Παγκόσμια Ημέρα Γυναίκας: Ο χώρος των οικονομικών ανδροκρατείται

Όταν η ισπανίδα υπουργός Οικονομίας Νάντια Καλβίνο ανακάλυψε ότι θα ήταν η μόνη γυναίκα σε μια φωτογράφιση για το Φόρουμ Ηγετών της Μαδρίτης τον περασμένο Μάιο, αποχώρησε σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τη μειωμένη γυναικεία εκπροσώπηση.

«Δεν μπορούμε πλέον να θεωρούμε φυσιολογικό ότι το 50% του πληθυσμού μας δεν είναι παρόν», είπε η Καλβίνο, η οποία μήνες νωρίτερα είχε ξεκαθαρίσει ότι δεν θα παραβρισκόταν σε εκδηλώσεις του χώρου της οικονομίας και των επιχειρήσεων όπου ήταν η μόνη γυναίκα, θυμίζει το Reuters με αφορμή άρθρο του για την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας στον τομέα των οικονομικών.

Η εκπροσώπηση

Μπορεί οι επικεφαλής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου, του Υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να είναι γυναίκες, ωστόσο, γενικότερα οι γυναίκες παραμένουν μικρή μειονότητα σε έναν τομέα που εξακολουθεί να θεωρείται πως… φοράει αντρικό κοστούμι.

«Η εκτεταμένη υποεκπροσώπηση των γυναικών στα οικονομικά είναι συστημική και δομική», δήλωσε στο Reuters η Ngozi Okonjo-Iweala, η πρώτη γυναίκα επικεφαλής του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου. «Δεν είναι απλώς θέμα δικαιοσύνης, αλλά μακροπρόθεσμης παγκόσμιας ευημερίας».

Η Πρωτοβουλία Women in Economics επιδιώκει να προωθήσει την ισότητα των φύλων στον κλάδο. Σύμφωνα με τον Δείκτη του 2022, οι γυναίκες αντιπροσωπεύουν από 10% έως 24% των κορυφαίων παγκόσμιων θέσεων στα οικονομικά, καλύπτοντας τον ακαδημαϊκό χώρο και τον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα.

«Δεν υπάρχουν γυναίκες στα σχολικά βιβλία και τα περισσότερα μεγάλα ονόματα των οικονομικών είναι άνδρες», δήλωσε η Sandra Kretschmer, οικονομική ερευνήτρια και μέλος της Πρωτοβουλίας Women in Economics.

Η Friederike Welter είναι η επικεφαλής του Ινστιτούτου Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων (IfM) που εδρεύει στη Βόννη – ο λεγόμενος τομέας «Mittelstand» κλειδί για τις εξαγωγικές επιτυχίες της Γερμανίας.

Είπε ότι η έλλειψη γυναικών σε κορυφαίους οικονομικούς ρόλους από μόνη της αποθάρρυνε άλλες γυναίκες να επιλέξουν τον κλάδο ως καριέρα.

«Όταν έγινα επικεφαλής αυτού του ινστιτούτου, αυτόματα είχαμε πολύ περισσότερες αιτήσεις από γυναίκες», είπε η Welter η οποία διορίστηκε πριν από δέκα χρόνια και τώρα συγκαταλέγεται μεταξύ των κορυφαίων οικονομολόγων της Γερμανίας.

Όλα ξεκινούν από νωρίς

Στα πανεπιστήμια τόσο στις ΗΠΑ όσο και στη Γερμανία, οι γυναίκες αντιπροσωπεύουν περίπου το ένα τρίτο των φοιτητών στα οικονομικά τμήματα σπουδών.

Οι λόγοι είναι σύνθετοι. Οι οικονομικές επιστήμες περιλαμβάνουν πολλά μαθηματικά και αναλυτική σκέψη και υπάρχει ένα κλισέ ότι οι άνδρες είναι καλύτεροι σε αυτά, κάτι που μπορεί να κάνει τις γυναίκες να διστάζουν να επιλέξουν αυτόν τον κλάδο, δήλωσε η Katharina Wrohlich, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας Gender Economics στο Γερμανικό Ινστιτούτο DIW.

