Τέμπη – δημόσια έργα: Οι 4 στρεβλώσεις που οδήγησαν στο δυστύχημα στο σιδηροδρομικό δίκτυο

Η αλληλουχία των στρεβλώσεων που κατατρέχουν τα δημόσια έργα αποτυπώθηκε με τον πιο τραγικό τρόπο στο σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη. Στοιχειωμένες συμβάσεις, έργα που «παγώνουν» για χρόνια ή σέρνονται ανολοκλήρωτα μονοπωλούν το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης. Σε συνάντηση με δημοσιογράφους, ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Διπλωματούχων Μηχανικών Εργοληπτών Δημοσίων Έργων, Μιχαήλ Δακτυλίδης, απέδωσε, μεταξύ άλλων, τα μεγάλα προβλήματα στην υποστελέχωση των σιδηροδρομικών φορέων, την αδυναμία του δημοσίου να ανταποκριθεί στις ανάγκες επίβλεψης, τις καθυστερήσεις στις μελέτες, αλλά και την έλλειψη πολιτικής βούλησης.

«Είναι αναγκαίο να υπάρχει ένα ισχυρό θεσμικό πλαίσιο, με διαδικασίες ανεξάρτητες από τις αξιώσεις του αναδόχου, που θα ενισχύει τη δυνατότητα να κηρύσσεται ο ανάδοχος έκπτωτος με γρήγορες και άμεσες διαδικασίες», τόνισε, εξηγώντας πως και σήμερα υπάρχει επαρκές πλαίσιο που θα μπορούσε να δώσει διέξοδο. Ειδικά δε ως προς τις επίμαχες συμβάσεις της ΕΡΓΟΣΕ για τα συστήματα τηλεδιοίκησης και σηματοδότησης του σιδηροδρομικού δικτύου, ήταν μοιραίος ο ρόλος που έπαιξαν οι ξένες εταιρείες οι οποίες λειτούργησαν με όρους μονοπωλίου.

Τα κονδύλια της ΕΕ πήγαν «στράφι» – Ουραγός η Ελλάδα στην ασφάλεια των τρένων

Υπό αυτές τις συνθήκες, πολιτικές ηγεσίες, διοικήσεις και υπηρεσιακοί παράγοντες, κατά τον κ. Δακτυλίδη, επέδειξαν ατολμία. Προκειμένου να μην μπλέξουν στα γρανάζια ενστάσεων και αιτημάτων αποζημίωσης του αναδόχου, απαιτήσεων για νέες μετρήσεις και μελέτες, επανεκκίνησης διαγωνιστικών διαδικασιών, δεν διέλυσαν τις βαλτωμένες συμβάσεις, αλλά προχώρησαν σε αλλεπάλληλες παρατάσεις.

Αναγνώρισε, όμως, ευθύνες και στον κατασκευαστικό κλάδο, σημειώνοντας πως για την κοινωνία στο πρόσωπο κάθε αναδόχου εκπροσωπείται ολόκληρος ο κλάδος.

ΠΕΔΜΕΔΕ: Διέξοδος στην ιδιωτική επίβλεψη

Η αποψίλωση του προσωπικού των τεχνικών υπηρεσιών των Υπουργείων, των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης και των φορέων, όπως ΟΣΕ και ΕΡΓΟΣΕ, ειδικά μέσα στην κρίση, έχει πατήσει φρένο στην εξέλιξη των έργων. Ως συνέπεια αυτά παίρνουν τη μία παράταση μετά την άλλη, με τις καθυστερήσεις στις μελέτες να είναι από τις βασικότερες αιτίες.

Συγχρόνως, κατά τον κ. Δακτυλίδη, δεν υπάρχει επαρκές προσωπικό στις αναθέτουσες αρχές για την απαραίτητη επίβλεψη των έργων, με αποτέλεσμα οι διαδικασίες εγκρίσεων να κυλούν εξαιρετικά αργά. Κάνοντας λόγο για ασθένειες που μπορούν να θεραπευτούν, ο επικεφαλής της ΠΕΔΜΕΔΕ σημείωσε πως «εμείς έχουμε προτείνει επανειλημμένως εδώ και χρόνια την ιδιωτική επίβλεψη στην εκτέλεση δημοσίων έργων, η οποία εφαρμόζεται στην Ευρώπη εδώ και 15 με 20 χρόνια».

Πρόκειται για μια δυνατότητα η οποία προβλέφθηκε με την πρόσφατη τροποποίηση του ν. 4412/2016 για τα δημόσια έργα, με το δημόσιο να διατηρεί τον θεσμικό και ελεγκτικό του ρόλο. Σχολιάζοντας την ελληνική εκδοχή της ιδιωτικής επίβλεψης, ο κ. Δακτυλίδης ανέφερε πως αποτελεί μια στρεβλή μεταφορά της κοινοτικής νομοθεσίας. «Χρειάζεται συνεργασία κατασκευαστών και επιβλεπόντων σε αυστηρά συγκεκριμένα πλαίσια», ανέφερε, προκρίνοντας ως μια καλή λύση τις εξειδικευμένες στην ιδιωτική επίβλεψη εταιρείες που υπάρχουν στην Ευρώπη.

Περιορισμένος ζωτικός χώρος για τους μικρότερους εργολήπτες

Ως ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα του κατασκευαστικού κλάδου σήμερα προσδιόρισε την έλλειψη εργατοτεχνικού προσωπικού. «Δυσκολεύομαι να φανταστώ πώς θα υλοποιηθούν τα έργα που έχουμε μπροστά μας», υπογράμμισε ο κ. Δακτυλίδης, αναφερόμενος στις δυνατότητες που έχουν πολλές μικρότερες εργοληπτικές εταιρείες να εκτελέσουν ποιοτικά έργα αλλά αποκλείονται εξαιτίας των όρων των διαγωνισμών.

«Σε αντίθεση με την Ευρώπη έχει διαρραγεί η κατασκευαστική πυραμίδα. Οι πολύ μεγάλες εταιρείες παίρνουν τα μεγάλα έργα, ενώ οι εταιρείες 4ης ως 6ης τάξης αποκλείοντας ακόμα κι αν είναι πιο υγιείς. Έχει περιοριστεί ο ζωτικός χώρος για τις μικρότερες εταιρείες», τόνισε, σχολιάζοντας πως στην αγωνία να βγουν τα έργα του Ταμείου Ανάκαμψης, η κυβέρνηση εκτίμησε ότι δίνοντας μερίδιο και στις μικρότερες εταιρείες αυτά δεν θα υλοποιούνταν κι έτσι τις απέκλεισε.