Τηλεργασία στο Δημόσιο: Χρονικά όρια και διαδικασία χορήγησης [παραδείγματα]

Ανοίγει ο δρόμος για την εφαρμογή του νέου καθεστώτος τηλεργασίας στο Δημόσιο μετά την έκδοση της σχετικής εγκυκλίου του ΥΠΕΣ κατ΄εφαρμογή του νόμου που πέρασε το 2021.

Οι νέες διατάξεις για την τηλεργασία

Σύμφωνα με την εφαρμοστική εγκύκλιο αυτή, στις νέες διατάξεις υπάγονται:

Α) οι φορείς της Γενικής Κυβέρνησης, τα εκτός αυτής νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, καθώς και οι εκτός αυτής δημόσιες επιχειρήσεις και οργανισμοί του Κεφαλαίου Α’ του ν. 3429/2005

Τηλεργασία VS μετακινήσεις: Πόσο χρόνο «γλιτώνουμε» δουλεύοντας από το σπίτι

Β) οι μόνιμοι δημόσιοι υπάλληλοι και οι υπάλληλοι με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου ή ορισμένου χρόνου των ανωτέρω Φορέων, συμπεριλαμβανομένων των απασχολούμενων με σύμβαση έμμισθης εντολής, καθώς και οι αποσπασμένοι εκπαιδευτικοί που ασκούν διοικητικό έργο, εφόσον η φύση των καθηκόντων τους καθιστά εφικτή την εκτέλεσή τους μέσω τηλεργασίας.

Εξαιρούνται του πεδίου εφαρμογής:

α) οι ασκούντες καθήκοντα προϊσταμένου καθ’ οιονδήποτε τρόπο σύμφωνα με γενικές ή ειδικές διατάξεις (με επιλογή και τοποθέτηση, με τοποθέτηση ή με αναπλήρωση)

β) το υπόλοιπο εκπαιδευτικό προσωπικό και οι εκπαιδευτές σε όλες τις δομές κάθε βαθμίδας εκπαίδευσης και κατάρτισης.

Οι ανωτέρω εξαιρέσεις από το πεδίο εφαρμογής ισχύουν και για την τηλεργασία που χορηγείται για λόγους υγείας σύμφωνα με τα αναφερόμενα στο Κεφάλαιο 9 της παρούσας.

Οι βασικές αρχές τηλεργασίας – οικειοθελής χαρακτήρας της τηλεργασίας

• Σύμφωνα με το άρθρο 5 του ν. 4807/2021 οι βασικές αρχές της τηλεργασίας, οι οποίες αναλύονται περαιτέρω στην εν λόγω διάταξη είναι ο οικειοθελής χαρακτήρας, η αρχή της ίσης μεταχείρισης, η προστασία των προσωπικών δεδομένων και ο σεβασμός της ιδιωτικής ζωής.

• Όσον αφορά τον οικειοθελή χαρακτήρα της τηλεργασίας, σύμφωνα με το άρθρο 5, η τηλεργασία έχει κατ’ αρχάς τον χαρακτήρα αυτό- οικειοθελή – και δεν συνιστά υπηρεσιακή μεταβολή. Σύμφωνα, ωστόσο με το άρθρο 7 του ν.4807/2021 σε περίπτωση κινδύνου της δημόσιας υγείας και εκτάκτων συνθηκών και αναγκών, ο υπάλληλος οφείλει να αποδεχθεί την πρόταση του φορέα για τηλεργασία για τον απαιτούμενο χρόνο μέχρι την άρση των εν λόγω συνθηκών. Στις περιπτώσεις αυτές για την εφαρμογή των διατάξεων της τηλεργασίας θα εκδίδονται σχετικές οδηγίες προς τις Υπηρεσίες.

• Κατ’ εξαίρεση, σε περίπτωση κινδύνου υγείας του υπαλλήλου, καθώς και σε περιπτώσεις υπαλλήλων με μόνιμα ή πρόσκαιρα προβλήματα υγείας, εφόσον η φύση των καθηκόντων του καθιστά εφικτή την εκτέλεσή τους μέσω τηλεργασίας, σύμφωνα με τα ειδικότερα οριζόμενα στην απόφαση του άρθρου 13 του νόμου (Κεφάλαιο 7 της εγκυκλίου), ο φορέας οφείλει να αποδεχθεί το αίτημα του υπαλλήλου για τηλεργασία, εκτός αν συντρέχει ειδικός και σπουδαίος λόγος για την απόρριψή του, τον οποίο ο φορέας οφείλει να εκθέσει και να αιτιολογήσει εγγράφως προς τον υπάλληλο. Για την εφαρμογή της εν λόγω διάταξης παρέχονται αναλυτικές οδηγίες στο Κεφάλαιο 9 της παρούσας εγκυκλίου.

