EBRD: Στο 1,5% η ανάπτυξη στην Ελλάδα το 2023

Οι υψηλές τιμές του φυσικού αερίου και ο επίμονος πληθωρισμός συνεχίζουν να επιβαρύνουν τις οικονομικές προοπτικές, αναφέρει σήμερα η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD) σε μια επικαιροποίηση των προβλέψεών της για τις περιφερειακές οικονομικές προοπτικές. Η ανάπτυξη στις περιοχές που μελετά η EBRD, και οι οποίες εκτείνονται σε τρεις ηπείρους, αναμένεται να διαμορφωθεί στο 2,1% το 2023, μειωμένη από το 3% που προέβλεπε στην τελευταία έκθεσή της τον περασμένο Σεπτέμβριο.

Ειδικά για την Ελλάδα, η Τράπεζα εκτιμά ανάπτυξη 5,2% για το 2022 ενώ προβλέπει ρυθμούς 1,5% για το 2023 και 3% για το 2024, μειωμένους κατά 0,5 έως 0,7% σε σχέση με τις προβλέψεις του περασμένου Σεπτεμβρίου.

Στην Ελλάδα τα «σκήπτρα» της ανάπτυξης από την UBS – Καταλύτης το Ταμείο Ανάκαμψης

Επισημαίνει επίσης, ότι οι προβλέψεις για την ανάπτυξη έχουν αναθεωρηθεί επί τα χείρω σε περισσότερες από τις μισές από τις 36 οικονομίες στις οποίες δραστηριοποιείται η EBRD, με πολύ λίγες αναθεωρήσεις προς τα πάνω.

Η ανάπτυξη στις περιφέρειες της Τράπεζας αναμένεται να ανέλθει στο 3,3% το 2024. Η παραγωγή εκτιμάται ότι αυξήθηκε κατά 3,2% σε ετήσια βάση το διάστημα μεταξύ Ιανουαρίου -Σεπτεμβρίου του 2022 και κατά περίπου 2,4%  για το σύνολο του έτους , καθώς ο πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία είχε σημαντικό αντίκτυπο καθώ μετά-Covid ανάκαμψη εξαντλήθηκε.

Ανθεκτική η οικονομία

Η EBRD υπογραμμίζει ωστόσο, η ανάπτυξη ξεπερνά τις προσδοκίες, καθώς οι καταναλωτές στην αναδυόμενη Ευρώπη συνέχισαν να ξοδεύουν ιδιωτικές αποταμιεύσεις που συσσωρεύτηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας.

Οι τιμές του φυσικού αερίου έχουν πλέον επανέλθει σε μεγάλο βαθμό στα επίπεδα πριν από τον πόλεμο, καθώς οι νέες προμήθειες υγροποιημένου φυσικού αερίου και οι παραδόσεις από τη Νορβηγία και την Αλγερία συμβάλλουν στη μείωση των πιέσεων στις τιμές. Αναφέρει επίσης, ότι χάρη στη χαμηλότερη κατανάλωση, λόγω του ήπιου χειμώνα της Ευρώπης και των υψηλότερων τιμών, το φυσικό αέριο στις αποθήκες στην Ευρώπη βρίσκεται πάνω από τα αντίστοιχα επίπεδα το 2021.

Ωστόσο, σε πραγματικούς όρους, τέτοια επίπεδα είναι συγκρίσιμα με τα υψηλά της δεκαετίας του 1980 και ανέρχονται σε τιμές φυσικού αερίου έξι φορές υψηλότερες από εκείνες στον Ατλαντικό.

Ο πληθωρισμός

Ταυτόχρονα, ο μέσος πληθωρισμός στις περιοχές της EBRD μειώθηκε στο 16,5% τον Δεκέμβριο, αφού κορυφώθηκε στο 17,5% τον Οκτώβριο (ένας ρυθμός που καταγράφηκε τελευταία στο τέλος της μεταβατικής ύφεσης το 1998).

«Οι οικονομίες της EBRD εξακολουθούν να υποφέρουν από ένα μείγμα υψηλών τιμών φυσικού αερίου και πληθωρισμού, με τον τελευταίο να καθυστερεί να πέσει», δήλωσε η Beata Javorcik, Chief Economist της EBRD .

«Η αισιοδοξία για το ρυθμό ανάκαμψης και ανάπτυξης μετά τις κρίσεις των τελευταίων ετών, ιδίως τον πόλεμο στην Ουκρανία , είναι, κατά την άποψή μας, άστοχη. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ονομάζουμε αυτή την ενημέρωση των προβλέψεών μας για το τέλος του χειμώνα ως «Μη έξοδος ακόμα από το δάσος».

Μακροπρόθεσμα, η σταδιακή κατάργηση της αναποτελεσματικής χρήσης του φυσικού αερίου είναι πιθανό να είναι θετική για την ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης, επισημαίνει η νέα έκθεση.

