ΗΠΑ: Ένα αερόπλοιο ηλεκτρίζει τις σχέσεις με την Κίνα – Αναβολή της επίσκεψης Μπλίνκεν στο Πεκίνο

Ο Μπλίνκεν ανέβαλε την επίσκεψή του στην Κίνα. Ο Καναδάς κάλεσε για εξηγήσεις τον Κινέζο πρέσβη. Απλοί Αμερικανοί παρακολουθούν την πορεία του με ενδιαφέρον, θεωρώντας αρχικά άλλοι ότι πρόκειται για UFO, άλλοι ότι βλέπουν κάποια νέα συσκευή του Ίλον Μασκ. Και ο Τραμπ ζήτησε μέσω του truth social την κατάρριψή του.

Ο λόγος για ένα κινεζικό αερόπλοιο, ένα «μπαλόνι» όπως αναφέρεται τα τελευταία 24ωρα από τα διεθνή ΜΜΕ, το οποίο εντοπίστηκε να πετά πάνω από τις ΗΠΑ «τσιτώνοντας» τα ήδη τεντωμένα, λόγω του εν εξελίξει νέου Ψυχρού Πολέμου, νεύρα της αμερικανικής πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας.

ΗΠΑ: Αμερικανός πτέραρχος προβλέπει πόλεμο με την Κίνα το 2025

Η εμφάνιση του «μπαλονιού»

Σύμφωνα με αξιωματούχους των ΗΠΑ, το κινεζικό μπαλόνι πέταξε πάνω από τις Αλεούτιες Νήσους της Αλάσκας και τον Καναδά πριν εμφανιστεί πάνω από την πόλη Μπίλινγκς στη Μοντάνα των βορειοδυτικών ΗΠΑ την Τετάρτη.

«Ενώ κοίταζα έξω από το παράθυρο, όπως κάνω συνήθως, απλώς έτυχε να το εντοπίσω με την άκρη του ματιού μου. Στην αρχή νόμιζα ότι ήταν ένα αστέρι, μια τρελή σκέψη γιατί ήταν μέρα μεσημέρι. Άλλωστε ήταν πολύ μεγάλο για να είναι αστέρι», περιέγραψε στο Reuters ο Chase Doak, κάτοικος της περιοχής. «Δεν θα πω ψέματα. Στην αρχή νόμιζα ότι επρόκειτο για #ufo. Στη συνέχεια, νόμιζα ότι ήταν ο @elonmusk σε ένα σενάριο cosplay του Μάγου του Οζ. Αλλά ήταν απλά ένα συνηθισμένο μπαλόνι κινεζικής κατασκοπείας!», έγραψε ο ίδιος στο Twitter.

Not gonna lie. First, I thought this was a #ufo. Then, I thought it was @elonmusk in a Wizard of Oz cosplay scenario. But it was just a run-of-the mill Chinese spy balloon! pic.twitter.com/cBV7goF6Sv

— Chase Doak (@ckdoak) February 2, 2023

Την περιέργεια των κατοίκων της περιοχής θα εξήπτε, λίγο αργότερα, η απόφαση του τοπικού αεροδρομίου Μπίλινγκς να καθηλώσει όλα τα αεροσκάφη για την περίπτωση που ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν θα διέτασσε την κατάρριψη του μπαλονιού. Πράγματι, ανώτερος αξιωματούχος του υπουργείου Άμυνας δήλωσε ότι η κυβέρνηση προετοίμασε μαχητικά αεροσκάφη, συμπεριλαμβανομένων των F-22, σε περίπτωση που ο Λευκός Οίκος θα διέταζε να καταρριφθεί το μυστηριώδες κινεζικό αερόστατο.

Ωστόσο, ανώτατοι αξιωματούχοι των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων συμβούλευσαν να μην αναληφθεί στρατιωτική δράση εναντίον του αντικειμένου, λόγω του κινδύνου που θα εγκυμονούσε για τους κατοίκους της περιοχής η πτώση στο έδαφος των συντριμμιών του, καθώς το αερόπλοιο φέρεται να έχει «μέγεθος τριών λεωφορείων». Πάντως στρατιωτικά αεροσκάφη παρακολουθούσαν εκ του σύνεγγυς την πορεία του.

Επιχείρηση κατασκοπείας;

Αντιδρώντας στις αμερικανικές κατηγορίες για επιχείρηση κατασκοπείας, ο εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών Μάο Νινγκ δήλωσε αρχικά ότι το Πεκίνο δεν έχει καμία πρόθεση να παραβιάσει το έδαφος και τον εναέριο χώρο οποιασδήποτε κυρίαρχης χώρας, τονίζοντας ότι η ίδια η Κίνα έχει συχνά διαμαρτυρηθεί για την επιτήρηση από τις Ηνωμένες Πολιτείες, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης πλοίων ή αεροσκαφών κοντά σε κινεζικές στρατιωτικές ασκήσεις.

