Να μην κυνηγάμε σαν το σκύλο την …ουρά μας (!)

Απρόσιτη, έχει κάνει για πολλούς ανθρώπους ,την κάλυψη των ενεργειακών τους αναγκών το κόστος της ενέργειας.

Το θέμα είναι γνωστό, και δεν νομίζω πως χρειάζεται επιπλέον ανάλυση. Η αλήθεια είναι πως σήμερα χιλιάδες ελληνικές οικογένειες έρχονται αντιμέτωπες με την ενεργειακή φτώχεια.

Και για να ξέρουμε για τι πράγμα μιλάμε, ενεργειακή φτώχεια, όπως μού εξηγεί, η υπεύθυνη Προγραμμάτων για την Κλιματική Αλλαγή της περιβαλλοντικής οργάνωσης Greenpeace Σάντυ Φαμελιάρη, έχουμε όταν κάποιος δυσκολεύεται να θερμάνει σωστά το σπίτι του με λογικό κόστος, λόγω έλλειψης πόρων ή κακών συνθηκών στέγασης.

Πώς Ευρώπη και Ελλάδα απέφυγαν την «Αποκάλυψη» στο φυσικό αέριο – Η μάχη για την επάρκεια σε αριθμούς

Πάνω από 1.000.000 νοικοκυριά…

Κατά τη Σάντυ Φαμελιάρη, στην Ελλάδα, μέχρι σήμερα, περισσότερα από 1 εκατομμύριο νοικοκυριά δαπανούν άνω του 10% του ετήσιου εισοδήματος για θέρμανση και ηλεκτροδότηση.

«Οι επιδοτήσεις της κατανάλωσης βοηθούν στην καλύτερη και πιο σπάνια περίπτωση να πληρώνουμε τα ίδια με πριν την ενεργειακή κρίση, στη χειρότερη (και πιο συνηθισμένη) όμως η μείωση είναι τόσο μικρή που παραμένει τρομερά φουσκωμένος ο λογαριασμός της ενέργειας…», συμπληρώνει.

Ναι, ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει εκτοξεύσει τις τιμές. Όμως σήμερα είναι ο πόλεμος, αύριο μπορεί να είναι κάτι άλλο. Έτσι, το εύλογο ερώτημα που τίθεται είναι: μπορούμε να κάνουμε κάτι για να αντιμετωπίσουμε ( ή έστω να περιορίσουμε) την ενεργειακή φτώχεια;

Επιπλέον, υπάρχει και κάτι άλλο, κατά την προσωπική μου άποψη. Όταν αντιμετωπίζουμε ένα πρόβλημα δεν μπορεί να βασιζόμαστε στην τύχη… Τι εννοώ; Πως ο καλός καιρός αυτόν το χειμώνα, κατά μια άποψη, είναι σύμμαχος μας.

Λέω κατά μία άποψη, διότι, όπως διαβάζω στον Τύπο, σε κατάσταση επιφυλακής λόγω έντονης ξηρασίας τίθεται η Γαλλία, ενώ και η Ιταλία αντιμετωπίζει ανάλογο κίνδυνο. Έτσι, δεν είναι διόλου απίθανο να βγάλουμε κουτσά στραβά τον χειμώνα, και να έρθουμε και εμείς αντιμέτωποι το καλοκαίρι με ανάλογο πρόβλημα. Και επιπλέον, τί θα γίνει τον επόμενο χειμώνα, αν δεν αλλάξει κάτι;

Ο καθένας έχει από μια λύση στο τσεπάκι του…

Συμπέρασμα: δεν μπορούμε να στηριζόμαστε στην τύχη. ‘Η τουλάχιστον μόνο στην τύχη… Συμφωνείτε; Επανέρχομαι στο ερώτημα: τί κάνουμε; Και θα ήθελα μια ρεαλιστική απάντηση. Γιατί απ’ ότι ακούω, βλέπω και διαβάζω, ο καθένα έχει και από μια λύση στο τσεπάκι του.

Ναι, ξέρω πως δεν μπορούμε από τη μια στιγμή στην άλλη, να αλλάξουμε όλο το ενεργειακό τοπίο. Ωστόσο, υπάρχουν, έστω και μικρά πράγματα που μπορούμε να κάνουμε ώστε να βοηθήσουμε τον κόσμο να μην κρυώνει και να μην τρέμει να χρησιμοποιήσει ζεστό νερό; Ναι, υπάρχουν δυστυχώς και τέτοιες περιπτώσεις…

Πράσινες ανακαινίσεις…

-«Υπάρχει κάτι που μπορεί να γίνει άμεσα», μού επισημαίνει η Σάντυ Φαμελιάρη.
-Ποιο είναι αυτό;
-«Οι πράσινες ανακαινίσεις και οι βιώσιμες τεχνολογίες».
-Δηλαδή;
«Οι επιδοτήσεις για πράσινες ανακαινίσεις ή βιώσιμες τεχνολογίες (όπως οικιακά ηλιακά συστήματα, μονωτικά υλικά ή αντλίες θερμότητας) είναι ελλειμματικές, οριακές και στις περισσότερες περιπτώσεις δυσπρόσιτες στους ανθρώπους, λόγω της αναποτελεσματικής ελληνικής γραφειοκρατίας και δημόσιας διοίκησης».
-Ένα παράδειγμα;
-«Ενώ περισσότερα από 1.000.000 νοικοκυριά στην Ελλάδα πλήττονται, ο τρέχων στόχος του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) για 60.000 ετήσιες ανακαινίσεις νοικοκυριών (1,5% ετήσιο ποσοστό ανακαίνισης, αντί του επιθυμητού ελάχιστου 3%) δεν μπορεί να οδηγήσει σε ουσιαστικές βελτιώσεις. Με αυτό το ρυθμό, η Ελλάδα δεν θα μπορέσει να επιτύχει τους στόχους της για την απαλλαγή από τον άνθρακα μέχρι το 2050».

