Ήταν γύρω στο 1200 π.Χ. όταν ο ανθρώπινος πολιτισμός πέρασε από ένα κύμα κοινωνικής κατάρρευσης που σήμανε το τέλος των Μυκηναίων, των Μινωιτών και άλλων αυτοκρατοριών της Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής –μια περίοδος που ενίοτε ονομάζεται «κατάρρευση της Εποχής του Χαλκού».
Μια από τις ισχυρότερες αυτοκρατορίες που κατέρρευσαν μυστηριωδώς εκείνη την εποχή ήταν οι Χετταίοι, οι οποίοι καταλάμβαναν μεγάλο μέρος του ασιατικού τμήματος της σημερινής Τουρκίας και τμήμα της Συρίας και του Ιράκ.
Αντί για χιόνι… κάκτοι στις ελβετικές βουνοπλαγιές
Μελέτη που δημοσιεύεται στο περιοδικό Nature υποδεικνύει ότι οι Χετταίοι και η πρωτεύουσά τους Χαττούσα, περίπου 150 χιλιόμετρα ανατολικά της σημερινής Άγκυρας, ίσως έπεσαν θύματα σφοδρής τριετούς ξηρασίας που κατέστρεψε τις σοδειές και την οικονομία.
Οι ερευνητές εξέτασαν τους δακτυλίους στους κορμούς κωνοφόρων δέντρων που μεγάλωναν το διάστημα 1775 π.Χ – 748 π.Χ, ορισμένοι από τους οποίους χρησιμοποιήθηκαν σε ξύλινη κατασκευή που φτιάχτηκε το γύρω 748 π.Χ. Ήταν πιθανώς ο ταφικός θάλαμος για συγγενή του Βασιλιά Μίδα τη Φρυγίας, ο οποίος σύμφωνα με τον θρύλο μετέτρεπε ό,τι άγγιζε σε χρυσό.
Το πάχος των αυξητικών δακτυλίων στους κορμούς των δέντρων προσφέρει στοιχεία για τις περιβαλλοντικές συνθήκες που επικρατούσαν σε κάθε αυξητική σεζόν.
Διαδοχικοί λεπτοί δακτύλιοι που εντοπίστηκαν υποδεικνύουν ότι η περιοχή πέρασε τρία χρόνια σοβαρής ανομβρίας από το 1998 έως το 1196 π.Χ., έτη που συμπίπτουν με την κατάρρευση της αυτοκρατορίας.
«Ο πληθυσμός πιθανότατα είχε αποθέματα τροφίμων που θα κρατούσαν για μια χρονιά ξηρασίας. Όταν όμως χτυπήθηκαν για τρεις διαδοχικές χρονιές, δεν υπήρχαν τρόφιμα να τους συντηρήσουν» λέει η Μπρότα Λόρεντζεν, ανθρωπολόγος του Πανεπιστημίου της Τζόρτζια και μέλος της ερευνητικής ομάδς.
«Αυτό θα οδηγούσε σε κατάρρευση της φορολογικής βάσης, μαζικές αποχωρήσεις από τον μεγάλο στρατό των Χετταίων και πιθανώς μαζική μετακίνηση πληθυσμών για την επιβίωσή τους. Οι Χετταίοι είχαν επίσης το πρόβλημα ότι δε διέθεταν λιμάνι ή άλλες οδούς για μεταφορά τροφίμων» εξηγεί.
Η Χαττούσα, περίκλειστη από ένα μνημειώδες τείχος με λέοντες και σφίγγες, κάηκε και εγκαταλείφθηκε.
Ήταν ένα απότομο τέλος για μια αυτοκρατορία που ανταγωνιζόταν την Αίγυπτο του Νέου Βασιλίου, πολιτισμός που επίσης κατέρρευσε περίπου την ίδια εποχή.
Λιγότερο από έναν αιώνα πριν, οι Χετταίοι είχαν αντιμετωπίσει τον στρατό του φαραώ Ραμσή Β’ στη διάσημη Μάχη του Καντές το 1274 στη σημερινή Συρία.
«Η μελέτη δείχνει τα μαθήματα που μπορούμε να πάρουμε από την ιστορία. Οι αλλαγές του κλίματος που είναι πιθανό να ζήσουμε τον επόμενο αιώνα θα είναι πολύ πιο σοβαρές από αυτές των Χετταίων» σχολιάζει ο Τζεντ Σπαρκς του Πανεπιστημίου Κορνέλ, μέλος της ομάδας.
