Ο πλούτος και οι ευκαιρίες των μεγάλων ελληνικών ομίλων

Κοινή είναι η πεποίθηση σε διεθνείς αναλυτές και επενδυτές ότι παραδόξως, εν μέσω επάλληλων κρίσεων, ο εγχώριος ιδιωτικός τομέας ενισχύθηκε στον μέγιστο βαθμό και δεν θα είναι υπερβολή να ειπωθεί ότι διάγει τις καλύτερες των ημερών του τις τελευταίες δεκαετίες. Οι ισχυρότερες των ελληνικών επιχειρήσεων, υπό τη θετική επίδραση ειδικών συνθηκών σε τούτη τη δύσκολη συγκυρία πρώτα της μεγάλης οικονομικής κρίσης, μετέπειτα της υγειονομικής και εσχάτως της πολεμικής και της παρεπόμενης συνδυασμένης ενεργειακής και πληθωριστικής έξαρσης, είδαν τα οικονομικά τους μεγέθη να βελτιώνονται σημαντικά και την κερδοφορία τους να εκτοξεύεται στα ύψη. Και το σημαντικότερο, όπως προέκυψε από ειδική έρευνα του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών, στην πλειονότητά τους είναι αισιόδοξες και προσανατολισμένες στις επενδύσεις, διεκδικώντας τόσο τη μεγέθυνσή τους όσο και τις διεθνείς συνεργασίες με απώτερο στόχο την εξωστρέφεια, ήτοι τις εξαγωγές και τη διασύνδεσή τους με μεγαλύτερες αγορές που στα μικρά ελληνικά μεγέθη προσφέρουν σχεδόν απεριόριστες δυνατότητες.

Αποκαλυπτική έρευνα: Οι 3 «φυλές» των βιομηχάνων και τι θα κάνουν με τις επενδύσεις

Εκτόξευση εξαγωγών και σχέδια για επενδύσεις

Οσοι παρακολουθούν στενά τις οικονομικές καταστάσεις των μεγαλύτερων ελληνικών επιχειρηματικών ομίλων, σχεδόν στο σύνολο των κλάδων, δηλώνουν εντυπωσιασμένοι από το βάθος της εξυγίανσης, την απομείωση του δανεισμού, τη βελτίωση της οικονομικής τους θέσης, την επαύξηση της κερδοφορίας και μαζί την εξασφάλιση υψηλών ταμειακών διαθεσίμων που στηρίζουν τη βιωσιμότητά τους και βεβαίως επαυξάνουν το ενδιαφέρον των διεθνών επενδυτών, οι οποίοι συστηματικά και οργανωμένα πλέον παρακολουθούν την εξέλιξη των ελληνικών αξιών. Ειδικά οι επιδόσεις των εξωστρεφών ομίλων φαντάζουν μοναδικές και δικαιολογούνται από την έκρηξη των εξαγωγών, οι οποίες ξεπέρασαν τα 50 δισ. ευρώ το 2022, ευνοημένες από αυτές τις ιδιάζουσες, εν μέσω πολλαπλών κρίσεων, συνθήκες που επικράτησαν στην Ευρώπη και σε ολόκληρο τον κόσμο. Οι εκπρόσωποι των πολυεθνικών συμβουλευτικών εταιρειών που είναι εγκατεστημένες στην Αθήνα δεν προλαβαίνουν στην κυριολεξία να επικοινωνούν με πελάτες και να εκπονούν σχέδια επενδύσεων ή να αξιολογούν προτάσεις εξαγορών, συνεργασιών ή συγχωνεύσεων.

Πολιορκία στο υπ. Οικονομικών για το Ταμείο Ανάκαμψης

Επίσης έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον η πολιορκία που ασκείται στο υπουργείο Οικονομικών για τη χρηματοδότηση επενδυτικών σχεδίων από το Ταμείο Ανάκαμψης που καλύπτει στον μέγιστο βαθμό τη συνεχιζόμενη αύξηση των επιτοκίων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.

