Fitch: Αναβαθμίζει την Ελλάδα σε «BB+»

Σε BB+ με σταθερό outlook, μόλις ένα σκαλοπάτι από την επενδυτική βαθμίδα, αναβαθμίζει την ελληνική οικονομία Ελλάδα ο διεθνής οίκος αξιολόγησης Fitch, διαψεύδοντας όσους προέβλεπαν ότι θα περίμενε τις εκλογές πριν προχωρήσει σε μία τέτοια κίνηση.

Ο διεθνής οίκος αναμένει τώρα καλύτερα αποτελέσματα και προβλέψεις για το έλλειμμα και το χρέος το 2022-2024, χάρη στην ισχυρότερη ανάπτυξη, την καλύτερη εκτέλεση του προϋπολογισμού και την ευνοϊκή δομή εξυπηρέτησης του χρέους.

Προβλέπει περαιτέρω μείωση του ελλείμματος της γενικής κυβέρνησης στο 1,8% του ΑΕΠ το 2024 από 3,8% που εκτιμάται ότι ήταν το 2022, εν μέρει λόγω του εξορθολογισμού των προσωρινών μέτρων στήριξης. Αυτό συνεπάγεται βελτίωση του πρωτογενούς ισοζυγίου κατά 2,5 π.μ., σε πλεόνασμα 0,9% το 2024 (και ισοσκελισμένη θέση το 2023). Υπάρχει κάποια αβεβαιότητα σχετικά με τις δημοσιονομικές πολιτικές μετά τις επερχόμενες βουλευτικές εκλογές, αλλά οι κίνδυνοι μετριάζονται από μια ευρεία δέσμευση και ένα πρόσφατο ιστορικό δημοσιονομικής σύνεσης.

Το 2022

Ο διεθνής οίκος υπογραμμίζει ότι το 2022 η Ελλάδα επωφελήθηκε από ένα πολύ ισχυρό φαινόμενο χιονοστιβάδας δεδομένης της υψηλής ονομαστικής ανάπτυξης για δεκαετίες και μιας πολύ μέτριας μόνο αύξησης στο μέσο κόστος των επιτοκίων, που οδήγησε σε εκτιμώμενο ρεκόρ μείωσης 24,5 π.μ. στο λόγο χρέους της γενικής κυβέρνησης/ΑΕΠ στο 170%.

Ως εκ τούτου αναμένει ότι ο δείκτης χρέους θα μειωθεί με πιο συγκρατημένο ρυθμό μεσοπρόθεσμα, λόγω των πλεονασμάτων του πρωτογενούς ισοζυγίου.

Με ποσοστό 160,6% του ΑΕΠ το 2024, ο δείκτης χρέους εξακολουθεί να προβλέπεται να είναι μεταξύ των υψηλότερων κρατικών ομολόγων με αξιολόγηση Fitch και πάνω από 3 φορές ο διάμεσος «BB», αλλά ελαφρυντικοί παράγοντες όπως το χαμηλό κόστος εξυπηρέτησης του χρέους, οι πολύ μεγάλες λήξεις ( κοντά στα 20 έτη) και τα σημαντικά ρευστά αποθέματα ρευστών διαθεσίμων (περίπου 15% του ΑΕΠ) μειώνουν τους κινδύνους των δημόσιων οικονομικών.

Μειωμένοι κίνδυνοι τραπεζικού τομέα

Αναφορικά με τον τραπεζικό τομέα, ο διεθνής οίκος τονίζει ότι συνεχίζει να σημειώνεται σημαντική πρόοδος στη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων (ΜΕΔ), με τον εγχώριο δείκτη ΜΕΔ να υποχωρεί στο 9,7% το τρίτο τρίμηνο του 22, κάτω από 10% για πρώτη φορά από το 2009, λόγω των συναλλαγών τιτλοποίησης στο πλαίσιο του Ελληνικού Σχέδιο Προστασίας Περιουσιακών Στοιχείων (HAPS) και οικονομική ανάκαμψη ευρείας βάσης.

