Ενέργεια: Οι «χρησμοί» της BP για την ενεργειακή μετάβαση – Τα τρία σενάρια [Γράφημα]

Tρία σενάρια εξέλιξης του παγκόσμιου ενεργειακού συστήματος, καταγράφει η νέα έκθεση της BP, επισημαίνοντας ότι -με βάση τις προβλέψεις- αναμένεται μείωση στη χρήση ορυκτών καυσίμων σε όφελος των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) με ταυτόχρονη αύξηση του εξηλεκτρισμού.

Στην ετήσια έκθεση «BP Energy Outlook 2023», ο πετρελαϊκός κολοσσός υπογραμμίζει -μεταξύ άλλων- τον ρόλο της κυβερνητικής στήριξης για την προώθηση και την επιτυχία της ενεργειακής μετάβασης έως το 2050.

Πόσο συμμετέχουν τα ορυκτά καύσιμα στο ενεργειακό μείγμα της ΕΕ – Το ποσοστό στην Ελλάδα

Στο πλαίσιο αυτό, σημειώνει πως χρειάζεται να γίνουν περισσότερα βήματα, τονίζοντας χαρακτηριστικά τη στήριξη αρκτών χωρών για την ενεργειακή μετάβαση. Για πράδειγμα στις ΗΠΑ, όπου πρόσφατα πέρασε ο νόμος για την μείωση του πληθωρισμού (Inflation Reduction Act).

Σύμφωνα με τον επικεφαλής οικονομολόγο της εταιρείας Spencer Dale, η BP επισημαίνει ότι δεν κάνει προβλέψεις για το τι θα συμβεί, απλώς σκιαγραφεί πιθανά σενάρια, τα οποία λαμβάνουν υπόψη δύο σημαντικές εξελίξεις του περασμένου έτους: τον πόλεμο Ρωσίας – Ουκρανίας και το Inflation Reduction Act.

Όπως επισημαίνεται, η παγκόσμια ζήτηση πετρελαίου θα κορυφωθεί μεταξύ του τέλους της δεκαετίας που κινούμαστε και των αρχών της δεκαετίας του 2030, καθώς η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία επιταχύνει τις επενδύσεις στην καθαρή ενέργεια και οι κυβερνήσεις επιδιώκουν να ενισχύσουν την ενεργειακή ασφάλεια των χωρών τους, εντάσσοντας υψηλότερα μερίδια ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα. «Η παγκόσμια ζήτηση πετρελαίου θα κορυφωθεί μέσα στα επόμενα 10 χρόνια προτού αρχίσει να μειώνεται, εν μέρει λόγω της μειωμένης χρήσης του αργού στις οδικές μεταφορές, καθώς τα οχήματα θα γίνονται πιο αποδοτικά και θα τροφοδοτούνται ολοένα και περισσότερο από εναλλακτικές πηγές ενέργειας» τονίζεται στην ίδια έκθεση.

Τα σενάρια

• Στο σενάριο «Net Zero» (στόχος οι μηδενικές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου έως το 2050) προβλέπεται ότι η ζήτηση πετρελαίου θα υποχωρήσει στα 85 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως το 2030 και στα 70 εκατομμύρια το 2035.
• Στο σενάριο «Accelerated», κατά το οποίο οι εκπομπές CO2 θα μειωθούν κατά περίπου 75% έως το 2050 (σε σχέση με τα επίπεδα του 2019) προβλέπεται ότι η ζήτηση πετρελαίου θα ανέλθει στα 91 εκατομμύρια βαρέλια ημεησίως το 2030 και στα 80 εκατομμύρια το 2035.
• Στο σενάριο «New Momentum», που αντικατοπτρίζει «την τρέχουσα πορεία» των ενεργειακών συστημάτων, η παγκόσμια ζήτηση πετρελαίου παραμένει κοντά στα 100 εκατ. βαρέλια ημερησίως έως το τέλος το 2030 και υποχωρεί στα περίπου 93 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως το 2035.

Το υδρογόνο

Καθώς το υδρογόνο αποτελεί ένα βασικό «κλειδί» για την ενεργειακή μετάβαση, σύμφωνα με την BP, για να πάμε σε μια εποχή με χαμηλές χαμηλές εκπομπές άνθρακα
απατείται μια σειρά από νέες τεχνολογίες συμπεριλαμβανομένου του υδρογόνου χαμηλών εκπομπών άνθρακα, της βιοενέργειας και της «σύλληψης» CO2.

Πιο συγκεκριμένα, το υδρογόνο χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών παίζει έναν κρίσιμο ρόλο στην απανθρακοποίηση του ενεργειακού συστήματος , ειδικά σε διαδικασίες και δραστηριότητες όπως η βιομηχανία και οι μεταφορές. Το υδρογόνο κυριαρχείται από το πράσινο και μπλε υδρογόνο, με το πράσινο να αυξάνεται στο περασμα του χρονου.

Τα χρώματα αντιπροσωπεύουν τις διαδικασίες και τις πρώτες ύλες που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή του. Μόνο το πράσινο υδρογόνο, το οποίο παράγεται με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, δεν εκπέμπει σχεδόν καθόλου ρύπους.

