Κεντρικές τράπεζες: Η εβδομάδα της κρίσης για την πορεία των επιτοκίων

Η εβδομάδα που αρχίζει εκτός από τον Φεβρουάριο φέρνει μαζί της και τις πρώτες συνεδριάσεις κάποιων εκ των μεγαλυτέρων κεντρικών τραπεζών για το 2023 και κατ’ επέκταση τις πρώτες αποφάσεις για τον καθορισμό της νομισματικής τους πολιτικής. Την αρχή κάνει η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ την ερχόμενη Τρίτη με τις αποφάσεις της να ανακοινώνονται μία ημέρα μετά την Τετάρτη 1η Φεβρουαρίου. Την Πέμπτη στις δύο του μηνός τη σκυτάλη με χρονική σειρά παίρνουν η Τράπεζα της Αγγλίας και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.

Τα στοιχήματα των 25 και 50 μονάδων βάσης

Για τις δύο μεγαλύτερες κεντρικές τράπεζες στον κόσμο των ΗΠΑ και της Ευρωζώνης τα πράγματα μοιάζουν να είναι προκαθορισμένα. Για τη μεν Fed οι χρηματαγορές αναμένουν ευρέως ότι θα ανακοινώσει την πρώτη ήπια αύξηση των επιτοκίων μετά το άνοιγμα του κύκλου των επιτοκιακών αυξήσεων σχεδόν ένα χρόνο πριν (συγκεκριμένα στις 16 Μαρτίου 2022).

Μετά από επτά αυξήσεις εκ των οποίων οι τέσσερις ήταν της τάξεως των 75 μονάδων βάσεως και οι τρεις 50 μονάδων, η κοινή αίσθηση συγκλίνει στο ότι ήρθε η ώρα της επιβράδυνσης της αύξησης των επιτοκίων κατά 25 μονάδες βάσης. Με μία τέτοια αύξηση το βασικό επιτόκιο της αμερικανικής τράπεζας θα διαμορφωθεί στο εύρος του 4,50%-4,75%, από 4,25%-4,50% επί του παρόντος.

Η δε ΕΚΤ αναμένεται να προχωρήσει με μια αύξηση 50 μονάδων βάσεως η οποία θα φέρει το βασικό της επιτόκιο της διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων στο 2,50%.

Επιτόκια: Προς νέες αυξήσεις οι περισσότερες Κεντρικές Τράπεζες – Οι διαφοροποιήσεις

Το οικονομικό περιβάλλον «στενεύει»

Το πιο σημαντικό όμως που αναμένουν οι αγορές και οι παράγοντες των αγορών δεν είναι οι αυξήσεις των επιτοκίων, αλλά τι θα ανακοινώσουν οι επικεφαλής των κεντρικών τραπεζών στις καθιερωμένες συνεντεύξεις μετά το πέρας των συνεδριάσεων.

Η εποχή του φθηνού χρήματος έχει μπει στο χρονοντούλαπο της ιστορίας. Τα επιτόκια στα χαμηλά ιστορικά επίπεδα και οι αθρόες αγορές ομολόγων αποτελούν παρελθόν. Οι οικονομικές συνθήκες έχουν καταστεί πιο πιεστικές για έναν και μόνο σκοπό.

«Πυρ ομαδόν» κατά του πληθωρισμού

Το 2022 οι κεντρικές τράπεζες «συστρατεύτηκαν» σε μια κοινή μάχη. Την τιθάσευση του πληθωρισμού ο οποίος επιδόθηκε σε υψηλές πτήσεις.

Η ενεργειακή κρίση που προκάλεσε ο πόλεμος στην Ουκρανία, η αύξηση της ζήτησης μετά την πανδημία (η οποία επί της ουσίας ποτέ δεν έχει φύγει από το κάδρο) και τα προβλήματα στις εφοδιαστικές αλυσίδες, έστειλαν τις τιμές στα ύψη. Κάπως έτσι ήρθε η ώρα οι κεντρικές τράπεζες να αναλάβουν δράση.

Οι αποφάσεις τους έμοιαζαν με μονόδρομο. Σύσφιγξη της υπερχαλαρής νομισματικής πολιτικής η οποία υιοθετήθηκε προκειμένου να αντιμετωπισθεί η οικονομική λαίλαπα του κορωνοϊού.

