Αυτοπαραγωγή ενέργειας: Το «who is who» των νέων ενεργειακών κοινοτήτων [πίνακας]

Δύο νέες ενεργειακές κοινότητες φέρνει το νομοσχέδιο του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) το οποίο εναρμονίζει στο εθνικό δίκαιο, με καθυστέρηση μιας διετίας, δύο  κοινοτικές Οδηγίες, την   2018/2001  για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (REDII) και την  2019/944   για την Εσωτερική Αγορά Ηλεκτρικής Ενέργειας (IEMD). Έτσι,  «διεισδύουν» στην ελληνική ενεργειακή πραγματικότητα οι Ενεργειακές Κοινότητες Πολιτών (ΕΚΠ) και οι Κοινότητες Ανανεώσιμης Ενέργειας (ΚΑΕ). Οι διαφορές τους είναι μικρές, με συνέπεια, όπως αναφέρουν παράγοντες της αγοράς,  να επιφέρουν  αναίτια πολυπλοκότητα.

Παράλληλα, για πρακτικούς λόγους, θα  συνεχίσουν να υφίστανται και οι  Ενεργειακές Κοινότητες (ΕΚΟΙΝ) του ν.4513/2018. Μάλιστα,   από την 1η Απριλίου 2023, αν και δεν θα μπορούν πλέον να συστήνονται νέες ΕΚΟΙΝ,  θα τους επιτρέπεται, εάν το επιθυμούν,  να μετατραπούν σε ΚΑΕ. Σε κάθε περίπτωση, στην Ελλάδα στο εξής θα λειτουργούν τριών ειδών ενεργειακές κοινότητες, με τις οποίες θα μπορούν να συμμετέχουν και οι πολίτες στην ενεργειακή μετάβαση.

Πώς θα κερδίσουν από την ηλιακή ενέργεια οι αγρότες της Ηλείας

Το υφιστάμενο πλαίσιο

Το υφιστάμενο πλαίσιο για τις ΕΚΟΙΝ έχει ήδη δώσει εργαλεία για την ανάπτυξή τους που έχουν οδηγήσει έως σήμερα, σύμφωνα με στοιχεία της δεξαμενής σκέψης «Green Tank» στην ίδρυση 1.406 ενεργειακών κοινοτήτων ανά την επικράτεια. Αυτές συμμετέχουν με έργα 800 MW στην αγορά ενέργειας των ΑΠΕ, ενώ παράλληλα υφίστανται μόλις 13,66 MW εγκατεστημένης ισχύος έργων εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού από ενεργειακές κοινότητες αλλά και από άλλους φορείς (αγρότες, ΟΤΑ, νομικά πρόσωπα κοινωφελούς χαρακτήρα).

«Η αξιοποίηση του θεσμού των ενεργειακών κοινοτήτων ειδικά για την κάλυψη ίδιων ενεργειακών αναγκών και όχι για την αποκόμιση κερδών, δεν στερείται προβλημάτων. Συνεπώς, η ενσωμάτωση των δύο Οδηγιών μπορεί να αποτελέσει ευκαιρία για την ενίσχυση του αναγκαίου υποστηρικτικού πλαισίου για την υγιή ανάπτυξη και την περαιτέρω ενδυνάμωση του ρόλου των τοπικών κοινωνιών στην ενεργειακή μετάβαση», σημειώνει το Green Tank, στο πλαίσιο της διαβούλευσης.

Τροποποίηση

Ωστόσο, σύμφωνα με το Green Tank,  υπάρχουν προβληματικές προβλέψεις στο νομοσχέδιο που χρήζουν τροποποίησης. Ειδικότερα, μεταξύ άλλων,  επισημαίνεται ότι η συνύπαρξη τριών κατηγοριών ενεργειακών κοινοτήτων σε τρία διαφορετικά νομοθετήματα με πολλές επικαλύψεις μεταξύ τους δημιουργεί σύγχυση ως προς τη σκοπιμότητα της κάθε κατηγορίας και τις μεταξύ τους διαφορές. Επιπλέον, τονίζεται ότι ο  ελάχιστος απαιτούμενος αριθμός μελών για τη σύσταση μιας ΚΑΕ που ορίζεται στα 60 είναι υψηλός, με συνέπεια να αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα για τη δημιουργία ΚΑΕ και ΕΚΠ, στερώντας κατ’ αυτόν τον τρόπο από τους πολίτες τη δυνατότητα να συμμετάσχουν σε αυτά τα σχήματα και στην ενεργειακή μετάβαση.

Ακόμη, υπογραμμίζεται ότι δεν διασφαλίζεται η πρόσβαση στο δίκτυο και ότι οι χρηματοδοτικοί πόροι θα δίνονται κατά προτεραιότητα για έργα αυτοπαραγωγής τα οποία άλλωστε αποδεδειγμένα έχουν δυσκολία χρηματοδότησης και πρόσβασης στον τραπεζικό δανεισμό. Επίσης, σημειώνεται ότι εξακολουθεί να λείπει ένα αναπτυξιακό ταμείο για την ενίσχυση των ενεργειακών κοινοτήτων, ένας κόμβος πληροφόρησης για ενεργειακές κοινότητες κ.ά.

Πάντως, σύμφωνα με τον σύμβουλο του   Συνδέσμου Εταιριών Φωτοβολταϊκών κ. Στέλιο Ψωμά, αποτελεί σημαντική διευκρίνιση ότι, ειδικά για τις Ενεργειακές Κοινότητες Πολιτών, τις Κοινότητες Ανανεώσιμης Ενέργειας και τις Ενεργειακές Κοινότητες του ν.4513/2018, και για την εφαρμογή εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού ή εικονικού ταυτοχρονισμένου συμψηφισμού, οι σταθμοί παραγωγής μπορούν να εγκαθίστανται σε οποιαδήποτε Περιφέρεια, ανεξαρτήτως πού βρίσκονται οι εγκαταστάσεις κατανάλωσης και η έδρα της Κοινότητας και επιπλέον οι εγκαταστάσεις κατανάλωσης δεν υποχρεούνται να βρίσκονται όλες στην ίδια Περιφέρεια.