Qatargate: Στο απυρόβλητο η συμφωνία ΕΕ – Κατάρ για τις αερομεταφορές

Το Qatargate μπορεί να έπληξε το κύρος της ΕΕ, ωστόσο για ακόμα μία φορά φαίνεται πως η Κομισιόν δεν είναι διατεθειμένη να ρισκάρει τις συμφωνίες που έχει συνάψει με το Κατάρ σε οικονομικό επίπεδο. Ενώ η δικαστική έρευνα συνεχίζεται και η Ευρωβουλή προσπαθεί να ρίξει φως στις πτυχές του σκανδάλου, τα οικονομικά συμφέροντα που διακυβεύονται αναδεικνύονται πιο ισχυρά από τις… ευρωπαϊκές αρχές.

Σύμφωνα με δημοσίευμα του Politico, η Κομισιόν δεν βλέπει «κανέναν λόγο» να αναστείλει τη συμφωνία αεροπορικών μεταφορών της ΕΕ με το Κατάρ. Αυτό δήλωσε ανώτερος αξιωματούχος της DG MOVE σε επιτροπή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου την Τρίτη.

H συμφωνία με το κράτος του Κόλπου έχει τραβήξει την προσοχή του Ευρωκοινβουλίου μετά το ξέσπασμα του Qatargate, καθώς παρέχει στις αεροπορικές εταιρείες του Κατάρ μεγαλύτερη πρόσβαση στην ευρωπαϊκή αγορά.

Η συμφωνία είναι σε ισχύ όσο επικυρώνεται από τα κράτη μέλη, αλλά οι ευρωβουλευτές ψήφισαν τον περασμένο μήνα να αναστείλουν κάθε νομοθεσία που σχετίζεται με το αραβικό κράτος, ενώ οι έρευνες για πιθανή διαφθορά συνεχίζονται.

Τα ερωτηματικά της συμφωνίας

Ο Carlos Bermejo Acosta, αναπληρωτής γενικός διευθυντής της Κομισιόν, δήλωσε ότι δεν υπάρχει λόγος να ανασταλεί η προσωρινή εφαρμογή της συμφωνίας.

«Υπάρχουν λόγοι για να θεωρήσουμε ότι δεν θα πρέπει να συνεχίσει να εφαρμόζεται; Από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δεν βλέπουμε κανέναν από αυτούς τους λόγους», δήλωσε στην επιτροπή TRAN του Κοινοβουλίου.

Σημείωσε ακόμα ότι ο τρόπος διαπραγμάτευσης της συμφωνίας «δεν αφήνει κανένα περιθώριο για οποιαδήποτε εικασία σχετικά με κάτι που δεν θα έπρεπε να γίνει». Ωστόσο, αναφέρει το Politico, η διαδικασία επικύρωσης εγείρει ερωτηματικά.

Κανονικά, οι ευρωβουλευτές συμφωνούν σε μία θέση για μία συμφωνία ενώ στη συνέχεια καταλήγουν μαζί με τις χώρες της ΕΕ πριν αυτή τεθεί σε ισχύ. Η συμφωνία για τις αεροπορικές μεταφορές του Κατάρ είναι διαφορετική. Η εν λόγω συμφωνία αντικαθιστά μια σειρά διμερών αεροπορικών συμφωνιών που συνήφθησαν μεταξύ μεμονωμένων χωρών της ΕΕ και του Κατάρ, πράγμα που σημαίνει ότι μόλις η Κομισιόν συμφώνησε τους όρους με τη Ντόχα -κάτι που συνέβη το 2021- άρχισε να εφαρμόζεται.

Αυτό σημαίνει ότι το Κοινοβούλιο δεν θα έχει λόγο έως ότου και οι 27 χώρες της ΕΕ επικυρώσουν τη συμφωνία, κάτι που έχουν κάνει μέχρι στιγμής μόνο οκτώ χώρες της ΕΕ. Αρκετοί ευρωβουλευτές δεν κρύβουν τη δυσαρέσκεια και την απογοήτευσή τους καθώς θέλουν να μάθουν τι συνέβη στα παρασκήνια των διαπραγματεύσεων.

Ο νέος ευρωβουλευτής Dominique Riquet χαρακτήρισε τη διαδικασία «πολύ, πολύ παράξενη».

Οι αντιδράσεις των ευρωβουλευτών

«Αναρωτιέμαι αν δεν θα έπρεπε απλώς να θέσουμε αυτή τη συμφωνία σε καραντίνα -όπως έχουμε κάνει με άλλα πράγματα- μέχρι να αποχαρακτηριστούν όλα τα έγγραφα και οι λεπτομέρειες των συναντήσεων, για να δούμε αν οι άνθρωποι που μπορεί να εμπλέκονται από την πλευρά του Κατάρ στο σκάνδαλο και στις προσπάθειες παρέμβασης στις αποφάσεις του Κοινοβουλίου, συμμετείχαν πράγματι σε αυτή τη συμφωνία», δήλωσε η ευρωβουλευτής Izaskun Bilbao Barandica.

Ορισμένοι ευρωβουλευτές αμφισβήτησαν επίσης τα ουσιαστικά οφέλη μίας τέτοιας συμφωνίας, καθώς αναρωτιούνται τι πραγματικά κέρδισαν οι Ευρωπαίοι και οι αεροπορικές εταιρείες της ηπείρου. Αρκετές ευρωπαϊκές αεροπορικές εταιρείες είχαν δηλώσει προηγουμένως ότι ήταν δυσαρεστημένες με το σχέδιο, το οποίο, όπως είπαν, ευνοεί την κρατική Qatar Airways.

Ο ευρωβουλευτής των Πρασίνων Ciarán Cuffe δήλωσε ότι η συμφωνία μπορεί να διακινδυνεύσει αθέμιτο ανταγωνισμό με τον ευρωπαϊκό τομέα αερομεταφορών που «στο εσωτερικό της ένωσης ήδη έχει πάρει την κάτω βόλτα όσον αφορά τα εργασιακά πρότυπα».

Ωστόσο, ο Acosta της Κομισιόν υποστήριξε ότι η συμφωνία περιλαμβάνει βασικές διατάξεις για θέματα σημαντικά για την ΕΕ, συμπεριλαμβανομένου του ανταγωνισμού. Είπε ότι αν οι αεροπορικές συμφωνίες με το Κατάρ συνέχιζαν να διαπραγματεύονται διμερώς, τέτοιες μικρότερες συμφωνίες δεν θα περιλάμβαναν μέτρα όπως «μια κοινωνική ρήτρα. Δεν θα δείτε ποτέ μια ρήτρα δίκαιου ανταγωνισμού. Δεν θα δείτε ποτέ μια περιβαλλοντική ρήτρα».

Είπε ότι η αποτυχία επίτευξης παρόμοιας συμφωνίας με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα υποδηλώνει ότι οι Βρυξέλλες διαπραγματεύτηκαν σκληρά.

«Γιατί δεν έχουμε συμφωνία με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα; Αρνήθηκαν. Επειδή δεν ήθελαν να έχουν (ρήτρα) θεμιτού ανταγωνισμού. Γιατί; Επειδή πίστευαν ότι διμερώς, μπορούν να αποκτήσουν την πρόσβαση στην αγορά που θέλουν», δήλωσε.

Η ευρωβουλευτής των Πρασίνων Karima Delli, η οποία είναι επικεφαλής της επιτροπής TRAN και η οποία έχει ζητήσει περαιτέρω έλεγχο της συμφωνίας, δήλωσε ότι σκοπεύει να καλέσει τον Acosta πίσω στην επιτροπή για να δώσει πληροφορίες σχετικά με «κάποια ζητήματα για τα οποία δεν πήραμε διευκρινίσεις».