Βραχυπρόθεσμα, ωστόσο, οι καταναλωτές που θερμαίνουν τα σπίτια τους, οι επιχειρήσεις σε βιομηχανίες εντάσεως αερίου και οι κυβερνήσεις που επιδοτούν τους λογαριασμούς ενέργειας εξακολουθούν να δέχονται πιέσεις από τις ιστορικά υψηλές τιμές.

Οι επιδοτήσεις

Οι κρατικές ενεργειακές επιδοτήσεις στις οικονομίες της κεντρικής και νοτιοανατολικής ΕΕ, για παράδειγμα, εκτιμάται ότι αντιπροσωπεύουν περίπου το 3,6% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ) κατά μέσο όρο.

Μεταξύ των επιμέρους οικονομιών και περιοχών της ΕΤΑΑ, η Τράπεζα προβλέπει αύξηση του ΑΕΠ της Ουκρανίας κατά 1% φέτος (κάτω από την πρόβλεψη 8% τον περασμένο Σεπτέμβριο). Αυτό θα ισοδυναμούσε με σταθεροποίηση της πραγματικής παραγωγής στο 70% περίπου του επιπέδου του 2021. Η πρόβλεψη της Τράπεζας για το 2024 κάνει λόγο για ανάπτυξη 3%.

Η αύξηση του ΑΕΠ στην Τουρκία επιβραδύνθηκε σημαντικά το 2022 και αναμένεται να μειωθεί περαιτέρω, στο 3% το 2023 και το 2024, καθώς οι αυξανόμενες απαιτήσεις εξωτερικής χρηματοδότησης και η πολιτική αβεβαιότητα που σχετίζεται με τις εκλογές δημιουργούν σημαντικές οικονομικές ευπάθειες. Αυτές οι προβλέψεις δεν λαμβάνουν υπόψη τις επιπτώσεις των σεισμών της περασμένης εβδομάδας στην οικονομία της χώρας.

Ο αντίκτυπος των σεισμών στη συνολική οικονομική δραστηριότητα το 2023 είναι πιθανό να περιοριστεί στο 1%, με την ώθηση από τις προσπάθειες ανασυγκρότησης τους επόμενους μήνες του έτους πιθανόν να αντισταθμίσει εν μέρει τη ζημιά στις αλυσίδες εφοδιασμού και τις υποδομές.

Κεντρική Ευρώπη

Η παραγωγή στην κεντρική Ευρώπη και τις χώρες της Βαλτικής αναμένεται να αυξηθεί κατά 0,6% το 2023. Το 2022, οι οικονομίες της περιοχής αποδείχθηκαν πιο ανθεκτικές από το αναμενόμενο, αλλά η πτώση της αγοραστικής δύναμης, η ασθενέστερη εξωτερική ζήτηση από την προηγμένη Ευρώπη και το αυξημένο κόστος χρηματοδότησης αναμένεται να επιβαρύνουν την ανάπτυξη φέτος. Η ανάπτυξη προβλέπεται να ανέλθει στο 2,7% το 2024, αντανακλώντας τις συνεχιζόμενες υψηλές τιμές ενέργειας και το βραχυπρόθεσμο κόστος που συνδέεται με την πράσινη μετάβαση.

Νοτιοανατολική Ευρώπη

Οι χώρες της νοτιοανατολικής Ευρωπαϊκής Ένωσης υπήρξαν επίσης ανθεκτικές σε κραδασμούς, αλλά παρουσίασαν σημαντικά χαμηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης το δεύτερο εξάμηνο του 2022. Προβλέπεται ανάπτυξη 1,5% το 2023, αυξημένη έως και 3,1% το 2024.

Ομοίως, ενώ η οικονομική ανάπτυξη στα Δυτικά Βαλκάνια μετριάστηκε το 2022, η κατανάλωση των νοικοκυριών αποδείχθηκε ανθεκτική. Η ανάπτυξη το 2023 αναμένεται να επιβραδυνθεί στο 2,2%, αντανακλώντας την ασθενή εξωτερική ζήτηση, τον επίμονα υψηλό πληθωρισμό και τις αυστηρότερες συνθήκες χρηματοδότησης. Η ανάπτυξη φαίνεται να αυξάνεται στο 3,4% το 2024.

Η παραγωγή στη νότια και ανατολική Μεσόγειο προβλέπεται να αυξηθεί κατά 4% το 2023 και 4,2% το 2024. Ενώ η ανάπτυξη επιβραδύνθηκε απότομα το 2022 λόγω υψηλότερου πληθωρισμού και αυστηρότερων συνθηκών χρηματοδότησης, αναμένεται να ανακάμψει το 2023 λόγω τόνωσης της γεωργικής παραγωγής και επίσπευση των απαραίτηρων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων.