόθεσμα επενδύσεις κρίσιμες για τη μείωση της εξάρτησης από το φυσικό αέριο και τον μετριασμό της τρέχουσας κρίσης», αναφέρει.

Παράλληλα, η Eurelectric υποστηρίζει ότι το μοντέλο οριακής τιμολόγησης πρέπει να διατηρηθεί, εκτιμώντας ότι ο υφιστάμενος σχεδιασμός θα μπορούσε να βελτιωθεί με ορισμένα συμπληρωματικά μέτρα, όπως ένα «συμβατό με την αγορά» επενδυτικό πλαίσιο για την ενίσχυση των ΑΠΕ.

«Ηλεκτρισμένο» διακύβευμα

Όπως σχολιάζει το Bloomberg, η στάση της Eurelectric υπογραμμίζει το πόσο ευαίσθητο ζήτημα αποτελεί η μεταρρύθμιση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ, ενώ σημειώνει ότι τα κράτη μέλη του μπλοκ εμφανίζονται διχασμένα μεταξύ εκείνων που θέλουν μια βαθιά μεταρρύθμιση, με αποσύνδεση της τιμής του φυσικού αερίου από την ηλεκτρική ενέργεια, και εκείνων που θέλουν μικρές βελτιώσεις.

Κατά την Κομισιόν, βασικό στόχο της προωθούμενης μεταρρύθμισης της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας αποτελεί η μείωση του αντίκτυπου των τιμών φυσικού αερίου στους λογαριασμούς ρεύματος που φτάνουν σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Τη Δευτέρα, σε σχετικό ενημερωτικό σημείωμα, η Επιτροπή αναγνώριζε ότι το ισχύον σύστημα παρουσιάζει «ορισμένες αδυναμίες», σημειώνοντας ότι «στην τρέχουσα κρίση υψηλών και ασταθών τιμών ηλεκτρικής ενέργειας, η οικονομική επιβάρυνση έχει μετακυλιστεί στους τελικούς καταναλωτές».

«Συνεπώς, απαιτείται μεταρρύθμιση για την καλύτερη θωράκιση των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων από τις υψηλές τιμές ενέργειας, την αύξηση της ανθεκτικότητας και την επιτάχυνση της μετάβασης που προβλέπεται στην ευρωπαϊκή πράσινη συμφωνία», ανέφερε η Κομισιόν.

«Η άνευ προηγουμένου ενεργειακή κρίση που αντιμετωπίζουμε δείχνει ότι πρέπει να καταστήσουμε το σχεδιασμό της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας κατάλληλο για το μέλλον, επιτρέποντάς του να προσφέρει τα οφέλη της προσιτής καθαρής ενέργειας σε όλους», ανέφερε από την πλευρά της σε δήλωσή της η Επίτροπος της ΕΕ για την ενέργεια, Κάντρι Σίμσον.

Η Κομισιόν επιδιώκει την επέκταση της χρήσης στην Ευρώπη των μακροπρόθεσμων συμβάσεων που παρέχουν στους σταθμούς παραγωγής μια σταθερή τιμή για την παραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια. Κατά την Επιτροπή, η επέκταση αυτού του τύπου των συμβάσεων θα δημιουργήσει ένα «μαξιλάρι» μεταξύ των καταναλωτών ενέργειας και των ευμετάβλητων τιμών στις βραχυπρόθεσμες αγορές ενέργειας, οδηγώντας σε πιο σταθερούς λογαριασμούς για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις.