
Το τραγικό δυστύχημα στα Τέμπη ρίχνει φως σε πολλούς σκελετούς που έμεναν χρόνια στη σκιά του απαξιωμένου ελληνικού σιδηροδρόμου. Οι αιώνιες συμβάσεις, οι ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις, το άνοιγμα της σιδηροδρομικής αγοράς σε μια χώρα, που διαθέτει μία, όπως φάνηκε, κουτσή σιδηροδρομική γραμμή και μια ιδιωτικοποίηση τουλάχιστον αμφιλεγόμενη. Τα χρόνια των μνημονίων, ο υπερχρεωμένος ελληνικός σιδηρόδρομος μπήκε στο στόχαστρο των Ευρωπαίων.
Τρένο: Οι ιδιωτικοποιήσεις των σιδηροδρόμων δεν θεωρήθηκαν αυτονόητες σε όλες τις χώρες
Ως μόνο αντίδοτο τότε, υπεγράφη η δέσμευση της χώρας μας για την ιδιωτικοποίηση της ΤΡΑΙΝΟΣΕ, της εταιρείας λειτουργίας, που παραμένει η πιο πομπώδης. Ακολούθησε όμως και η πώληση του 100% της Ελληνικής Εταιρείας Συντήρησης Σιδηροδρομικού Τροχαίου Υλικού (ΕΕΣΣΤΥ). Το τίμημα συνολικά ανήλθε σε 67 εκατ. ευρώ (45 + 22 εκατ.). Παρότι στόχος της Κομισιόν ήταν το άνοιγμα της ελληνικής σιδηροδρομικής αγοράς, δηλαδή η δημιουργία όρων ανταγωνισμού, αυτό έχει μείνει σαφώς στα χαρτιά.
Ένα μονοπώλιο προς ιδιωτικοποίηση
Και πώς να μην μείνει εξάλλου αφού το ως τότε δημόσιο μονοπώλιο στις υπηρεσίες λειτουργίας και συντήρησης του ελληνικού σιδηροδρόμου, απλώς οδηγήθηκε στα χέρια των Ιταλών της Trenitalia. Όσα έρχονται πια σήμερα με τραγικό τρόπο στο φως είναι αδιάψευστοι μάρτυρες ότι η σιδηροδρομική υποδομή της χώρας δεν μπορεί να σηκώσει άλλους παίκτες, για αυτό και παραμένει ουσιαστικά «κλειστή», με δυο μόνο ακόμη εταιρείες να δραστηριοποιούνται ανεμικά σε κάποια εμπορευματικά δρομολόγια.
Από το 2012 ως και το 2019, οι απορροφήσεις ευρωπαϊκών κονδυλίων για σιδηροδρομικά έργα φαίνονταν στα χαρτιά να φτάνουν τα 1,7 δισ. ευρώ, όμως τα περισσότερα από αυτά τα έργα δεν έχουν μέχρι σήμερα ολοκληρωθεί. Έπεφταν στο σκοτεινό βαρέλι δίχως πάτο που είχε διαμορφώσει το στρεβλό σύστημα ΟΣΕ – ΕΡΓΟΣΕ.
Άγονη γραμμή όλο το δίκτυο της χώρας
Με το στρεβλό αυτό σύστημα και τα χρέη του ΟΣΕ και της κρατικής τότε ΤΡΑΙΝΟΣΕ να έχουν μπει ήδη στο μικροσκόπιο της Κομισιόν από το 2011, εγείρει τουλάχιστον απορίες η επιμονή για το «άνοιγμα» της αγοράς στην Ελλάδα με το ανεπαρκές δίκτυο. Συνθήκη, εξάλλου, που οδηγεί στη συνεχή επιδότηση της δημόσιας αρχικά και ιδιωτικής εν συνεχεία εταιρείας, που σήμερα έχει μετονομαστεί σε Hellenic Train, ετησίως με σταθερό τίμημα 50 εκατ. ευρώ.
Μια συνθήκη, που με τις ευλογίες της Κομισιόν, αναγνωρίζει εμμέσως ότι η ελληνική αγορά είναι δύσκολο να «ανοίξει» τουλάχιστον για τα επιβατικά δρομολόγια, και αυτό θα συνεχιστεί για 10+5 έτη. Η επέκταση της προϋπάρχουσας συμφωνίας για τις Υπηρεσίες Γενικού Οικονομικού Συμφέροντος συμφωνήθηκε με μνημόνιο συνεργασίας στα τέλη του 2019 και υπεγράφη εντός του 2022, με συνολικό τίμημα 750 εκατ. ευρώ.
Με τους όρους και της νέας συμφωνίας να παραμένουν θολοί, καθώς δεν έχει δοθεί επισήμως στη δημοσιότητα, ο πρώην Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, κ. Κώστας Καραμανλής, απαντώντας στον κοινοβουλευτικό έλεγχο, είχε κάνει λόγο για διόρθωση των κακώς κειμένων της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ. Προσδιόρισε μάλιστα πέντε σημεία, που θεωρητικά βελτίωσαν αυτή τη συμφωνία, τα οποία αφορούν σε ρήτρες και κυρώσεις για τη μη εκτέλεση δρομολογίων σε όλη τη χώρα, δέσμευση για «συγκεκριμένες επενδύσεις» από τους Ιταλούς, που όσο θα υλοποιούνται «τόσο περισσότερο θα διαρκέσει η νέα σύμβαση», περαιτέρω ενίσχυση των σιδηροδρομικών μεταφορών και κίνητρο αποδοτικότητας του μηχανισμού αποζημίωσης σε περίπτωση θετικού οικονομικού αποτελέσματος.
Χρέη, κοινοτικά κονδύλια και τεχνική βοήθεια
Εχθές, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν μέσω tweet δημοσιοποίησε την πρόθεση για την παροχή τεχνικής υποστήριξης προς την χώρα μας για τον εκσυγχρονισμό και τη βελτίωση της ασφάλειας των σιδηροδρόμων. Προς τούτο εμπειρογνωμόνων της Επιτροπής και του Οργανισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τους Σιδηροδρόμους (ERA) θα βρεθούν στην Ελλάδα αυτές τις ημέρες.
Σε κάθε περίπτωση πάντως, η Κομισιόν είχε πλήρη εικόνα του τι συμβαίνει με τα έργα και τις συμβάσεις στον ελληνικό σιδηρόδρομο, αφού και το ζήτημα των χρεών του ΟΣΕ εξέταζε επί επτά συναπτά έτη και επέβαλε την αναδιάρθρωση των σιδηροδρομικών φορέων, ΟΣΕ και ΕΡΓΟΣΕ, με την απειλή της επιστροφής χρηματοδοτήσεων από το ελληνικό Δημόσιο. Η απόσχιση των δύο εταιρειών, με bonus το πράσινο φως για να προχωρήσει η ΕΡΓΟΣΕ στα έργα του ανταγωνιστικού διαλόγου, θεσμοθετήθηκε το 2022 και βρίσκεται σε εξέλιξη.
Όμως η πιο ηχηρή απόφαση της Κομισιόν ήταν η έγκριση για τη διαγραφή του χρέους του ΟΣΕ στις 16 Ιουνίου 2017, αφού η υπόθεση πέρασε από έναν διεξοδικότατο έλεγχο για κρατικές ενισχύσεις. Τα μέτρα για τη στήριξη και αναδιάρθρωση του ΟΣΕ είχαν υποβληθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή το 2011.
Σύμφωνα με εκείνη την απόφαση, διαπιστώθηκε από την έρευνα ότι τα μέτρα στήριξης μέσω της διαγραφής χρέους ύψους 14,3 δισ. ευρώ, της μεταφοράς 757 υπαλλήλων διαχείρισης υποδομής και των ετήσιων επιχορηγήσεων μετά το 2014 δεν συνιστούν κρατικές ενισχύσεις, καθώς δεν νοθεύουν τον ανταγωνισμό.
Για να φτάσουμε βεβαίως στο σήμερα και την έκδοση της υπουργικής απόφασης για τη διαγραφή βεβαιωμένων οφειλών του ΟΣΕ έναντι του ελληνικού Δημοσίου, που προέρχονται από καταπτώσεις δανείων εγγυημένων από το Δημόσιο, συνολικού ύψους 10.412.706.417,39 ευρώ, χρειάστηκε ένας πραγματικός Μαραθώνιος. Μεγάλο εμπόδιο στάθηκε η αποτίμηση του τροχαίου υλικού, το οποίο διαχειρίζεται η ΓΑΙΑΟΣΕ, προκειμένου αυτό να μεταβιβασθεί στο Δημόσιο. Μια διαδικασία που αποδείχθηκε ότι δεν ήταν καθόλου απλή, ειδικά μέχρι το ποσό της αποτίμησης να γίνει δεκτό από όλες τις πλευρές. Κι όλο αυτό για να οριστικοποιηθεί το ύψος του χρέους που τελικά διεγράφη, μετά από συμψηφισμούς, βεβαιώσεις, ανάληψη οφειλών.


Latest News

Υπεγράφη η συμπληρωματική σύμβαση του έργου για το φράγμα Ασωπού
Η συμπληρωματική σύμβαση για το φράγμα Ασωπού υπεγράφη από τους υπουργούς Υποδομών και Μεταφορών και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων

Μετρό Θεσσαλονίκης: Αμεσα η επέκταση προς την Καλαμαριά, πέντε νέοι σταθμοί
«Άμεση προτεραιότητα η επέκταση του Μετρό της Θεσσαλονίκης μέχρι την Καλαμαριά» τόνισε ο Χρίστος Δήμας

Ταχιάος: Σύντομα η σύμβαση παραχώρησης για το τμήμα Χανιά – Ηράκλειο του ΒΟΑΚ
«Το αποτέλεσμα του διαγωνισμού έχει σταλεί στο Ελεγκτικό Συνέδριο. Εκτιμούμε ότι πολύ σύντομα θα έχουμε την απαιτούμενη έγκριση», δήλωσε ο υφυπουργός Υποδομών και Μεταφορών

Χανιά: Στο ΕΣΠΑ η χρηματοδότηση της αποκατάστασης και ανάδειξης Ενετικών Νεωρίων
Στο Πρόγραμμα «Περιβάλλον και Κλιματική Αλλαγή 2021-2027» του ΕΣΠΑ, εντάσσεται το έργο που θα πραγματοποιηθεί στην παλιά πόλη στα Χανιά

Δήμας: Η Γέφυρα Χειμωνικού είναι μια καινούργια και πιο ανθεκτική υποδομή στην Κεφαλονιά
Εγκαινιάστηκε η νέα Γέφυρα Χειμωνικού

Dimand: Χτίζει νέο pipeline έργων αξίας άνω του 1 δισ. – Τι συμβαίνει με Μινιόν και Πύργο Πειραιά
Για την πρόοδο των έργων που διαχειρίζεται, την ελληνική αγορά real estate αλλά και τις επιπτώσεις από τους δασμούς Τραμπ μίλησε ο επικεφαλής της Dimand, Δημήτρης Ανδριόπουλος

Με προσομοιωτές και ρεαλιστικά σενάρια κρίσης, ο νέος ΟΣΕ - Τι είπε ο Κυρανάκης
Ο αναπληρωτής υπουργός Μεταφορών μίλησε για την ασφάλεια του σιδηροδρόμου και την αναδιοργάνωση του προσωπικού

Η ΑΒΑΞ ξεκινά την επέκταση των εγκαταστάσεων της Παπαστράτος στον Ασπρόπυργο
Η πρώτη φάση του σχεδίου έχει προϋπολογισμό 30 εκατ. ευρω.

Σύμβουλος της AKTOR στην αναβάθμιση των εστιών στο πανεπιστήμιο Κρήτης
Το έργο, που υπεγράφη στις 27 Μαρτίου, συνολικού προϋπολογισμού 255 εκατ. ευρώ περιλαμβάνει την κατασκευή 4.846 συνολικά κλινών σε Ρέθυμνο και Ηράκλειο

Υπουργείο Υποδομών: Ανοίγει ξανά η γέφυρα Χειμωνικού στην Κεφαλονιά
Τίθεται σε κυκλοφορία η γέφυρας Χειμωνικού στην Κεφαλονιά μετά την καταστροφή από την κακοκαιρία «Ιανός»