Χρονικά όρια τηλεργασίας

• Η τηλεργασία παρέχεται σε καθορισμένες ημέρες ανά εβδομάδα και μήνα εκάστου ημερολογιακού έτους, οι οποίες καθορίζονται ειδικότερα στην απόφαση που εκδίδεται σύμφωνα με το άρθρο 13 του νόμου.

• Η τηλεργασία δεν μπορεί να υπερβαίνει συνολικά τις σαράντα τέσσερις (44) εργάσιμες ημέρες ανά ημερολογιακό έτος. Οι εν λόγω ημέρες λαμβάνονται υποχρεωτικά εντός του χρονικού διαστήματος των τριών (3) μηνών, για το οποίο εκδίδεται η απόφαση του άρθρου 13. Ως εκ τούτου, κατόπιν έκδοσης της απόφασης του άρθρου 13, με την οποία καθορίζονται οι θέσεις που είναι επιλέξιμες για τηλεργασία, οι υπάλληλοι έχουν δικαίωμα, με τη διαδικασία που περιγράφεται ακολούθως, να αιτηθούν τη χορήγηση τηλεργασίας κατ’ ανώτατο όριο για 44 εργάσιμες ημέρες εντός συγκεκριμένου τριμήνου.

Οι ημέρες αυτές τηλεργασίας, εφόσον γίνει δεκτό το αίτημα του υπαλλήλου, λαμβάνονται υποχρεωτικά εντός του συγκεκριμένου τριμήνου και στον ίδιο υπάλληλο δεν μπορεί να χορηγηθεί εκ νέου τηλεργασία σε επόμενο τρίμηνο εντός του ίδιου έτους, ακόμη και αν έχει χορηγηθεί τηλεργασία για λιγότερες από 44 ημέρες. Τα ανωτέρω περί μη δυνατότητας χορήγησης ημερών τηλεργασίας σε άλλο τρίμηνο, από αυτό για το οποίο έχει εκδοθεί απόφαση, ισχύουν και σε περίπτωση περάτωσης της τηλεργασίας κατ’ εφαρμογή του άρθρου 16 του ν.4807/2021 ή της παρ. 7 του άρθρου 4 της αριθ. ΔΙΔΑΔ/Φ.64/890/οικ.16790/20-10-2022 απόφασης, είτε κατόπιν αίτησης του ίδιου είτε με πρωτοβουλία της υπηρεσίας.

• Δεν επιτρέπεται η παροχή τηλεργασίας κατά το χρονικό διάστημα από 15 Ιουλίου έως 31 Αυγούστου εκάστου ημερολογιακού έτους. Ωστόσο, ο περιορισμός αυτός δεν ισχύει για τις περιπτώσεις χορήγησης τηλεργασίας είτε για λόγους υγείας των υπαλλήλων (παρ. 2 του άρθρου 7) είτε για λόγους κινδύνου της δημόσιας υγείας και εκτάκτων συνθηκών και αναγκών (παρ. 3 του άρθρου 7).

• Τα προβλεπόμενα εν γένει στο άρθρο 8 του ν.4807/2021 δεν εφαρμόζονται στις περιπτώσεις χορήγησης τηλεργασίας για λόγους υγείας δεδομένου ότι σύμφωνα με την παρ. 4 του άρθρου 8 «Το παρόν δεν εφαρμόζεται στις περιπτώσεις των παρ. 2 και 3 του άρθρου 7» και για τα χρονικά όρια της τηλεργασίας για λόγους υγείας σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 7 εφαρμόζονται τα ειδικώς οριζόμενα στην ΚΥΑ για τη χορήγηση τηλεργασίας για λόγους υγείας.

Ποσοτικός περιορισμός τηλεργασίας

• Το μέγιστο ποσοστό των υπαλλήλων ανά Διεύθυνση του φορέα που δύναται να απασχολείται μέσω τηλεργασίας, δεν μπορεί να υπερβαίνει ποσοστό είκοσι πέντε τοις εκατό (25%) επί του συνόλου των υπαλλήλων της εν λόγω Διεύθυνσης, των οποίων η φύση των καθηκόντων καθιστά εφικτή την εκτέλεσή τους μέσω τηλεργασίας. Ως εκ τούτου νια τον υπολογισμό του ποσοστού λαμβάνεται υπόψη ο αριθμός των θέσεων εργασίας που έχει αποφασιστεί με την απόφαση του άρθρου 13 του νόμου ότι είναι επιλέξιμες νια τηλεργασία και όχι επί του συνόλου των θέσεων κάθε Διεύθυνσης.

