Ελβετία: Οι πολίτες δε θέλουν να ξεμείνουν από μετρητά

Δημοψήφισμα που θα διασφαλίζει ότι δεν θα ξεμείνουν ποτέ από μετρητά θέλουν να διεξαγάγουν οι Ελβετοί. Το Ελεύθερο Ελβετικό Κίνημα (FBS) συγκέντρωσε τον απαραίτητο αριθμό υπογραφών για τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος για τη «μη εξαφάνιση του χρήματος σε φυσική μορφή», όπως το «κόβει» η Τράπεζα της Ελβετίας σε κέρματα και χαρτονομίσματα με ονομαστική αξία σε φράγκα.

Πρόκειται ουσιαστικά για μια αντίδραση στην «όλο και μεγαλύτερη δυνατότητα που έχουν οι κρατικές αρχές της χώρας να παρακολουθούν την οικονομική ζωή των πολιτών», όπως σημειώνει το FBS, το οποίο παρατηρεί ότι «η χρήση μετρητών συρρικνώνεται στην Ελβετία όπως και σε πολλές άλλες οικονομίες, καθώς οι ηλεκτρονικές πληρωμές γίνονται η προεπιλογή για τις συναλλαγές στις όλο και πιο ψηφιοποιημένες κοινωνίες».

Ελβετία: Ρεκόρ εξαγωγών χρυσού

Ως εκ τούτου η ομάδα πίεσης ζητεί να προστεθεί μια ρήτρα στον νόμο που διέπει τις εκδόσεις χρήματος από την Κεντρική Τράπεζα, η οποία «με τη σωστή διαχείριση προσφοράς χρήματος» και σε συνεργασία με την ομοσπονδιακή κυβέρνηση της χώρας θα διασφαλίζουν ότι «μια ικανή ποσότητα τραπεζογραμματίων και κερμάτων θα παραμένει πάντοτε σε κυκλοφορία στην αγορά».

Βλέπουν «αφραγκιές»

Το πρακτορείο Reuters αναφέρει ότι «δεν υπάρχουν ενδείξεις εκ μέρους των ελβετικών νομισματικών και πολιτικών αρχών ότι προσανατολίζονται προς μια κοινωνία δίχως μετρητά». Ωστόσο η ομάδα δράσης των Ελβετών πολιτών ανακοίνωσε ότι συγκέντρωσε περισσότερες από 111.000 υπογραφές συμπατριωτών τους που ανησυχούν για το ενδεχόμενο να εξαφανιστούν κάποια στιγμή στο μέλλον τα φράγκα από τις τσέπες τους.

Ως ως εκ τούτου το FBS ζητεί «τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος για την προστασία των κερμάτων και των χαρτονομισμάτων του εθνικού νομίσματος». Για τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος επί ενός θέματος δημοσίου συμφέροντος σε εθνικό επίπεδο ο ελβετικός νόμος απαιτεί τη συγκέντρωση των υπογραφών 100.000 πολιτών. Η κεντρική κυβέρνηση και το ομοσπονδιακό Κοινοβούλιο θα αποφασίσουν βέβαια πότε θα ρυθμιστεί το ζήτημα νομοθετικά και πώς θα εφαρμοστεί ο νόμος.

Φοβούνται «κατασκοπεύσεις»

Η τάση μεγάλης επιτάχυνσης των ηλεκτρονικών πληρωμών ήταν παγκοσμίως κατέστη πρόδηλη από το 2017, όταν μια μελέτη της εταιρείας ερευνών Ipsos έδειξε ότι περισσότεροι από το ένα τρίτο των Ευρωπαίων και των Αμερικανών δήλωναν ότι ευχαρίστως και με άνεση θα συνέχιζαν τη ζωή τους δίχως να χρησιμοποιήσουν ποτέ ξανά μετρητά – το 20% των ερωτηθέντων είχε δηλώσει ότι ήδη είχε βγάλει τα κέρματα και τα χαρτονομίσματα από την καθημερινότητά του.

Η πανδημία του κορωνοϊού μαζί με την ψηφιοποίηση πάμπολλων ενεργειών και δράσεων των πολιτών σε ολόκληρο τον κόσμο εκτίναξε για αντικειμενικούς λόγους την χρήση του «πλαστικού χρήματος» και των ηλεκτρονικών συναλλαγών.