Ο Guido Friebel, από το Πανεπιστήμιο Goethe της Φρανκφούρτης, είπε ότι ένας άλλος παράγοντας θα μπορούσε να είναι η κουλτούρα. «Υπάρχει μια εξαιρετικά ανταγωνιστική κουλτούρα στα οικονομικά, είναι επιθετική», είπε.

Έπειτα, υπάρχει ένα χάσμα στην εκπροσώπηση των δύο φύλων  μεταξύ κατώτερων και ανώτερων βαθμίδων. Ενώ το 40% των θέσεων καλύπτεται με γυναίκες σε επίπεδο διδακτορικού και σε επίπεδο επίκουρων καθηγητών και λεκτόρων, το μερίδιο των γυναικών μειώνεται στο 27% στο ανώτερο επίπεδο, σύμφωνα με παγκόσμια μελέτη του Goethe.

Αυτό οδήγησε σε υπερβολική συγκέντρωση σε ορισμένα θέματα σε βάρος άλλων. Οι γυναίκες και οι άνδρες τείνουν να έχουν διαφορετικά ερευνητικά ενδιαφέροντα, δήλωσε η Alisa Weinberger, οικονομική ερευνήτρια στο Goethe. Οι γυναίκες κάνουν περισσότερη έρευνα στους τομείς της υγείας, της εργασίας και της εκπαίδευσης, ενώ οι άνδρες επικεντρώνονται στην οικονομική θεωρία, τη μακροοικονομία και τα χρηματοοικονομικά.

«Χρειαζόμαστε περισσότερες γυναίκες να επιλέγουν τα οικονομικά ως ειδικότητα, αλλά πρέπει επίσης να κρατήσουμε αυτές τις νέες γυναίκες στον τομέα», δήλωσε ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Goethe Nicola Fuchs-Schuendeln.

Στη δημόσια σφαίρα

Στις υψηλότερες βαθμίδες της δημόσιας σφαίρας, μόνο ένας στους 10 διοικητές κεντρικών τραπεζών είναι γυναίκα και μόνο το 15% των υπουργών Οικονομικών, σύμφωνα με την Πρωτοβουλία Women in Economics.

Οι γυναίκες κατέχουν μόλις το 12% των υψηλών θέσεων εργασίας σε 33 από τα μεγαλύτερα ιδρύματα από το 1945 και πάνω από το ένα τρίτο αυτών των φορέων, συμπεριλαμβανομένων και των τεσσάρων μεγάλων αναπτυξιακών τραπεζών, δεν είχαν ποτέ επικεφαλής γυναίκα, έδειξε μελέτη που δημοσιοποιήθηκε τις προηγούμενες μέρες.

Η Παγκόσμια Τράπεζα υιοθετεί μια προληπτική προσέγγιση για να δημιουργήσει ένα πιο θετικό περιβάλλον και να άρει τα εμπόδια για τις γυναίκες οικονομολόγους, δήλωσε η Kathleen Beegle, επικεφαλής οικονομολόγος στην Ομάδα Ανθρώπινης Ανάπτυξης της Ομάδας Αναπτυξιακής Έρευνας της τράπεζας.

«Μελέτες δείχνουν ότι οι γυναίκες οικονομολόγοι αντιμετωπίζουν διάφορα εμπόδια στο επάγγελμα, όπως η έλλειψη προτύπων και η εχθρική εργασιακή κουλτούρα», είπε. Η Ομάδα Έρευνας της Παγκόσμιας Τράπεζας οργανώνει ευκαιρίες καθοδήγησης και προσφέρει επιλογές εργασίας στο σπίτι για να καλύψει τις ευθύνες της οικογενειακής φροντίδας, είπε ο Beegle.

Η Κριστίν Λαγκάρντ, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, δήλωσε σε εκδήλωση την Τρίτη ότι πρέπει να γίνουν περισσότερα. «Υπάρχουν απίστευτες ευκαιρίες που χάνονται αν οι γυναίκες αφεθούν στην άκρη του δρόμου της οικονομίας», είπε.