Διαρθρωτικά πλεονεκτήματα

Η αξιολόγηση της Ελλάδας στηρίζεται σε κατά κεφαλήν εισόδημα που υπερβαίνει κατά πολύ τους διάμεσους «BB» και «BBB». Οι βαθμολογίες διακυβέρνησης και οι δείκτες ανθρώπινης ανάπτυξης είναι από τους υψηλότερους από τους ομοτίμους υποεπενδυτικού βαθμού.

Μακροοικονομικές προοπτικές

Η Fitch προβλέπει ότι η αύξηση του ΑΕΠ θα φθάσει το 0,9% το 2023 και το 2,3% το 2024. «Έχουμε αναθεωρήσει τις μακροοικονομικές προβλέψεις μας από την τελευταία αναθεώρηση, δεδομένης της βελτίωσης του ισοζυγίου κινδύνων, ιδίως λόγω της πρόσφατης συγκράτησης στις τιμές της ενέργειας», υπογραμμίζει.

Οι αρχές συνεχίζουν επίσης να σημειώνουν πρόοδο στο μεταρρυθμιστικό τους πρόγραμμα, εν μέρει συνδεδεμένο με ορόσημα της Διευκόλυνσης Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF), η οποία σε συνδυασμό με το τελευταίο έτος της απορρόφησης των Πολυετών Ταμείων Πλαισίου (MFF) για την περίοδο 2014-2020, θα παράσχει σταθερή επενδυτική δυναμική» τονίζουν.

Ο κύριος εγχώριος κίνδυνος συνδέεται με πιθανές καθυστερήσεις στα κεφάλαια του RRF δεδομένου του εκλογικού κύκλου, αλλά προς το παρόν αναμένουν ότι αυτό θα είναι προσωρινό.

Ο πληθωρισμός θα χαλαρώσει, αλλά ο κίνδυνος επιμένει

Ο διεθνής οίκος αναμένει σταθερή επιβράδυνση του μετρούμενου πληθωρισμού, από 9,3% το 2022 σε 5,0% το 2023 και μόνο 1,5% το 2024, σύμφωνα με τη χαλάρωση των τιμών της ενέργειας και άλλων εμπορευμάτων καθώς και με τις επιπτώσεις της βάσης. Ο βασικός πληθωρισμός αναμένεται επίσης να υποχωρήσει, αλλά με πιο ήπιο ρυθμό. Οι εξελίξεις στην τροχιά των μισθών συνιστούν κίνδυνο, ιδίως εάν η αγορά εργασίας συνεχίσει να περιορίζεται και οι υψηλότεροι μισθοί σε ορισμένους τομείς όπως οι υπηρεσίες ή οι κατασκευές διαχυθούν στην υπόλοιπη οικονομία.

Το 3ο τρίμηνο του 22, οι εποχικά προσαρμοσμένοι μισθοί για το σύνολο της οικονομίας αυξήθηκαν κατά 7,3% σε ετήσια βάση, το υψηλότερο ποσοστό από το 2010, ενώ οι κενές θέσεις εργασίας το 1ο-3ο τρίμηνο του 22 ήταν οι υψηλότερες σε μια δεκαετία.

Εκλογικές προοπτικές

Σύμφωνα με προγραμματισμένες αλλαγές στο εκλογικό σύστημα, η Ελλάδα είναι πιθανό να έχει δύο διαδοχικές εκλογές τους επόμενους μήνες, καθώς προς το παρόν κανένα κόμμα δεν φαίνεται πιθανό να κερδίσει την πλειοψηφία χρησιμοποιώντας την απλή αναλογική.  Όπως τονίζει ο οίκος αξιολόγησης αυτό σημαίνει ότι ο εκλογικός κύκλος είναι πιθανό να είναι πιο μακρύς, μειώνοντας το πεδίο εφαρμογής της πολιτικής φέτος.

«Ωστόσο, οι απότομες αλλαγές πολιτικής είναι απίθανες ακόμη και αν υπάρξει αλλαγή κυβέρνησης. Οι σχέσεις με την ΕΕ έχουν σταθεροποιηθεί υπό τις κυβερνήσεις τόσο της κυβερνώσας κεντροδεξιάς Νέας Δημοκρατίας όσο και του αριστερού Σύριζα, με τη χώρα να απομακρύνεται σταδιακά από το εποπτικό πλαίσιο μετά την κρίση» προσθέτει.