Το LNG

Σε ό,τι αφορά τις προοπτικές για το φυσικό αέριο, η έκθεση της ΒΡ αναφέρει ότι θα  εξαρτηθούν από την ταχύτητα με την οποία θα πραγματοποιηθεί η ενεργειακή μετάβαση.

Ειδικότερα, για το LNG είναι ευρέως αποδεκτό ότι η απεξάρτηση από τη ρωσική ενέργεια έχει «δεσμεύσει» την Ευρώπη σε έναν δρόμο δαπανηρών εισαγωγών υγροποιημένου φυσικού αερίου, εγείροντας ερωτήματα σχετικά με την ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας της για πολλά χρόνια.

Ωστόσο, η έκθεση της BP λέει ότι αυτό δεν χρειάζεται αναγκαστικά η μοίρα της Γηραιάς Ηπείρου. «Ο βαθμός στον οποίο η απώλεια των εξαγωγών του ρωσικού αγωγού οδηγεί την ΕΕ να προμηθεύεται εναλλακτικές προμήθειες φυσικού αερίου εξαρτάται από το πόσο επιτυχής είναι η πολιτική μείωσης της ζήτησης για φυσικό αέριο», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Από τη στιγμή που η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία πριν από σχεδόν ένα χρόνο προκάλεσε ενεργειακή κρίση, το LNG ήταν ένα ζωτικής σημασίας καύσιμο για την Ευρώπη.

Οι αυξανόμενες εισαγωγές του υγροποιημένου φυσικού αερίου ξαναγέμισαν τις δεξαμενές, αυξάνοντας τα αποθέματα στις χώρες της ΕΕ, ακόμη και όταν η Ρωσία πήρε την απόφαση να κλείσει τις στρόφιγγες αερίου μέσω των αγωγών που διέσχιζαν την ήπειρο. Αυτά τα άφθονα αποθέματα, σύμφωνα με την έκθεση, είναι ο λόγος που τα ευρωπαϊκά νοικοκυριά έχουν μείνει ζεστά και φωτισμένα και οι τιμές της ενέργειας έχουν καταγράψη πτώση κατά τη διάρκεια του χειμώνα.

Όπως επισημαίνεται, εάν η Ευρωπαϊκή Ένωση συνεχίσει σε αυτήν την τροχιά, ολοένα και θα μεγαλώνει η εξάρτησή της στο LNG μακροπρόθεσμα. Μέχρι το 2030, η ήπειρος θα εισαγάγει περισσότερα από 150 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα καυσίμου κάθε χρόνο, μια αύξηση περίπου 70 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων από το 2019. Με βάση τα ίδια στοιχεία, εάν το μπλοκ εφαρμόσει πλήρως τις πολιτικές για την επίτευξη μηδενικών εκπομπών άνθρακα έως το 2050, οι εισαγωγές LNG στην αρχή της επόμενης δεκαετίας θα μπορούσαν να είναι χαμηλότερες από το 2019, ακόμη και χωρίς ρωσικές προμήθειες.

Ταχύτερα κέρδη στην ενεργειακή απόδοση και ταχεία ανάπτυξη της αιολικής και ηλιακής ενέργειας, μεταξύ άλλων, θα μπορούσαν να σημαίνουν ότι η ζήτηση φυσικού αερίου στην ΕΕ το 2030 θα είναι περίπου 50% κάτω από τα επίπεδα του 2019, σύμφωνα με την BP. «Η μείωση της ζήτησης θα είναι μεγαλύτερη από την απώλεια των εισαγωγών φυσικού αερίου από τη Ρωσία, υποδηλώνοντας ότι το επίπεδο των εισαγωγών LNG που απαιτείται για την κάλυψη της εγχώριας κατανάλωσης φυσικού αερίου της ΕΕ το 2030 θα είναι χαμηλότερο από το 2019».

Οι ΑΠΕ

Σύμφωνα με την έκθεση, οι προκλήσεις επιτάσσουν μεγαλύτερη στήριξη, συμπεριλαμβανομένων πολιτικών που θα διευκολύνουν την ταχύτερη αδειοδότηση και έγκριση τεχνολογιών με χαμηλή περιεκτικότητα σε άνθρακα όπως και των υποδομών που απαιτούνται.

Τα αιολικά και τα φωτοβολταϊκά συνιστούν τους κύριους τομείς ανάπτυξης στην κατηγορία της ηλεκτροπαραγωγής, και στο πλαίσιο αυτό – όπως τονίζεται- απαιτείται περαιτέρω επιτάχυνση στην χρηματοδότηση και την κατασκευή νέας ισχύος.

Όπως και να έχει, σύμφωνα με την BP, και τα τρία σενάρια που αναπύθηκαν προβλέπουν ότι το πετρέλαιο θα συνεχίσει να έχει σημαντικό ρόλο στο παγκόσμιο ενεργειακό σύστημα για τα επόμενα 15-20 χρόνια.