1ο Παράδειγμα: Σε μία Διεύθυνση, στην οποία, σύμφωνα με τις οικείες οργανικές διατάξεις, έχουν κατανεμηθεί 10 οργανικές θέσεις ΠΕ Διοικητικού Οικονομικού, αποφασίζεται με την απόφαση του άρθρου 13 ότι επιλέξιμες για τηλεργασία είναι 6 θέσεις ΠΕ Διοικητικού Οικονομικού, ως εκ τούτου το κατ’ ανώτατο όριο ποσοστό 25% των υπαλλήλων, στους οποίους μπορεί να χορηγηθεί τηλεργασία θα υπολογιστεί επί των 6 επιλέξιμων θέσεων ΠΕ Διοικητικού Οικονομικού. Δεδομένου ότι από τη σχετική μαθηματική πράξη προκύπτει αποτέλεσμα 1,5 ο αριθμός των υπαλλήλων, στους οποίους μπορεί να χορηγηθεί τηλεργασία είναι 2, καθώς το αποτέλεσμα θα στρογγυλοποιείται στον προηγούμενο ή τον επόμενο ακέραιο αριθμό με βάση τους κανόνες περί στρογγυλοποίησης (δεκαδικός 0,4 ή μικρότερος θα στρογγυλοποιείται στον προηγούμενο ακέραιο και δεκαδικός 0,5 ή μεγαλύτερος του 0,5 θα στρογγυλοποιείται στον επόμενο ακέραιο).

2ο Παράδειγμα: Έστω σε μία Διεύθυνση έχουν κατανεμηθεί 25 οργανικές θέσεις ως εξής: 10 θέσεις ΠΕ Διοικητικού Οικονομικού, 10 θέσεις ΠΕ Πληροφορικής , 5 θέσεις ΔΕ Διοικητικών Γραμματέων. Με την απόφαση του άρθρου 13 αποφασίζεται ότι επιλέξιμες για τηλεργασία είναι 5 θέσεις ΠΕ Διοικητικού Οικονομικού, 5 θέσεις ΠΕ Πληροφορικής και 2 θέσεις ΔΕ Διοικητικών Γραμματέων. Το κατ’ ανώτατο όριο ποσοστό 25% των υπαλλήλων, στους οποίους μπορεί να χορηγηθεί τηλεργασία, θα υπολογιστεί επί των συνόλου των 12 θέσεων που κρίθηκαν επιλέξιμες για τηλεργασία στη Διεύθυνση. Από τη σχετική μαθηματική πράξη προκύπτει αποτέλεσμα 3 και ως εκ τούτου τηλεργασία δύναται να χορηγηθεί σε 3 υπαλλήλους συνολικά στη Διεύθυνση.

• Ο ανωτέρω περιορισμός του 25% εφαρμόζεται αναλόγως στην περίπτωση Αυτοτελών Τμημάτων, για το χρονικό διάστημα για το οποίο εκδίδεται η απόφαση του άρθρου 13 του νόμου.

• Ο εν λόγω περιορισμός δεν εφαρμόζεται στην περίπτωση εφαρμογής της τηλεργασίας για λόγους κινδύνου της δημόσιας υγείας και εκτάκτων συνθηκών και αναγκών (παρ. 3 του άρθρου 7).

• Επισημαίνεται ότι η απασχόληση με τηλεργασία σε ποσοστό κατ’ ανώτατο όριο έως 25% επί του συνόλου των υπαλλήλων της εν λόγω Διεύθυνσης, των οποίων η φύση των καθηκόντων καθιστά εφικτή την εκτέλεσή τους μέσω τηλεργασίας δεν είναι υποχρεωτική για κάθε φορέα αλλά αποτελεί δυνατότητα για κάθε Διεύθυνση, σε κάθε δε περίπτωση μπορεί να χορηγηθεί τηλεργασία και σε μικρότερο ποσοστό, καθώς στη διάταξη προβλέπεται το ανώτατο δυνατό όριο και θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη υποχρεωτικώς κατά νόμο υπόψη οι υπηρεσιακές ανάγκες και η εύρυθμη λειτουργία του φορέα.