Τα αργά αντανακλαστικά της ΕΚΤ

Η Fed όπως προαναφέρθηκε προχωράει στην πρώτη της επιτοκιακή αύξηση στα τέλη Μαρτίου του 2022. Η ΕΚΤ διατεινόταν ότι η εκτίναξη του πληθωρισμού είναι ένα φαινόμενο παροδικό και θα εξασθενίσει.

Δεδομένου ότι η ΕΚΤ πάντα αντιδράει αργότερα από την αμερικανική κεντρική τράπεζα, έπρεπε να φθάσει ο Ιούλιος για να παραδεχθεί και επίσημα διά στόματος της επικεφαλής της ότι έσφαλε. «Κάναμε λάθος ο υψηλός πληθωρισμός δεν είναι παροδικός είναι εδώ και θα μείνει για καιρό», δήλωνε η Κριστίν Λαγκάρντ.

Το μέλλον των επιτοκίων

Επιστροφή στο σήμερα με τον πληθωρισμό να δείχνει πλέον σημάδια αποκλιμάκωσης. Για του λόγου το αληθές, την περασμένη Παρασκευή τα στοιχεία για τις προσωπικές καταναλωτικές δαπάνες στις ΗΠΑ έδειξαν υποχώρηση για δεύτερο συναπτό μήνα (ένας δείκτης τον οποίο λαμβάνουν πολύ σοβαρά υπόψη οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής της Fed).

Τα επιτόκια ναι μεν βρίσκονται σε υψηλά επίπεδα, ωστόσο οι αξιωματούχοι των κεντρικών τραπεζών είναι ξεκάθαροι: μην περιμένετε ακόμη παύση των αυξήσεων πολύ περισσότερο μείωσή τους.

Λαμβάνοντας υπόψη την «προϊστορία» που θέλει την ΕΚΤ να υπολείπεται των αποφάσεων της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ, αν την ερχόμενη Τετάρτη η δεύτερη ανακοινώσει αύξηση των επιτοκίων κατά 25 μονάδες βάσης, είναι θέμα χρόνου να ακολουθήσει και η ΕΚΤ.

Και όπως στοιχηματίζουν οι χρηματαγορές αν αυτό δεν γίνει στη συνεδρίαση του Μαρτίου, τότε οι 25 μονάδες βάσης θα έρθουν κάπου στη διάρκεια του β΄ τριμήνου του 2023.

Το μόνο σίγουρο είναι ότι την Τετάρτη και την Πέμπτη, άπαντες θα κρέμονται από τα χείλη του Τζερόμ Πάουελ και της Κριστίν Λαγκάρντ, για τον τόνο της καθοδήγησης της νομισματικής πολιτικής.

Η Τράπεζα της Αγγλίας

Η Τράπεζα της Αγγλίας (ΒοΕ) δεν έμεινε τυχαία τελευταία και σίγουρα όχι «καταϊδρωμένη».

Σε σχέση με τις Fed και ΕΚΤ έχει αποδειχθεί η πιο «συνεπής» στη σύσφιγξη της νομισματικής της πολιτικής.

Ο δικός της κύκλος άνοιξε πρώτος από όλους μεταξύ των μεγάλων κεντρικών τραπεζών. Στις 16 Δεκεμβρίου του 2021 από το 0,10% αυξάνει το βασικό της επιτόκιο στο 0,25%. Ακολουθούν τέσσερις αυξήσεις 25 μονάδων βάσεως, τρεις 50 μονάδων και μία 75.

Εν κατακλείδι μετά, από εννέα διαδοχικές επιτοκιακές αυξήσεις, το βασικό επιτόκιο της ΒοΕ έχει διαμορφωθεί στο 3,50%. Την Πέμπτη αναμένεται ότι θα αυξήσει τα επιτόκιά της κατά 50 μονάδες βάσης, φέρνοντας το βασικό της επιτόκιο στο 4%.

Αν οι προβλέψεις επαληθευτούν, τότε από τις 2 Φεβρουαρίου η παγκόσμια οικονομία θα πορεύεται με το επιτόκιο τηςFed στο εύρος του 4,50%-4,75%, της ΒοΕ στο 4% και της ΕΚΤ στο 2,50%.

Γι’ άλλη μια φορά η ιστορία δηλαδή θα επαναληφθεί, η ΕΚΤ θα υπολείπεται σημαντικά έναντι της Fed, αλλά και όπως διαπιστώνεται και της ΒοΕ.