Με άλλα λόγια, μπορεί να πει κανείς ότι ο εγχώριος ιδιωτικός τομέας βρήκε την ευκαιρία στην κυριολεξία να ανθήσει, να πλουτίσει και να αποκτήσει διαθέσιμα κεφάλαια ικανά να στηρίξουν νέες επενδύσεις. Οι ιδιαίτερα ανταγωνιστικές συνθήκες που διαμορφώθηκαν πρώτα εξαιτίας της βίαιης εσωτερικής υποτίμησης στα χρόνια της μεγάλης οικονομικής κρίσης και μετέπειτα η επαύξηση της ζήτησης εγχώριων παραγόμενων αγαθών και υπηρεσιών ως αποτέλεσμα της διαταραχής που επικράτησε στη διάρκεια της υγειονομικής κρίσης, αλλά και η μετατόπιση της παραγωγής προσφοράς σε ασφαλέστερες και πιο κοντινές προς την Ευρώπη ζώνες, σε συνδυασμό με την τεχνολογική έκρηξη, την πολιτική απεξάρτησης της Γηραιάς Ηπείρου από τα ρωσικά ενεργειακά αγαθά και τη γενικότερη άνοδο των τιμών, ευνόησαν σκανδαλωδώς την ελληνική επιχειρηματικότητα. Το γεγονός μάλιστα ότι παρά τον πόλεμο οι αγορές στην Ευρώπη και στον κόσμο αφέθηκαν να λειτουργούν ελεύθερες, χωρίς περιορισμούς και προστατευτικά μέτρα, πρόσφερε μεγάλες ευκαιρίες κερδών στους πάντα ευέλικτους και προσαρμοστικούς έλληνες επιχειρηματίες.

Επιχειρήσεις ανθεκτικές για την επόμενη πενταετία

Η εντύπωση που υπάρχει στην τραπεζική και ευρύτερη επιχειρηματική αγορά είναι ότι οι υγιέστερες των ελληνικών επιχειρήσεων δεν έχουν απλά ξεφύγει από την απειλή μιας ενδεχόμενης νέας κρίσης, αλλά επιπλέον έχουν ασφαλιστεί για την επόμενη πενταετία. Παραδοσιακοί όμιλοι όπως ο Τιτάνας και η Βιοχάλκο είδαν τους ισολογισμούς τους να εξυγιαίνονται, την κερδοφορία να ενισχύεται και τα χρέη τους είτε να εκμηδενίζονται είτε να εισέρχονται σε τροχιά ελέγχου. Οι μεγάλοι τηλεπικοινωνιακοί πάροχοι τείνουν να μετατραπούν σε χρυσοφόρες αγελάδες και μαζί τους παλαιά και μοντέρνα εμπορικά δίκτυα, όπως και εκείνα των λιανικών πωλήσεων, μοιάζουν βγαλμένα από εποχή ευφορίας των καρπών της γης παρά από περίοδο διαρκούς κρίσης.

Η «μεγάλη ευκαιρία» της κρίσης και οι νέες μπίζνες

Γενικώς η αίσθηση που επικρατεί είναι ότι οι επιχειρήσεις ευνοήθηκαν από την κρίση, η οικονομική τους δυνατότητα διευρύνθηκε και αντιστοίχως βεβαίως επαυξήθηκε η κοινωνική και πολιτική τους επιρροή, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τους εκλογικούς αγώνες που ακολουθούν.

Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι σε αυτές τις συνθήκες των μεγάλων και επάλληλων κρίσεων τα δύο μεγάλα διυλιστήρια της χώρας, της Μotor Oil και των ΕΛΠΕ, εξασφάλισαν πρωτοφανή κέρδη, επαύξησαν τις εξαγωγές τους και, το σημαντικότερο, απέκτησαν απίστευτα ταμειακά διαθέσιμα, ικανά να χρηματοδοτήσουν τη μετεξέλιξή τους, τη διεύρυνση των δραστηριοτήτων τους και την προσαρμογή τους στις νέες συνθήκες. Η οικογένεια Βαρδινογιάννη θεωρείται αυτή τη στιγμή οικονομικά ισχυρότερη από ποτέ και ικανή να υποστηρίξει με άνεση νέες μπίζνες.

Ο Σπύρος Λάτσης με τη σειρά του έχει λαμβάνειν ισχυρά μερίσματα από την υπερκερδοφορία των ΕΛΠΕ και είναι ικανός μέσω της LAMDA να υποστηρίξει την εμβληματική επένδυση του Ελληνικού. Αρκεί βεβαίως να αντιμετωπίσει εγκαίρως τα προβλήματα μάνατζμεντ που αναφύονται, όπως δηλώνει η αποχώρηση τραπεζών που στήριζαν εξαρχής το έργο. Η αίσθηση που επικρατεί στην αγορά είναι ότι η πολυπλοκότητα του έργου ξεπερνά τις δυνατότητες του σχήματος που το διευθύνει. Ωστόσο, το Ελληνικό έχει βάθος επενδυτικό και υποθέτουν άπαντες ότι ο Σπύρος Λάτσης θα βρει τη δέουσα λύση για να προχωρήσει το όλο έργο απρόσκοπτα.