«Είναι σαφές ότι η κατάργηση των μετρητών δεν αφορά μόνο ζητήματα απλότητας των συναλλαγών, διαφάνειας ή ασφάλειας, αλλά εγκυμονεί ταυτόχρονα έναν τεράστιο κίνδυνο ολοκληρωτικής παρακολούθησης των πολιτών», σημειώνει ο πρόεδρος του FBS Ρίτσαρντ Κέλερ στον ιστότοπο του λόμπι. Ο Κέλερ θεωρεί την Ελβετία ως χώρα-σημαιοφόρο για την υπεράσπιση των συναλλαγών με μετρητά, καθώς «η προώθηση ανάλογων νομοθετικών εγγυήσεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση προϋποθέτει τη σχεδόν αδύνατη εξασφάλιση της έγκρισης και από τα 27 κράτη μέλη».

Μαύρη οικονομία $2 τρισ.

Η Ελβετία είναι βέβαια και χώρα-σημαιοφόρος του περίφημου «τραπεζικού απορρήτου» που με νύχια και με δόντια υπερασπίζεται παρά τις πιέσεις της διεθνούς κοινότητας (και των ΗΠΑ κυρίως μετά την 11η Σεπτεμβρίου 2001) για περισσότερη διαφάνεια των συναλλαγών. Διότι ανεξέλεγκτες και αδιαφανείς συναλλαγές γίνονταν και γίνονται και μέσω καθόλα νόμιμων και ευυπόληπτων χρηματοπιστωτικών οργανισμών. Και διαφόρων «off shore» και «on shore» παραδείσων, την ησυχία των οποίων ουδείς τολμά να διαταράξει – ας μην ξεχνάμε ότι η Πολιτεία του Ντελαγουέρ, όπου το 1972 πρωτοεκλέχθηκε γερουσιαστής ο σημερινός πλανητάρχης Μπάιντεν, συγκαταλέγεται μεταξύ των κορυφαίων φορολογικών παραδείσων του πλανήτη.

Εν προκειμένω η «ολοκληρωτική παρακολούθηση των πολιτών» δεν έχει να κάνει με την παραβίαση των ατομικών ελευθεριών αλλά με τον περιορισμό του ξεπλύματος χρήματος που είναι προϊόν εγκληματικών δραστηριοτήτων ή και απλής φοροδιαφυγής. Και με τον περιορισμό της διακίνησης κεφαλαίων για τη χρηματοδότηση της διεθνούς τρομοκρατίας ασφαλώς.

Έρευνα που διεξήγαγε λίγο προτού ξεσπάσει η πανδημία ο πρώην διευθύνων σύμβουλος της βρετανικής Standard Chartered Πίτερ Σαντς σε συνεργασία με το Harvard Kennedy School είχε δείξει ότι το παράνομο χρήμα που διακινείται κάθε χρόνο στον πλανήτη ξεπερνά τα 2 τρισ. δολάρια. Ως επί το πλείστον οι παράνομες αυτές συναλλαγές διενεργούνται με μετρητά. Όχι με κέρματα στις λαϊκές αγορές βεβαίως, αλλά με χαρτονομίσματα και δη μεγάλης ονομαστικής αξίας.

Οι βαλίτσες με τα «τούβλα»

Γι’ αυτό και το συμπέρασμα της έρευνας του Σαντς και του Harvard Kennedy School (και η εισήγηση των ερευνητών) είναι ότι πρέπει να αποσυρθούν από την κυκλοφορία τα χαρτονομίσματα μεγάλης αξίας, όπως είναι εκείνα των 500 ή των 200 ευρώ, αλλά και των 100 δολαρίων και των 50 βρετανικών στερλινών. Διότι δεσμίδες χαρτονομισμάτων (τα περιβόητα «τούβλα») γέμιζαν και εξακολουθούν κατά κανόνα να γεμίζουν τα χαρτόκουτα και τις βαλίτσες όσων πλουτίζουν εις βάρος των κορόιδων.

«Τα τραπεζογραμμάτια υψηλής συναλλακτικής αξίας αποτελούν το νόμισμα των ελίτ της διαφθοράς, του διεθνούς εγκλήματος και των φοροφυγάδων σε κάθε γωνιά του πλανήτη», σημειώνει ο βρετανός τραπεζίτης. Διότι αυτά «αν και κυκλοφορούν ελάχιστα στη νόμιμη οικονομία, διαδραματίζουν κεφαλαιώδη ρόλο στη μαύρη οικονομία». Και η ειρωνεία είναι ότι «τα χορηγούν στους απατεώνες τα ίδια τα κράτη».

Αρκεί άραγε να σταματήσουν οι Κεντρικές Τράπεζες να τυπώνουν χρήμα και τα νομισματοκοπεία να «κόβουν» κέρματα για να τερματιστεί η χρηματοδότηση του εγκλήματος και της τρομοκρατίας; Ο Πίτερ Σαντς παραδέχεται ότι κάτι τέτοιο δεν θα σταματήσει το έγκλημα. Ωστόσο, «θα καταστήσει πιο δυσχερείς και πιο ακριβές τις συναλλαγές των εγκληματιών».