«Τα ερωτήματα προκύπτουν αναπόφευκτα: Ποιες είναι οι αντοχές μας; Πόσα μπορεί να αντέξουμε;»
Η κλιματική αλλαγή είναι μια από τις θεωρίες που έχουν προταθεί για την ευρύτερη κατάρρευση των πολιτισμών της Εποχής του Χαλκού, μαζί με εισβολές άλλων φυλών και τεχνολογικών εξελίξεων στη μεταλλουργία.
Περισσότερα στοιχεία για αυτό το σημαντικό κεφάλαιο στην ανθρώπινη ιστορία ίσως προκύψουν στο μέλλον από ανάλογες μελέτες και σε άλλες περιοχές της Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής.
Latest News
Με προίκα 1,6 δισ. το Ταμείο Απανθρακοποίησης των Νησιών - Ποια έργα χρηματοδοτεί
Το Ταμείο Απανθρακοποίησης των Νησιών διαρθρώνεται σε τρεις βασικούς πυλώνες - Οι επενδυτές θα λάβουν χρηματοδότηση έως και 60%
Μητσοτάκης: Το Ταμείο Απανθρακοποίησης θα διευκολύνει τα νησιά στην πράσινη μετάβαση
Η νησιωτικότητα απαιτεί ξεχωριστή φροντίδα από το κράτος και η κυβέρνηση έχει αποδείξει ότι είναι κοντά στους νησιώτες, είπε ο Κ. Μητσοτάκης
Η Ελλάδα και η μεγάλη ευκαιρία της Νέας Εποχής του Υδρογόνου
H Ελλάδα μπορεί και πρέπει να αδράξει τη μοναδική ευκαιρία να πρωταγωνιστήσει στον αναδυόμενο τομέα του υδρογόνου
Η «πράσινη» ενέργεια φέρνει τα data centers στην Ελλάδα
Τα data centers για να λειτουργήσουν απαιτούν τεράστια ποσά ενέργειας που πολλές φορές απλά δεν είναι διαθέσιμα - Πώς αιολική και ηλιακή ενέργεια μπορεί να «φέρουν» πρόσθετες επενδύσεις
Η Μεσόγειος εκπέμπει SOS - Θερμαίνεται ταχύτερα από τον υπόλοιπο κόσμο
Κατά τις δύο τελευταίες δεκαετίες οι καύσωνες αυξήθηκαν στην Μεσόγειο κατά 40%
Είσοδος της Amazon στις ΑΠΕ - Επενδύσεις σε αιολικά άνω του $1 δισ. στην Ελλάδα
Η Amazon ενισχύει, περαιτέρω, το χαρτοφυλάκιο των ενεργειακών επενδύσεων που αναπτύσσει σε διεθνές επίπεδο
Ξεκαθαρίζει το τοπίο για τα υπεράκτια αιολικά – Τι θα προβλέπει το ειδικό χωροταξικό πλαίσιο για τις ΑΠΕ
Ποιες περιοχές δεν περιλαμβάνονται στον «οδικό χάρτη» για τα υπεράκτια αιολικά – Ζωηρό επενδυτικό ενδιαφέρον Masdar και Iberdrola για θαλάσσια πάρκα στην Ελλάδα
SOS από τους Ευρωπαίους κατασκευαστές πλαστικών - «Πνίγουν» τις επιχειρήσεις οι κανονισμοί
Τα πλαστικά είναι ο τελευταίος μεταποιητικός τομέας στην ήπειρο που συρρικνώνεται παρά την παγκόσμια ανάπτυξη
«Νεκρός» ο στόχος για το κλίμα - Πώς ο Τραμπ θα «επιβαρύνει» τον πλανήτη με 0,04 βαθμούς Κελσίου
Tο 2024 είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα είναι η πρώτη μεμονωμένη χρονιά πάνω από το όριο των 1,5o C - Χωρίς χαραμάδα αισιοδοξίας η COP29
Τα σχέδια της Masdar για off shore αιολικά και φωτοβολταϊκά σε Ελλάδα και Ισπανία – Ο «άσος» της ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ
Ο COO της Masdar Abdulaziz Alobaidli, στη διάρκεια εκδήλωσης της ΕΔΕΥΕΠ στο πλαίσιο της COP29 μίλησε για τα πλάνα επενδύσεων