Η δεσπόζουσα θέση των ελλήνων εφοπλιστών

Οι έλληνες εφοπλιστές επίσης, οι οποίοι διαδραμάτισαν κεντρικό ρόλο στην αντιμετώπιση της μεγάλης ενεργειακής κρίσης, είχαν ευκαιρίες υψηλής κερδοφορίας όλο το προηγούμενο διάστημα και πλέον κατέχουν δεσπόζουσα θέση διεθνώς όχι μόνο στη μεταφορά υγρών καυσίμων και φυσικού αερίου, αλλά και ευρύτερα. Και αυτό γιατί ο κύκλος των συνομιλητών τους έχει διευρυνθεί, είναι ισχυροί παίκτες και διεθνικά σχήματα που διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στις παγκόσμιες υποθέσεις. Οι επαφές και οι δυνατότητές τους ξεπερνούν πλέον κάθε φαντασία. Αρκετοί από αυτούς μάλιστα προσπερνούν τους παλαιούς φόβους για τις επενδύσεις της ξηράς και τοποθετούνται ολοένα και περισσότερο.

Οι επιδόσεις των ενεργειακών ομίλων και τα κέρδη των ΑΠΕ

Η πολιτική της ενεργειακής μετάβασης από τα ορυκτά καύσιμα στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ευνόησε επίσης όσους επένδυσαν έγκαιρα στις ΑΠΕ. Η περίπτωση της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή είναι χαρακτηριστική, όπως επιβεβαιώνεται από τις διεξαγόμενες διαπραγματεύσεις για την πώλησή της σε ισχυρό διεθνικό επενδυτικό σχήμα. Το τίμημα αναμένεται πολύ υψηλό, αντίστοιχο πολύ μεγάλων ηλεκτρικών εταιρειών και ικανό να προικοδοτήσει τους μετόχους της με υψηλά ταμειακά διαθέσιμα. Ο συγκεκριμένος όμιλος που κυριαρχεί στις κατασκευές και στην ηλεκτροπαραγωγή θα βρεθεί σε εξαιρετική θέση, προκειμένου να υποστηρίξει τη νέα ανάπτυξη που προετοιμάζει. Δηλωτική είναι εξαγορά της ΛΑΡΚΟ. Αποτελεί μεγάλη πρόκληση η εξυγίανση της πολύπαθης ΛΑΡΚΟ αλλά και μεγάλη ευκαιρία για τη ΓΕΚ η είσοδος στην ιδιαίτερη αγορά του νικελίου.

Στην ευρύτερη ενεργειακή ζώνη δεν μπορεί κανείς να αγνοήσει τις επιδόσεις του ομίλου Μυτιληναίου, το πολυσύνθετο σχήμα του οποίου απέδωσε αποτελέσματα μοναδικά τα τελευταία χρόνια. Το πολυσχιδές σχήμα αλουμινίου, παραγωγής ηλεκτρισμού, εμπορίας φυσικού αερίου, ρεύματος, κατασκευών και χρηματοοικονομικής διαχείρισης, εκμεταλλευόμενο τις συνθήκες, απέδωσε κέρδη εκατοντάδων εκατομμυρίων. Πλέον η διοίκηση του ομίλου δήλωσε ότι θα στοχεύσει το 2023 σε κέρδη προ φόρων, προ τόκων και προ αποσβέσεων ύψους 1 δισ. ευρώ, με προφανή σκοπό να πολλαπλασιάσει την αξία του ομίλου και έτσι να διεκδικήσει ευχερέστερα επωφελείς διεθνείς συνεργασίες.

Αντιστοίχως προικοδοτημένος με κέρδη και νέα πρότζεκτ είναι ο όμιλος Κοπελούζου, ο οποίος φιλοδοξεί να λάβει μέρος στις μεγάλες ηλεκτρικές συνδέσεις μεταξύ Ευρώπης και Αφρικής και μαζί να διατηρήσει το πλεονέκτημα που σε ανύποπτο χρόνο είχε εξασφαλίσει στην προμήθεια φυσικού αερίου. Ο όμιλος έχει αναπτύξει ταλέντο στην αξιοποίηση φυσικών μονοπωλίων και στον μεταπρατισμό βεβαίως, όπου έχει διαπρέψει επανειλημμένα.

Ενδεικτικό επίσης των ευνοϊκών συνθηκών που έχουν διαμορφωθεί στην ευρύτερη επιχειρηματική αγορά είναι και το γεγονός ότι οι μεγαλύτερες κατασκευαστικές επιχειρήσεις έχουν προικοδοτηθεί στη διάρκεια των προηγούμενων τριών ετών με ανεκτέλεστα υπόλοιπα κοντά στα 5 δισ. ευρώ η καθεμία και οι προοπτικές τους με βάση το πλήθος των προπαρασκευαζόμενων ιδιωτικών και δημόσιων επενδύσεων είναι ακόμη καλύτερες.

Οι διεκδικήσεις στις τράπεζες, η Αττική Οδός και άλλα deals

Ετσι εξηγείται άλλωστε και το κύμα ανακατατάξεων που παρατηρείται εσχάτως στον συγκεκριμένο κλάδο, που κινητοποιεί έλληνες και ξένους επενδυτές. Οι εξελίξεις στον Ελλάκτορα του Ολλανδού Χένρι Χόλτερμαν είναι δηλωτικές των μετατοπίσεων στον συγκεκριμένο κλάδο. Ο συγκεκριμένος επιχειρηματίας επέλεξε να εξέλθει από το ιδιαιτέρως ανταγωνιστικό κατασκευαστικό πεδίο, όπου κυριαρχεί η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, μεταφέροντας το βάρος του στις παραχωρήσεις μεγάλων δρόμων, στην αναπτυσσόμενη αγορά της διαχείρισης απορριμμάτων, στα ακίνητα και βεβαίως φιλοδοξεί να διαδραματίσει ρόλο στον εγχώριο τραπεζικό τομέα. Ηδη εξασφάλισε σημαντικό μερίδιο, υψηλότερο του 5%, στην Alpha Bank και έχει εκδηλώσει ενδιαφέρον και για την Εθνική Τράπεζα. Θρυλείται ότι εκδήλωσε απευθείας το ενδιαφέρον του για το 20% της Εθνικής Τράπεζας στον πρωθυπουργό, κ. Κ. Μητσοτάκη, αλλά δεν βρήκε πρόσφορο έδαφος επειδή τότε το Μέγαρο Μαξίμου συνομιλούσε με τους Σαουδάραβες και ίσως επειδή, όπως λένε οι κακές γλώσσες, ο Πρωθυπουργός δεν καλοβλέπει τον δεσμό που διατηρεί ο κ. Χόλτερμαν με τον δυνάμει ανταγωνιστή του υπουργό Εξωτερικών, κ. Ν. Δένδια. Ο Ολλανδός θέλησε αρχικώς να εξυγιάνει τον Ελλάκτορα, να τον απαλλάξει από τον μεγάλο δανεισμό, όπως και να απαλλαγεί ο ίδιος από τους διεκδικητικούς και άλλης κουλτούρας τριπολιτσιώτες εφοπλιστές κ. Δ. Μπάκο και Ι. Καϋμενάκη. Γι’ αυτό πούλησε στον όμιλο Βαρδινογιάννη τον «Ανεμο», τη θυγατρική των ΑΠΕ, αποκομίζοντας περισσότερα από 600 εκατ. ευρώ και μαζί εξαγόρασε το ποσοστό των εφοπλιστών του Αστέρα Τρίπολης στον Ελλάκτορα. Τώρα παζαρεύει με τον Δημήτρη Κούτρα και έναν κύπριο κατασκευαστή που δραστηριοποιείται στη Μέση Ανατολή την πώληση της αμιγώς κατασκευαστικής Ακτωρ, ώστε απερίσπαστος να αφιερωθεί στις άλλες δραστηριότητες που έχει επιλέξει. Οι στενοί του συνεργάτες μεταφέρουν ότι θα δώσει μάχη για την Αττική Οδό, αλλά έχει να αντιμετωπίσει πανίσχυρα διεθνικά σχήματα που μπορούν να κινητοποιήσουν πόρους δισ. ευρώ και μαζί τώρα που οι τιμές στο Χρηματιστήριο Αθηνών κατέρριψαν το ενδιαφέρον των Αράβων θα επανέλθει δριμύτερος στη διεκδίκηση σημαντικού μεριδίου της Εθνικής Τράπεζας.