Ωστόσο οι πρώτες διαβεβαιώσεις της Κίνας δεν ήταν αρκετές για να καθησυχάσουν την κοινή γνώμη των ΗΠΑ, όπου οι εικασίες περί κατασκοπείας άρχισαν να φουντώνουν. Και όχι χωρίς λόγο: Η Μοντάνα, αν και αραιοκατοικημένη, φιλοξενεί ένα από τα συνολικά τρία σιλό πυρηνικών πυραύλων των ΗΠΑ, με Αμερικανό αξιωματούχο να δηλώνει ότι «προφανώς» το κατασκοπευτικό αεροσκάφος πετούσε πάνω από ευαίσθητες τοποθεσίες για να συλλέξει πληροφορίες.

Τις ανησυχίες αυτές πάντως επιχείρησε να διασκεδάσει το υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ, που ανακοίνωσε ότι το μπαλόνι δεν συνιστά «σημαντική απειλή» για διαρροή πληροφοριών, επειδή οι Αμερικανοί αξιωματούχοι «γνωρίζουν ακριβώς πού βρίσκεται αυτό το αερόστατο και από πού ακριβώς περνάει». Ξεκαθάρισε δε ότι δεν υπάρχει καμία απειλή για την πολιτική αεροπορία, καθώς το αερόπλοιο βρισκόταν «σημαντικά» πάνω από το ύψος στο οποίο πετούν τα εμπορικά αεροπλάνα.

Όμως το ερώτημα παραμένει. Πρόκειται για κατασκοπευτικό αερόπλοιο; Και αν ναι, γιατί το Πεκίνο να χρησιμοποιήσει μια μέθοδο του Ψυχρού Πολέμου την εποχή των υπερεξελιγμένων δορυφόρων; Όπως έγραψε, σύμφωνα με το BBC, ένας κάτοικος της Κίνας στο τοπικό μέσο κοινωνικής δικτύωσης Weibo, «έχουμε τόσους πολλούς δορυφόρους, γιατί να χρειαστεί να χρησιμοποιήσουμε ένα μπαλόνι;»

«Το Πεκίνο στέλνει μήνυμα»

«Το Πεκίνο πιθανόν προσπαθεί να στείλει ένα μήνυμα στην Ουάσινγκτον: “Ενώ θέλουμε να βελτιώσουμε τις σχέσεις, είμαστε επίσης πάντα έτοιμοι για διαρκή ανταγωνισμό, χρησιμοποιώντας όλα τα απαραίτητα μέσα” – χωρίς ωστόσο να πυροδοτήσει σοβαρές εντάσεις. Και τι καλύτερο εργαλείο για αυτό από ένα φαινομενικά αθώο μπαλόνι;» δήλωσε στο BBC ο αναλυτής αεροπορικής ισχύος He Yuan Ming.

Από την πλευρά του ο δρ Χο, συντονιστής του προγράμματος για την Κίνα στη Σχολή Διεθνών Σπουδών S Rajaratnam της Σιγκαπούρης, δήλωσε στο BBC: «Το αερόστατο ήταν για να στείλει ένα μήνυμα στους Αμερικανούς, αλλά και για να δει πώς θα αντιδράσουν».

Άλλοι υποστηρίζουν ότι ίσως το Πεκίνο να επιδίωκε τον εντοπισμό του αερόστατου. «Είναι πιθανό ότι ήθελαν να εντοπιστεί. Η Κίνα μπορεί να χρησιμοποιεί το αερόστατο για να αποδείξει ότι έχει εξελιγμένη τεχνολογική ικανότητα να διεισδύσει στον εναέριο χώρο των ΗΠΑ χωρίς να διακινδυνεύσει μια σοβαρή κλιμάκωση. Από αυτή την άποψη, ένα αερόστατο είναι μια αρκετά ιδανική επιλογή», δήλωσε ο Άρθουρ Χόλαντ Μισέλ από το Συμβούλιο Carnegie για τη Δεοντολογία στις Διεθνείς Υποθέσεις.

Η απάντηση της Κίνας

Το απόγευμα της Παρασκευής (ώρα Ελλάδας) ήρθε η επίσημη απάντηση της Κίνας: Το αερόπλοιο που πετά πάνω από τις ΗΠΑ προορίζεται για πολιτικούς, μετεωρολογικούς και άλλους επιστημονικούς σκοπούς και περεξέκλινε της πορείας του λόγω μετεωρολογικών συνθηκών. Το κινεζικό ΥΠΕΞ ανέφερε επίσης ότι θα συνεχίσει να διατηρεί επικοινωνία με τις Ηνωμένες Πολιτείες για να χειριστεί σωστά την απροσδόκητη κατάσταση.