Ο οίκος Fitch έχει βαθμολογήσει την Ελλάδα στη βαθμίδα ΒΒ από το 2020. Είναι δύο βαθμίδες κάτω από την επενδυτική, ενώ τον περασμένο Οκτώβριο αναβάθμισε την προοπτική της χώρας από σταθερή σε θετική. Αυτή η κίνηση έχει καλλιεργήσει προσδοκίες ότι μπορεί να δίνει σήμα για ενδεχόμενη αναβάθμιση μέσα στο 2023.

Η υποβάθμιση σε junk

Στην κρίση του 2009 η Ελλάδα υποβαθμίστηκε σε «σκουπίδι» (junk) και οι οίκοι αξιολόγησης έβγαλαν τη χώρα εκτός αγορών και ανίκανη δανεισμού. Από τότε έως και σήμερα, παρά την έξοδο της Ελλάδας από το Μνημόνιο,  τα ελληνικά ομόλογα,  δεν έχουν καταφέρει να φτάσουν στις  προ κρίσης βαθμολογίες. Από το 2019 η Ελλάδα έχει αναβαθμιστεί 11 φορές.

Το 2023 είναι έτος ορόσημο για τα ελληνικά ομόλογα και την ελληνική οικονομία καθώς έχει τεθεί ένας βασικός στόχος: να κατακτήσει την επενδυτική από την οποία η  Ελλάδα απέχει ένα σκαλοπάτι. Η Standard & Poor’s αναβάθμισε τη χώρα μας στην βαθμίδα ΒΒ+, ο καναδικός οίκος DBRS στην βαθμίδα ΒB high και ο γερμανικός οίκος SCOPE στην βαθμίδα ΒΒ+. O Fitch βαθμολογεί τη χώρα με ΒΒ, με δύο βαθμίδες κάτω από την επενδυτική. Ο Moody’s, παραμένει ο πιο “αυστηρός” μεταξύ των οίκων, κρατώντας την Ελλάδα τρεις θέσεις κάτω από την επενδυτική, στην βαθμίδα Ba3.

Διεθνείς αναλυτές δεν αποκλείουν την πιθανότητα για κατάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας  πριν τις εκλογές. Ως ημερομηνία κλειδί αναφέρεται η 21η Απριλίου, όταν δηλαδή θα έρθει η σειρά του S&P.  Διότι η ελληνική οικονομία απέχει μια βαθμίδα (από την επενδυτική) σε ότι αφορά τα κλιμάκια των S&P και DBRS. Για τη Fitch απέχει δύο βαθμίδες και για τη Moody’s απέχει τρεις. Δηλαδή,  η γενική αξιολόγηση βρίσκεται μια βαθμίδα κάτω από την ελάχιστη επενδυτική του ΒΒΒ-.

Η γνώμη της ΤτΕ

Η ΤτΕ στην ενδιάμεση έκθεση της για την νομισματική πολιτική θέτει δύο βασικές προϋποθέσεις για την απόκτηση της επενδυτικής βαθμιδας. Πρώτον, την υλοποίηση των επενδύσεων και μεταρρυθμίσεων βάσει του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» και δεύτερον, την διατήρηση της δημοσιονομικής αξιοπιστίας και σταθερότητας εν μέσω μάλιστα  της αυστηροποίησης των νομισματικών συνθηκών και της επιδείνωσης των διεθνών χρηματοπιστωτικών συνθηκών.

Τα επόμενα ραντεβού

• 3 Μαρτίου 2023 – Scope
• 10 Μαρτίου 2023 – DBRS
• 17 Μαρτίου 2023 – Moody’s
• 21 Απριλίου 2023 – Standard and Poor’s
• 9 Ιουνίου 2023 – Fitch
• 4 Αυγούστου 2023 – Scope
• 8 Σεπεμβρίου 2023 – DBRS
• 15 Σεπτεμβρίου 2023 – Moody’s
• 20 Οκτωρβίου 2023 – Standard and Poor’s
• 1 Δεκεμβρίου 2023 – Fitch