
Σχεδόν 4 στις 10 ιστοσελίδες ηλεκτρονικών πωλήσεων περιέχουν τουλάχιστον ένα από τα λεγόμενα «σκοτεινά μοτίβα» (dark patterns), δηλαδή παραπλανητικά μοτίβα σχεδίασης της ιστοσελίδας με στόχο να παρασύρουν ή να παγιδεύσουν τους καταναλωτές σε αγορές που δεν είχαν σκοπό να κάνουν.
Αυτό προκύπτει από τον έλεγχο που πραγματοποίησαν οι εθνικές αρχές προστασίας των καταναλωτών 23 κρατών μελών της ΕΕ, της Νορβηγίας και της Ισλανδίας (Δίκτυο CPC), σε 399 ηλεκτρονικά καταστήματα λιανικής πώλησης προϊόντων, από κλωστοϋφαντουργικά μέχρι ηλεκτρονικά, τα αποτελέσματα του οποίου δημοσιοποίησε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Ερευνα: Τα δύο είδη e-shop στην Ελλάδα και οι προκλήσεις που έχουν να αντιμετωπίσουν
Ο έλεγχος επικεντρώθηκε επίσης σε τρεις συγκεκριμένους τύπους πρακτικών χειραγώγησης που είναι συχνά γνωστό ότι ωθούν τους καταναλωτές να κάνουν επιλογές που μπορεί να μην είναι προς το συμφέρον τους, τα λεγόμενα «σκοτεινά μοτίβα». Αυτά περιλαμβάνουν: πλαστά χρονόμετρα αντίστροφης μέτρησης, διεπαφές ιστού που έχουν σχεδιαστεί για να οδηγούν τους καταναλωτές σε αγορές, συνδρομές ή άλλες επιλογές και κρυφές πληροφορίες. Η έρευνα έδειξε ότι 148 από τις 399 τοποθεσίες περιείχαν τουλάχιστον ένα από αυτά τα τρία σκοτεινά μοτίβα.
Τα συμπεράσματα
Τα συμπεράσματα σε αριθμούς συνοψίζονται στα εξής:
· 42 ιστότοποι χρησιμοποίησαν ψεύτικα χρονόμετρα αντίστροφης μέτρησης με προθεσμίες για την αγορά συγκεκριμένων προϊόντων.
· 54 ιστότοποι κατεύθυναν τους καταναλωτές σε ορισμένες επιλογές – από συνδρομές έως ακριβότερα προϊόντα ή επιλογές παράδοσης – είτε μέσω του οπτικού σχεδιασμού τους είτε μέσω της επιλογής γλώσσας.
· Διαπιστώθηκε ότι 70 ιστότοποι αποκρύπτουν σημαντικές πληροφορίες ή τις καθιστούν λιγότερο ορατές στους καταναλωτές. Για παράδειγμα, αυτό περιλάμβανε πληροφορίες σχετικά με το κόστος παράδοσης, τη σύνθεση των προϊόντων ή τη διαθεσιμότητα μιας φθηνότερης επιλογής.
· 23 ιστότοποι απέκρυβαν πληροφορίες με σκοπό να χειραγωγήσουν τους καταναλωτές ώστε να συνάψουν συνδρομή.
Η σάρωση περιελάμβανε επίσης τις εφαρμογές 102 από τις υπό εξέταση ιστοσελίδες, 27 από τις οποίες ανέπτυξαν επίσης τουλάχιστον μία από τις τρεις κατηγορίες σκοτεινών μοτίβων.
Επόμενα βήματα
Οι εθνικές αρχές θα επικοινωνήσουν τώρα με τους εμπλεκόμενους εμπόρους για να διορθώσουν τους ιστότοπούς τους και να λάβουν περαιτέρω μέτρα εάν είναι απαραίτητο, σύμφωνα με τις εθνικές τους διαδικασίες.
Εκτός από αυτή τη σάρωση και ως μέρος των ευρύτερων προσπαθειών της να αντιμετωπίσει τα σκοτεινά μοτίβα για να συμπληρώσει το έργο του δικτύου CPC, η Επιτροπή θα επικοινωνήσει επίσης με διαδικτυακούς εμπόρους που εντοπίστηκαν σε μια μελέτη του 2022 σχετικά με αθέμιτες εμπορικές πρακτικές στο ψηφιακό περιβάλλον για να τους ζητήσει να διορθώσουν τα ζητήματα που προσδιορίζονται εδώ.
Επιπλέον, η Επιτροπή συγκεντρώνει σχόλια σχετικά με τρεις οδηγίες που σχετίζονται με την προστασία των καταναλωτών, για να καθορίσει εάν διασφαλίζουν υψηλό επίπεδο προστασίας στο ψηφιακό περιβάλλον: την οδηγία για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές, την οδηγία για τα δικαιώματα των καταναλωτών και την οδηγία για τις καταχρηστικές ρήτρες συμβάσεων. Η δημόσια διαβούλευση είναι ανοιχτή έως τις 20 Φεβρουαρίου 2023.
Ιστορικό
Το Consumer Protection Cooperation (CPC) είναι ένα δίκτυο αρχών που είναι αρμόδιες για την επιβολή της νομοθεσίας της ΕΕ για την προστασία των καταναλωτών. Για την αντιμετώπιση διασυνοριακών ζητημάτων, οι ενέργειές τους συντονίζονται σε επίπεδο ΕΕ.
Οι εθνικές αρχές είναι υπεύθυνες για την επιβολή της νομοθεσίας της ΕΕ για την προστασία των καταναλωτών. Χάρη στον ενημερωμένο Κανονισμό Συνεργασίας για την Προστασία των Καταναλωτών, έχουν πλέον ισχυρότερες εξουσίες για τον εντοπισμό παρατυπιών και την ταχεία δράση κατά των απατεώνων.
Ο νέος νόμος για τις ψηφιακές υπηρεσίες θα απαγορεύει τα σκοτεινά μοτίβα σε διαδικτυακές πλατφόρμες. Θα συμπληρώσει κανόνες όπως η Οδηγία για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές ή ο Γενικός Κανονισμός για την Προστασία Δεδομένων, διασφαλίζοντας ότι δεν υπάρχει κανένα κανονιστικό κενό για τις πλατφόρμες που χειραγωγούν τους χρήστες.
Επιπλέον, η νέα οδηγία για την καλύτερη επιβολή και τον εκσυγχρονισμό των κανόνων της Ένωσης για την προστασία των καταναλωτών, τροποποίησε τις υφιστάμενες νομοθετικές πράξεις της ΕΕ για τους καταναλωτές ενισχύοντας περαιτέρω τη διαφάνεια για τους καταναλωτές όταν αγοράζουν σε διαδικτυακές αγορές.
Ο Επίτροπος Δικαιοσύνης, Ντιντιέ Ρέιντερς, δήλωσε: «Ο έλεγχος μας δείχνει ότι σχεδόν το 40% των ιστοσελίδων διαδικτυακών αγορών βασίζονται σε πρακτικές χειραγώγησης για να εκμεταλλευτούν τα τρωτά σημεία των καταναλωτών ή να τους εξαπατήσουν. Αυτή η συμπεριφορά είναι σαφώς εσφαλμένη και αντίκειται στην προστασία των καταναλωτών. Σήμερα διαθέτουμε ήδη δεσμευτικά εργαλεία για να βοηθήσουμε στην αντιμετώπιση τέτοιων ζητημάτων και καλώ τις εθνικές αρχές να κάνουν χρήση των δυνατοτήτων επιβολής τους για να λάβουν σχετική δράση και να καταπολεμήσουν αυτές τις πρακτικές. Παράλληλα, η Επιτροπή επανεξετάζει όλη τη νομοθεσία για τους καταναλωτές για να διασφαλίσει ότι είναι κατάλληλη για την ψηφιακή εποχή, συμπεριλαμβανομένης της αξιολόγησης του κατά πόσον τα σκοτεινά μοτίβα καλύπτονται επαρκώς».


