Ελλάδα: Στην 18η θέση στον τομέα των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας

Στην 18η θέση στον τομέα της προστασίας δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας (IP) ανάμεσα σε 55 χώρες καταλαμβάνει η Ελλάδα σύμφωνα με έρευνα Επιμελητηρίου των ΗΠΑ. Ειδικότερα η χώρα μας βρίσκεται 18η με βαθμολογία 70,92%, ενώ ο μέσος όρος της Ευρώπης/Κεντρικής Ασίας ανέρχεται σε 76,09%, ο μέσος όρος των 10 χωρών με καλύτερες επιδόσεις σε 91,06% και ο μέσος όρος των 10 οικονομιών με χειρότερες επιδόσεις σε 28,51%. Μεταξύ των αδυναμιών ως προς την προστασία IPR, αναφέρονται: α) το καθεστώς υποχρεωτικής αδειοδότησης πατεντών, το οποίο κατόπιν μεταρρύθμισης το 2019 συνάδει με διεθνή πρότυπα (κατηγορία Patents, Related Rights, and Limitations), β) υψηλά επίπεδα (61% – 63% σε σύγκριση με 26% για Δυτική Ευρώπη) διαδικτυακής πειρατείας και λογισμικού (κατηγορία Copyrights, Related Rights, and Limitations), γ) ζήτημα SPC (Special Protection Certificates για βιοφαρμακευτικά προϊόντα), οποίο τίθεται γενικά έναντι της Ε.Ε. (κατηγορία Patents, Related Rights, and Limitations), και δ) η υποχρέωση εγγραφής για συμφωνίες αδειοδότησης (κατηγορία Commercialization of IP Assets and Market Access).

Ταραντίλης: Ανάγκη για σαφές νομικό πλαίσιο προστασίας της διανοητικής ιδιοκτησίας σε έρευνα και καινοτομία

Η σχετική έρευνα («2023 International IP Index – 11th Edition») διεξήχθη από το US Chamber of Commerce, του μεγαλύτερου επιμελητηρίου των ΗΠΑ, από τον αρμόδιο για τα ζητήματα IP φορέα GIPC / Global Innovation Policy Center (του Επιμελητηρίου) και της αναδόχου εταιρείας Pugatch Consilium. Λαμβάνοντας υπόψη στοιχεία ερευνών του ΟΟΣΑ -σε πλαίσιο του οποίου είναι δεδομένη, αναγνωρίσιμη και μετρήσιμη, η σχέση μεταξύ προστασίας IPR και ανάπτυξης οικονομικών δραστηριοτήτων- ο φορέας GIPC υλοποιεί την εν λόγω έκθεση σε ετήσια βάση (η χώρα μας συμπεριελήφθη για πρώτη φορά το 2020) προκειμένου να καταγραφούν συγκριτικά αποτελέσματα για το εθνικό περιβάλλον προστασίας δικαιωμάτων IP για 55 χώρες, βάσει 50 δεικτών που αφορούν υφιστάμενη νομοθεσία, κανονισμούς, και επιβολή του νόμου προστασίας των IPR.

Ως προς τα γενικά αποτελέσματα, κατά το 2022 σημειώθηκε βελτίωση της βαθμολογίας για τις 18 από τις 55 υπό εξέταση χώρες, ενώ η βαθμολογία 28 χωρών παρέμεινε αμετάβλητη. Σημαντική μείωση υπήρξε στη βαθμολογία της Ρωσίας (-21,62%), λόγω των μέτρων που έλαβε η χώρα κατά το τελευταίο έτος σε βάρος δικαιούχων IPR σε διεθνές επίπεδο. Ο ρόλος της προστασίας των IPR υπήρξε καίριος για την ανάπτυξη καινοτόμων εμβολίων και θεραπευτικών μέσων κατά την πανδημία COVID-19, με 143 συμφωνίες αδειοδότησης σε 31 χώρες, ωστόσο, οι υπό εξέλιξη διαπραγματεύσεις στο πλαίσιο του ΠΟΕ/WTO και του ΠΟΥ/WHO, για παραίτηση από τα εν λόγω δικαιώματα IPR, υπονομεύουν την φαρμακευτική καινοτομία σε παγκόσμιο επίπεδο και την ετοιμότητα απόκρισης σε ενδεχόμενο νέας πανδημίας.

Επιπλέον, τονίζεται η σημασία των τεχνολογιών 5G, οι οποίες συνεισέφεραν 100 δισ. δολάρια στο ΑΕΠ των ΗΠΑ και αναμένεται να συνεισφέρουν 1,5 τρισ. δολάρια στο α/ ΑΕΠ έως το 2025, καθώς και 16 εκατ. νέες θέσεις εργασίας. Η συνεχής ανάπτυξη των ΤΠΕ/ICT, συμπεριλαμβανομένων των τεχνολογιών 5G, απαιτεί τη δημιουργία ευνοϊκού περιβάλλοντος και ισχυρή προστασία των δικαιωμάτων IP, ενώ οι χώρες που παρέχουν τέτοιο πλαίσιο θα προηγηθούν σε αυτό τον τομέα, σε αντίθεση με χώρες που εφαρμόζουν σχετικές δυσμενείς πολιτικές. Θετική εξέλιξη ήταν, το 2022, η λήψη μέτρων σε πολλές οικονομίες για την αντιμετώπιση της διαδικτυακής πειρατείας.

Στην εν θέματι έκθεση παρατίθενται αναλυτικά αποτελέσματα για επιδόσεις κάθε χώρας ανά κατηγορία («Category-by-category results»), συγκριτικά ανά ευρύτερη γεωγραφική περιφέρεια, καθώς και προφίλ κάθε χώρας.