Η Διαδικτυακή Δημοσιογραφία και οι προκλήσεις από τα chatbots Τεχνητής Νοημοσύνης

Η Microsoft αναπτύσσοντας το chatGPT που έφερε επανάσταση στην τεχνητή νοημοσύνη και τη μηχανική μάθηση καθώς είναι ένα «διαλογικό εργαλείο», δηλαδή ένα εργαλείο που μπορείς να «συζητήσεις» μαζί του και να πάρεις απαντήσεις, να συλλέξεις πληροφορίες με πληκτρολογημένες συνομιλίες, θα το χρησιμοποιήσει στην δική της μηχανή αναζήτησης το Bing.

Από την πλευρά της, η Google ανακοίνωσε το Bard, το δικό της chatbot, δίπλα στην δική της μηχανή αναζήτησης.  Η τιμή της μετοχής της Baidu, της Google της Κίνας, σημείωσε άλμα όταν ανακοίνωσε ότι θα κυκλοφορήσει το chatbot της, που ονομάζεται Ernie, τον Μάρτιο.

Οι μηχανές αναζήτησης κερδίζουν χρήματα κάνοντας τους χρήστες να κάνουν κλικ στις διαφημίσεις. Αυτές οι διαφημίσεις εμφανίζονται τόσο στις σελίδες αποτελεσμάτων των μηχανών αναζήτησης (SERPs) όσο και στα δίκτυα διαφημίσεων με τα οποία συνδέονται.

Οι ενημερωτικές ιστοσελίδες, που δεν βασίζονται αποκλειστικά σε συνδρομητές, έχουν έσοδα από τις διαφημίσεις που σερβίρει η Google στην κάθε σελίδα που κλικάρει ο χρήστης- εφόσον δεν τις έχει αποκλείσει- και τις περισσότερες φορές είναι εξατομικευμένες με βάση τα ενδιαφέροντα του αφού η μηχανή έχει ήδη στο παρελθόν καταγράψει τις συνήθειες του.

Λόγω της κυριαρχίας της Google οι περισσότεροι ειδικοί στον τομέα της διαφήμισης ήταν στραμμένοι και γνώριζαν να δουλεύουν στον διαφημιστικό τομέα με τους όρους της Google. Aν η Bing πάρει μερίδιο αγοράς από την Google, τότε θα πρέπει να εκπαιδευτούν και να αλλάξουν τον τρόπο δουλειάς τους αφού θα πρέπει στα πλάνα τους να βάλουν και την Bing.

Μήπως θα πρέπει το κοστοβόρο δημοσιογραφικό περιεχόμενο να μην είναι εντελώς δωρεάν;

Στο περιεχόμενο οι δημοσιογράφοι φρόντιζαν οι τίτλοι να είναι γραμμένοι και δομημένοι με ελκυστικό κείμενο για τον χρήστη αλλά ταυτόχρονα προσπαθούσαν να μαντέψουν τις 2-3 λέξεις που θα αναζητήσει ο χρήστης για να έχουν πιθανότητες να βγει το άρθρο ψηλά στα αποτελέσματα αναζήτησης και να κερδίσουν το κλικ ώστε να μπορέσει να εμφανιστεί η διαφήμιση σε μία νέα σελίδα.

Αυτή τη στιγμή, η Google στέλνει μεγάλη επισκεψιμότητα σε ειδησεογραφικούς ιστότοπους. Όμως, όσο περισσότερες ερωτήσεις απαντά η Google χωρίς κλικ – δηλαδή να απαντά το chatbot και να μην παραθέτει αυτόματα το άρθρο- , τόσο λιγότερη κίνηση θα έχουν οι ειδησεογραφικοί ιστότοποι. Λιγότερη επισκεψιμότητα σημαίνει λιγότερες εμφανίσεις διαφημίσεων, που σημαίνει λιγότερα έσοδα.

Η Google έχει περισσότερους από 400 κανόνες – που είναι μυστικοί- για να αξιολογήσει το άρθρο και αφορούν και τεχνικά ζητήματα και δημοσιογραφικά. Αν τώρα η Bing αποκτήσει μεγαλύτερο μερίδιο αγοράς οι δημοσιογράφοι θα πρέπει να στραφούν και να μάθουν ή να μαντέψουν τους δικούς της κανόνες και να τους εφαρμόζουν για να κερδίζουν κλικ.

Το ίδιο ισχύει και για τους προγραμματιστές.

Ίσως, τα chatbot να διευκολύνουν και να απελευθερώσουν τους δημοσιογράφους στην γραφή του τίτλου, ίσως όχι. Εξαρτάται εάν από συμπληρωματικά (αυτή την στιγμή) στις μηχανές αναζήτησης θα τις αντικαταστήσουν, σταδιακά.

Όμως, μπορούν να γράψουν απλά χρηστικά κείμενα που θα τα ελέγχει πριν δημοσιευθούν ένας  δημοσιογράφος. Ενώ, μέχρι πρόσφατα η Google θα απέκλειε τέτοιο περιεχόμενο επικαιροποίησε τους κανόνες της και ανέφερε πως εφόσον είναι διαφανές ότι το κείμενο είναι γραμμένο από chatbot τότε θα το εμφανίζει στα αποτελέσματα αναζήτησης. Άλλωστε, στις ΗΠΑ και την Ευρώπη χρησιμοποιούνται τέτοια bots για αθλητικά γεγονότα, οικονομικά αποτελέσματα, κλπ. και αφήνουν χρόνο και ανθρώπινους πόρους να ασχοληθούν με τη δημοσιογραφία.

Θα κινδυνεύσουν θέσεις εργασίας δημοσιογράφων; Όχι στις περιπτώσεις που οι δημοσιογράφοι και τα Μέσα κάνουν ορθά τη δουλειά τους, δηλαδή έρευνα και επιβεβαίωση πληροφοριών. Ναι, για τα Μέσα που απλώς αντιγράφουν ή ξαναγράφουν ήδη δημοσιευμένα κείμενα.

Όμως, θεωρητικά οι μηχανές αναζήτησης θα «τιμωρούν» την επιμέλεια από chatbots.

Ίσως, η δημοσιογραφία να γίνει καλύτερη αφού μπορεί να επανέλθει στην βασική της αρχή που ονομάζεται ρεπορτάζ, δηλαδή (έρευνα, επιβεβαίωση, δημοσίευση). Μάλλον περισσότερες θέσεις θα ανοίξουν. Αυτή είναι η αισιόδοξη οπτική.

Η απαισιόδοξη, είναι να χρησιμοποιηθεί η τεχνολογία στρεβλά, όπως με την πυρηνική βόμβα.

Σε αυτό έχουν ευθύνη όχι μόνο τα Μέσα και οι δημοσιογράφοι αλλά και οι τεχνολογικοί γίγαντες αλλά και τα θεσμικά όργανα των κρατών και της Ε.Ε. που οφείλουν να θέσουν όρους και πλαίσιο στο νέο τοπίο που αναδύεται.

Υπάρχουν, όμως και νομικά ζητήματα, μεταξύ των οποίων εάν είναι δίκαιο τα chatbots να συλλέγουν ελεύθερα το δημοσιογραφικό, ακαδημαϊκό ή και φωτογραφικό περιεχόμενο και αναδιαμορφώνοντας το να βγάζουν έσοδα, χωρίς να αμοίβονται τα Μέσα και οι πνευματικοί του δημιουργοί.

Γι΄αυτό απαιτούνται κανόνες και άμεσα.

* Ο Ανδρέας Παναγόπουλος είναι δημοσιογράφος και υπ. Δρ Δημοσιογραφίας στο ΑΠΘ