Latest News

ΔΥΠΑ: Έναρξη υποβολής προτάσεων για νέα δράση κατάρτισης σε κλάδους αιχμής
H υποβολή προτάσεων ξεκινά σήμερα και η προθεσμία υποβολής θα λήξει την Πέμπτη 8 Μαΐου 2025, σύμφωνα με την πρόσκληση της ΔΥΠΑ

Alter Ego Media: Οι 4 πυλώνες που φέρνουν ανάπτυξη και μερίσματα
Η διοίκηση της Alter Ego Media παρουσίασε στους αναλυτές τα αποτελέσματα της χρήσης του 2024 και το στρατηγικό πλάνο ανάπτυξης του Ομίλου

Ανεβάζει τον πήχη για Eurobank και Πειραιώς η Goldman Sachs - Τι βλέπει για Εθνική
Η Goldman Sachs έδωσε νέες τιμές στόχους για τις ελληνικές τράπεζες

Οι 9 τάσεις της ευρωπαϊκής αγοράς λιανικού εμπορίου τροφίμων την επόμενη πενταετία
Η κατάσταση κρίνεται εξαιρετικά κρίσιμη, με αβεβαιότητα γύρω από τις παγκόσμιες εμπορικές ροές, σύμφωνα με το ΕΒΕΠ

Mega-deal της Metlen με την Glenfarne για υβριδικό έργο ΑΠΕ στη Χιλή
Η συνολική αξία της συναλλαγής συμφωνήθηκε στα 815 εκ. δολάρια, στη βάση συγκεκριμένων χρηματοδοτικών όρων και αναπροσαρμογών

Η ελληνική σταδιοδρομία της Unilever – Από την «Ελαϊς» σε hub για 14 χώρες
Η Unilever Hellas είναι μία από τις λίγες πολυεθνικές εταιρείες στην Ελλάδα, που συνεχίζουν να έχουν παραγωγική δραστηριότητα μετά από τα χρόνια της οικονομικής κρίσης

Ψάχνουν… χρυσάφι στον Ασπρόπυργο - Ο «πυρετός» επενδύσεων σε logistics και το αγκάθι
Εκτοξεύθηκαν οι τιμές των οικοπέδων στον Ασπρόπυργο – Τα projects για τη δημιουργία logistics που μεταμορφώνουν την περιοχή

VIDCAST – BizSound: Το marketplace όλης της Ελλάδας | Η ιστορία του SHOPFLIX
Σε αυτό το επεισόδιο φιλοξενούμε τον νέο CEO της SHOPFLIX, Γιάννη Στάθη. Συζητάμε για τα νέα καθήκοντα και για τα επόμενα σχέδια της εταιρείας.

To όραμα του Βαρδή Βαρδινογιάννη - Γιατί επενδύει στο ελληνικό eGaming
Παρά την ισχυρή οικογενειακή παράδοση, ο Βαρδής Βαρδινογιάννης ο νεότερος επενδύει σε eGaming και κυβερνοσφάλεια - Το ελληνικό όραμα και η συμμετοχή της ALTER EGO VENTURES

ΚΕΕΕ: Η υπεραπόδοση τους πλεονάσματος πρέπει να επιστρέφει στην κοινωνία
Κάθε μέτρο ενίσχυσης της μικρομεσαίας τάξης μας βρίσκει σύμφωνους, λέει ο πρόεδρος της ΚΕΕΕ, Γιάννης Βουτσινάς