Και συνεχίζει: « Εξαιτίας του πληθωρισμού και της μείωσης του εισοδήματος, χωρίς την κρατική στήριξη και την έλλειψη οικονομικής βοήθειας οι περισσότερες οικογένειες στην Ελλάδα δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά να αγοράσουν ένα σύστημα παραγωγής καθαρής ενέργειας ή μια ανακαίνιση κατοικίας με σωστές ενεργειακές προδιαγραφές, σωστότερες αυτών που καλύπτει το “Εξοικονομώ”».

Ακραίες καταστάσεις και ακραίες λύσεις…

-«Οι ακραίες καταστάσεις αναγκάζουν τους ανθρώπους να λαμβάνουν ακραίες λύσεις, όπως η αγορά ακριβών -και συχνά επικίνδυνων- θερμαντικών σωμάτων που αυξάνουν τον λογαριασμό ενέργειας λόγω της κακής μόνωσης και των προβλημάτων υγρασίας στις πολυκατοικίες.

»Ακόμη και ο αναθεωρημένος Κανονισμός Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων (ΚΕΝΑΚ) δεν αντικατοπτρίζει την ανάγκη για τα σπίτια του μέλλοντος, δηλαδή κτίρια χαμηλών ως μηδενικών εκπομπών που εξασφαλίζουν άνετες συνθήκες διαβίωσης. Εντύπωση προκαλεί επίσης το γεγονός ότι ισχύει ακόμα η υποχρεωτικότητα σύνδεσης με αέριο σε νεόδμητα κτίρια, παρόλο που αφενός οι εναλλακτικές επιλογές είναι σαφώς φθηνότερες αφετέρου οι καυστήρες ορυκτών θα απαγορευτούν ή περιοριστούν εντός της επόμενης δεκαετίας», υποστηρίζει η Σάντυ Φαμελιάρη.

Η κατάθλιψη…

Στο μεταξύ, η έλλειψη αερισμού σε συνδυασμό με την κακή μόνωση έχουν ως αποτέλεσμα να δημιουργούνται προβλήματα κρύου, υγρασίας και μούχλας που προκαλούν χρόνια προβλήματα υγείας, όπως άσθμα, βρογχίτιδα κλπ. Πρόσφατες έρευνες, επίσης, σύμφωνα με την περιβαλλοντική οργάνωση, δείχνουν την πιθανή συσχέτιση ενός κρύου σπιτιού με πρόωρους θανάτους τους χειμερινούς μήνες ή την εκδήλωση κατάθλιψης.

Επιπλέον, η χαμηλή ποιότητα κατασκευής στα κτίρια, οι σόμπες και οι θερμάστρες που πρέπει να λειτουργούν όλη την ημέρα, εκτοξεύουν στα ύψη την κατανάλωση ενέργειας με ένα δυσβάσταχτο κόστος για τους τελικούς χρήστες και την εκπομπή ρύπων στην ατμόσφαιρα αφού οι ορυκτές πηγές κυριαρχούν στο ενεργειακό μας μίγμα.

Φωτοβολταϊκά στις στέγες…

Κατά τη Σάντυ Φαμελιάρη, τα νεοαφιχθέντα προγράμματα όπως το “Φωτοβολταϊκά στις στέγες” είναι προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά είναι δυσανάλογα μικρά σε σχέση με τους πραγματικούς στόχους κλιματικής δράσης και αμελητέα, μπροστά στα έργα ορυκτών που σχεδιάζονται.

« Υπάρχει ένα διαθέσιμο κεφάλαιο 3 δισ. ευρώ, το οποίο η Ελλάδα θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει για τη χρηματοδότηση επενδύσεων ενεργειακής απόδοσης σε κτίρια (ενδεικτικά 50.000 ενεργειακές αναβαθμίσεις, 165.000 αντλίες θερμότητας και 52.000 οικιακά φωτοβολταϊκά επιπρόσθετα σε άλλα προγράμματα), δημιουργώντας έτσι σημαντικά μεγαλύτερο οικονομικό όφελος για τα νοικοκυριά, τις επιχειρήσεις και την εθνική οικονομία. Αυτό είναι το βασικό αποτέλεσμα της ανάλυσης κόστους-οφέλους που εκπόνησε το Ινστιτούτο Ευρωπαϊκής Ενεργειακής και Κλιματικής Πολιτικής (IEECP) για λογαριασμό της Greenpeace Ελλάδας».

Τι κατάλαβα από τη συζήτηση; Πως χρειάζεται να κάνουμε μεγάλη στροφή και να αλλάξουμε πορεία. Αλλιώς απλώς θα κυνηγάμε σαν τον σκύλο την …ουρά μας…