«Το αερόπλοιο προέρχεται από την Κίνα και είναι πολιτικού χαρακτήρα, χρησιμοποιείται για μετεωρολογικές και άλλες επιστημονικές έρευνες. Λόγω της επιρροής των δυτικών ανέμων και της περιορισμένης δυνατότητας ελέγχου του, το αερόπλοιο παρέκκλινε από την προβλεπόμενη πορεία του», ανέφερε το Πεκίνο.

#DOD says high altitude balloon over Montana yesterday was a spy balloon from #China. I did a quick run of the #NOAA HYSPLIT model to trace backwards the path of an object. Using 14K meters over Montana yesterday I get the following – Yup Central China!https://t.co/FHiG79f4th pic.twitter.com/DeZLjjkPei

— Dan Satterfield (@wildweatherdan) February 2, 2023

«Η Κίνα εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι το αερόπλοιο παρεξέκλινε στις Ηνωμένες Πολιτείες κατά λάθος, λόγω ανωτέρας βίας. Η Κίνα θα συνεχίσει να διατηρεί επικοινωνία με την αμερικανική πλευρά για να χειριστεί σωστά αυτό το ατύχημα», σημείωνε το κινεζικό ΥΠΕΞ.

Η ακύρωση της επίσκεψης Μπλίνκεν

Ήταν όμως ήδη αργά: Πιεζόμενος εν μέρει και από τους Ρεπουμπλικανούς, στο εσωτερικό των ΗΠΑ, ο Άντονι Μπλίνκεν ακύρωσε την προγραμματισμένη του επίσκεψη στην Κίνα. Το ABC News επικαλούμενο έναν Αμερικανό αξιωματούχο μετέδωσε ότι ο Αμερικανός ΥΠΕΞ δεν ήθελε να μεγεθύνει το ζήτημα που προέκυψε με το μπαλόνι, ακυρώνοντας την επίσκεψή του, αλλά επίσης δεν ήθελε το εν λόγω περιστατικό να κυριαρχήσει στις συναντήσεις του με Κινέζους αξιωματούχους.

«Μετά από διαβουλεύσεις με τους διυπηρεσιακούς μας εταίρους καθώς και με το Κογκρέσο, καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι οι συνθήκες δεν είναι κατάλληλες αυτή τη στιγμή για να ταξιδέψει ο υπουργός Μπλίνκεν στην Κίνα», δήλωσε στους δημοσιογράφους ανώτερος αξιωματούχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, σύμφωνα με το Reuters.

«Λάβαμε την απολογία της ΛΔΚ (Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας), αλλά η παρουσία αυτού του αερόστατου στον εναέριο χώρο μας αποτελεί σαφή παραβίαση της κυριαρχίας μας καθώς και του διεθνούς δικαίου και είναι απαράδεκτο να έχει συμβεί αυτό», πρόσθεσε ο αξιωματούχος.

«Ο υπουργός μετέφερε στον διευθυντή του Κεντρικού Γραφείου Εξωτερικών Υποθέσεων Wang Yi νωρίτερα σήμερα το πρωί, ότι το ταξίδι θα πρέπει να αναβληθεί. Όμως ο υπουργός ανέφερε ότι θα σχεδιάσει να ταξιδέψει στη ΛΔΚ το συντομότερο δυνατό, όταν οι συνθήκες το επιτρέψουν», κατέληξε.

Ένα μπαλόνι και μια κρίση

Παρά τις επισημάνσεις των αναλυτών, μοιάζει γκροτέσκο το Πεκίνο να χρησιμοποίησε, εν έτει 2023, ένα αερόπλοιο είτε για να κατασκοπεύσει είτε για να «στείλει μήνυμα» στις ΗΠΑ, ρισκάροντας μια απότομη κλιμάκωση των σχέσεων με την Ουάσινγκτον. Σε κάθε περίπτωση όμως, το ζήτημα που προέκυψε τα τελευταία 24ωρα είναι ενδεικτικό της υφέρπουσας έντασης στις σινοαμερικανικές σχέσεις, με φόντο πρωτίστως τον εμπορικό πόλεμο μεταξύ της πρώτης και της -ταχέως ανερχόμενης – δεύτερης οικονομίας του πλανήτη, καθώς και το ζήτημα της Ταϊβάν, και δευτερευόντως τις (προσεκτικές, ομολογουμένως) σχέσεις του Πεκίνου με τη Μόσχα.

Ένταση που δημιουργεί μια τεταμένη ατμόσφαιρα, στην οποίαν ακόμα και ένα… μπαλόνι μοιάζει ικανό να πυροδοτήσει μια κρίση.