Στην ευρύτερη επιχειρηματική πιάτσα θρυλείται ότι απώτερος στόχος του Ολλανδού, στον βαθμό που αποκτήσει σημαντικό μερίδιο στην Εθνική Τράπεζα και επαυξήσει τη συμμετοχή του στην Alpha Bank, είναι να επιδιώξει τη συγχώνευσή τους και έτσι να πολλαπλασιάσει τις υπεραξίες και τα κέρδη του βεβαίως. Ωστόσο και στο μέτωπο των τραπεζών θα βρει ισχυρούς ανταγωνιστές από διεθνείς επενδυτές, οι οποίοι έχουν ήδη τοποθετηθεί δυναμικά στην ελληνική αγορά.

Το αμερικανικό CVC, που κυριαρχεί στην ιδιωτική αγορά υγείας και προσφάτως απέκτησε τη συγγενή και συνδεδεμένη με τις συγκεκριμένες υπηρεσίες Εθνική Ασφαλιστική, θα διεκδικήσει, σύμφωνα με πληροφορίες, επίσης με αξιώσεις την Εθνική Τράπεζα. Το αμερικανικό fund ας μην ξεχνάμε ακόμη ότι έχει αποκτήσει ευρύτατη συμμετοχή στη ΔΕΗ και θα θελήσει να διευρύνει τη θέση του εκεί. Εντύπωση επίσης έχει προκαλέσει η έντονη κινητικότητα των εφοπλιστών της Τρίπολης, οι οποίοι απέκτησαν την Ιντρακάτ του Σωκράτη Κόκκαλη, διεκδικούν την Τράπεζα Αττικής, φιλοδοξούν να την καταστήσουν πέμπτη συστημική τράπεζα και μαζί να «καταλάβουν» και άλλες ζώνες. Φέρονται μάλιστα διατεθειμένοι να επενδύσουν κοντά στο 1 δισ. ευρώ!

Οι διαπραγματεύσεις για το λιμάνι της Θεσσαλονίκης

Πληροφορίες αναφέρουν επίσης ότι διεκδίκηση στην εγχώρια τραπεζική αγορά αναπτύσσει τα τελευταία δύο χρόνια και ο άλλοτε κυρίαρχος στην παγκόσμια αγορά του χαλκού κ. Αρ. Μυστακίδης. Το 2020 απέκτησε μερίδιο υψηλότερο του 5% στην Τράπεζα Πειραιώς και τώρα διαπραγματεύεται την εξαγορά της ABBank, μιας μικρής τράπεζας που ειδικεύεται σε ναυτιλιακά δάνεια, έχει μετόχους εφοπλιστές και διευθύνεται από τον ιδρυτή της, κ. Θ. Αφθονίδη. Σύμφωνα με τραπεζικές πηγές, ο κ. Μυστακίδης διαπραγματεύεται επίσης με τον κ. Ιβάν Σαββίδη την εξαγορά του πλειοψηφικού πακέτου που διατηρεί ο ελληνορώσος επιχειρηματίας στο εθνικά ευαίσθητο λιμάνι της Θεσσαλονίκης. Αλλά δεν είναι τα μόνα νέα. Ο τουριστικός τομέας αναμένει καλύτερα αποτελέσματα το 2023, παραμένει διεκδικήσιμος, η αγορά των ακινήτων διατηρείται εντόνως κινητική και ακμαία και μαζί βεβαίως οι εταιρείες τροφίμων εμφανίζουν επιδόσεις ξεχωριστές, για να μην πούμε μοναδικές.

Οπως και να έχει, παλαιός και νέος πλούτος βρήκαν ευκαιρίες επαύξησης των κερδών και διεύρυνσης των δραστηριοτήτων τους τα τελευταία χρόνια. Και προφανώς θα θελήσουν και τις θέσεις που κατέχουν να ενισχύσουν, και σε νέες να επεκταθούν. Το βέβαιο είναι ότι για την υπερκερδοφορία και τον πλούτο τους κάποιοι καταξοδεύτηκαν και πέρασαν δύσκολα, ιδιαιτέρως οι μισθωτοί και οι ασθενέστερες τάξεις. Οφείλουν οι αναπτυσσόμενοι και κερδοφορούντες, αν μη τι άλλο, ελάχιστη, έστω έμμεση, διά των επενδύσεων και της δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας, επιστροφή. Γιατί αλλιώς οι ανισότητες θα θεριέψουν και αυτή η ατμόσφαιρα πλούτου και προόδου θα κλονιστεί, θα χαθεί, όπως έχει συμβεί πολλές φορές στο παρελθόν…

Πηγή: Εντυπη έκδοση «ΤΟ ΒΗΜΑ»