
Οσα χρόνια βρέθηκα στην πολιτική δεν έπαψα να αναρωτιέμαι για τους λόγους που υποχρέωναν τους εκάστοτε πρωθυπουργούς να αισθάνονται ανασφαλείς και να συμπεριφέρονται στρατηγικά λανθασμένα. Η ανασφάλεια είχε προέλευση το γεγονός πως οι περισσότεροι συμπολεμιστές τους, στελέχη δηλαδή του ιδίου με αυτούς κόμματος, αισθάνονταν ικανοί να τους υποκαταστήσουν στην ηγεσία και δεν δίσταζαν να τους υπονομεύσουν. Με την εξαίρεση των ιδρυτών – ιδιοκτητών των μεγάλων αστικών κομμάτων (Κ. Καραμανλής στη ΝΔ και Α. Παπανδρέου στο ΠΑΣΟΚ), όλοι οι άλλοι αισθάνονταν προσωρινοί ή αναλώσιμοι.
Σε αντίθεση με άλλες χώρες, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γαλλία λ.χ., όπου η αφοσίωση στο κόμμα συνδέεται με σαφήνεια με τις μακρόπνοες τύχες της χώρας και της πολιτικής παράταξης, στην Ελλάδα η αφοσίωση ήταν – και είναι – συνδεδεμένη με τις προσωπικές φιλοδοξίες, τις τύχες και τις προοπτικές του κάθε πολιτικού προσώπου. Αυτό αντανακλάται και σε ρυθμίσεις του εκλογικού νόμου. Ο εκάστοτε αρχηγός προστατεύεται από την ατομική επιδοκιμασία ή αποδοκιμασία των εκλογέων με την αυτόματη εκλογή του σαν επικεφαλής λίστας του κόμματος σε πολυεδρική περιφέρεια. Αποκλείεται να εκτεθεί σε μονοεδρική περιφέρεια και γενικά βρίσκεται έξω από την εκλογική δοκιμασία. Μόνος αυτός από όλους τους συναδέλφους του.
Η ανασφάλειά του επικεντρώνεται στην πιθανότατη αμφισβήτησή του σε περίπτωση εκλογικής αποτυχίας. Στόχος του λοιπόν είναι είτε να αποφύγει την αποτυχία – λογική βέβαια αυτή η πρόθεση – είτε να εξασφαλίσει σύνθεση μετεκλογικά της κοινοβουλευτικής του ομάδας που να στηρίζει την παρουσία του στην ηγεσία. Οσο αυτές οι δυνατότητες ξεφεύγουν από τα χέρια του τόσο μεγαλύτερη γίνεται η φοβία του απέναντι στα στελέχη του δικού του κόμματος.
Με βάση αυτά φθάνουμε και στα λάθη στρατηγικής που γίνονται. Συνήθως οι ηγεσίες, λόγω των φόβων που περιγράψαμε, επιχειρούν να διατηρήσουν από την πρώτη στιγμή σε ζωή τη δημοτικότητα της βραδιάς των εκλογών. Αγνοείται έτσι η προτροπή του Friedrich Hayek πως τις πρώτες 100 ημέρες οφείλει μια κυβέρνηση να προωθεί τις δυσκολότερες και πλέον αντιδημοφιλείς πολιτικές της. Διότι τότε έχει την υψηλότερη αποδοχή και δύσκολα συσσωρεύεται οργανωμένη αντίσταση εναντίον της. Αργότερα, συγκεντρώνεται η αδράνεια (inertia) και δεν υπάρχει πλέον η όποια μεταρρυθμιστική ορμή. Η προσπάθεια λοιπόν εξασφάλισης από την αρχή υψηλής δημοτικότητας εξαντλεί γρήγορα και ανεκμετάλλευτα το πολιτικό κεφάλαιο μιας ηγεσίας κι όταν έρχεται η ώρα των δύσκολων αποφάσεων η φθορά εμφανίζεται γρήγορα και συχνά ασυγκράτητα.
Οι εκλογές λοιπόν είναι ο καταλύτης που καθορίζει τη διατήρηση μιας ηγεσίας στη θέση της. Η φόρμουλα για την επιβίωσή της είναι η αποτίναξη του άγχους της ανασφάλειας από πάνω της και η προσπάθεια αύξησης της δημοτικότητάς της αφού έχει αρχικά αγνοήσει τους σχετικούς δείκτες προωθώντας από την αρχή τις δυσκολότερες και τις λιγότερο ελκυστικές αποφάσεις. Ούτως ώστε στη συνέχεια μόνο να χτίζει, δίχως να αντιμετωπίζει τότε κρίσεις ή καταστάσεις σοβαρής φθοράς. Αν λ.χ. η αποδοχή μιας κυβέρνησης βρίσκεται αρκετά ψηλά κοντά στο ξεκίνημα, θα πρέπει «τεχνικά» ή σκόπιμα να κατέβει αρκετά χαμηλότερα. Ούτως ώστε επανερχόμενη αργότερα κοντά στην αρχική δημοφιλία να φαντάζει θεαματική βελτίωση. Κι από εκεί κι έπειτα οτιδήποτε επιτυγχάνεται να δείχνει τρομερή επιτυχία!
Ο Ανδρέας Ανδριανόπουλος είναι πρώην υπουργός


Latest News

Παροχές σε λάθος χρόνο
Στην Ελλάδα έχουμε καταφέρει να κάνουμε και πάλι τη λάθος συζήτηση

Χάνεται η λογική
Μπερδεύουν στην κυβέρνηση το «κράτος-εργοδότη» με το «κοινωνικό κράτος»

Ο Τραμπ, ο γεωπολιτικός αναταγωνισμός ΗΠΑ - Κίνας και η παγίδα του Θουκυδίδη;
Το βιβλίο των Αθ. Πλατιά και Β. Τρίγκα από τον Ιωάννη Ε. Κωτούλα και η ανάλυση του επίκαιρου και διόλου ακίνδυνου ανταγωνισμού ΗΠΑ – Κίνας

Οι «κρυφές» αμυντικές βιομηχανίες και τα οικονομικά οδοφράγματα
Ουδείς είχε αντιληφθεί ότι η Ελλάδα διαθέτει τόσο πολλές βιομηχανίες παραγωγής αμυντικού υλικού κάθε είδους

Ζώντας με 743 ευρώ το μήνα
Η κυβέρνηση πανηγυρίζει για την αύξηση του κατώτατου μισθού. Παραβλέποντας ότι αυτός αποτυπώνει ακόμη μια πολύ δύσκολη συνθήκη.

Βάζουν πλάτη οι επιχειρήσεις
Η αύξηση της τάξεως του 6% του κατώτατου μισθού, που ενέκρινε χθες το Υπουργικό Συμβούλιο, δεν είναι διόλου αμελητέα ως ποσοστό

Ο καθρέφτης του χρηματιστηρίου
Σημαντική αύξηση των συναλλαγών, επιχειρηματικές εξελίξεις, νέες συμφωνίες και μεγάλη κινητικότητα σε πολλούς κλάδους είναι ξεκάθαρο σημάδι μιας οικονομίας σε ανάπτυξη

Κλείνει υποθέσεις με το παρελθόν
Το επίσημο ελληνικό κράτος οφείλει να «ξεψαχνίσει» και να φέρει στα ταμεία και το παραμικρό από τα χρωστούμενα, πριν αποφασίσει να προχωρήσουμε ως χώρα

Από τα μπλοκάκια στις εταιρείες για να αποφύγουν την κλίμακα των μισθωτών
Η «μαύρη» εργασία σε μεγάλο βαθμό περιορίστηκε με τη χρήση της κάρτας εργασίας, αλλά και εξαιτίας της αυξημένης ζήτησης εργαζομένων στην περίοδο που διαδέχτηκε τα μνημόνια

Ανισότητες: Μύθοι και πραγματικότητες
Σε αντίθεση με τις λαϊκές πεποιθήσεις τα στατικά στοιχεία δείχνουν ότι η παγκόσμια ανισότητα φθίνει και βρίσκεται στο πιο χαμηλό επίπεδο των 220 τελευταίων ετών.