ΕΕ: Στο στόχαστρο τα ματωμένα διαμάντια του Πούτιν

Οι δυτικές χώρες επεξεργάζονται σχέδια ώστε να μπορέσουν να πλήξουν τις εξαγωγές διαμαντιών της Ρωσίας με κυρώσεις και ελπίζουν να υπογράψουν μια συμφωνία τον Μάιο, σύμφωνα με αξιωματούχους από ευρωπαϊκά κράτη που συμμετέχουν στις συνομιλίες, και αποκαλύπτει το Politico.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει συζητήσει επανειλημμένα την απαγόρευση των εισαγωγών ρωσικών διαμαντιών από τον περασμένο χρόνο, αλλά προσκρούει στις ανησυχίες ότι μια τέτοια απόφαση θα εκτρέψει το εμπόριο από τη βελγική πόλη της Αμβέρσας, έναν παγκόσμιο κόμβο διαμαντιών, χωρίς να βλάψει πραγματικά τη ρωσική οικονοία.

Για μήνες, οι Βέλγοι ασκούσαν πιέσεις στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και στην G7 για μια εναλλακτική λύση στην απαγόρευση: ένα διεθνές σύστημα για τον εντοπισμό διαμαντιών. Αυτό θα σταματούσε ενδεχομένως το εμπόριο ρωσικών λίθων που υπόκεινται σε κυρώσεις αλλού στον κόσμο, διασκεδάζοντας τις ανησυχίες του Βελγίου και ανοίγοντας το δρόμο για μια διεθνή απαγόρευση πωλήσεων.

Τα ρωσικά διαμάντια στο στόχαστρο G7 και ΕΕ

Οι αποφάσεις στη G7

Η πρόταση κατέληξε σε δέσμευση από τους ηγέτες της G7 στις 24 Φεβρουαρίου να «εργαστούν συλλογικά για περαιτέρω μέτρα για τα ρωσικά διαμάντια, συμπεριλαμβανομένων των ακατέργαστων και γυαλισμένων διαμαντιών». Δεν υπάρχουν συγκεκριμένες προτάσεις από την G7 για το χρονοδιάγραμμα για το πότε θα ληφθούν τα επόμενα βήματα. Αλλά η σύνοδος κορυφής των ηγετών της G7 στην Ιαπωνία τον Μάιο θεωρείται έναν δυνητικά καλός στόχος για την επίτευξη συμφωνίας.

Εκπρόσωπος της αμερικανικής αποστολής στην ΕΕ είπε ότι οι Αμερικανοί θα εργαστούν «τους επόμενους μήνες με τους εταίρους της G7 για να λάβουν συγκεκριμένα βήματα». Ο εκπρόσωπος πρόσθεσε ότι «η βιομηχανία ήδη αναπτύσσει και εφαρμόζει μια σειρά από προσεγγίσεις και προγράμματα που θα επιτρέψουν τη συμμόρφωση με έναν ενδεχόμενο περιορισμό».

Η Αμβέρσα, οι κυρώσεις και τα «ματωμένα» διαμάντια του Πούτιν

Περιορισμός στην εισαγωγές

Όπως γράφει το Politico, οι εισαγωγές ρωσικών διαμαντιών έχουν μειωθεί από την αρχή του πολέμου — εκτός από μια προσωρινή απότομη αύξηση που φαινόταν να συνδέεται με την Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου. Τον περασμένο μήνα, το Βέλγιο εισήγαγε ρωσικά διαμάντια αξίας 61 εκατομμυρίων ευρώ. Πριν από τον πόλεμο, τα ρωσικά διαμάντια αντιστοιχούσαν στο 25% περίπου των διαμαντιών που εισέρχονταν στην Αμβέρσα.

Για τους ένθερμους υποστηρικτές της Ουκρανίας, όπως η Πολωνία, οι περιορισμοί δεν μπορούν να έρθουν αρκετά σύντομα. Ερωτηθείς εάν η Πολωνία θα ήταν ευχαριστημένη με την έγκριση κυρώσεων σε επίπεδο G7 τον Μάιο, ο πρεσβευτής της Πολωνίας στην ΕΕ Andrzej Sadoś είπε «απολύτως».

«Φυσικά και θέλουμε περισσότερα και τα θέλουμε πιο γρήγορα, αλλά —πάντα— το τρίτο στοιχείο είναι η ενότητα», είπε ο Sadoś, προσθέτοντας ότι είναι ζωτικής σημασίας η διατήρηση της συμφωνίας για το πώς να στοχεύσουμε τη Ρωσία μεταξύ των 27 χωρών μελών της ΕΕ. «Αυτή είναι η αξία, αυτή είναι η δύναμη».

Ανιχνεύσιμο και αδιάτρητο

Ο χρόνος εξαρτάται επίσης από το πόσο φιλόδοξο θα είναι το νέο σύστημα.

Ο κύριος στόχος είναι να σταματήσει η παράκαμψη των κυρώσεων, για παράδειγμα με την εισαγωγή ρωσικών διαμαντιών που έχουν υποστεί πρώτη επεξεργασία και επισήμανση αλλού στον κόσμο. Αξιωματούχος της ΕΕ είπε ότι αυτό θα ήταν αποτελεσματικό μόνο με «μια συντονισμένη προσέγγιση της G7».

Ο βελγικός τομέας διαμαντιών συμφωνεί. «Με ελεγχόμενη πρόσβαση στο 70%, η G7 έχει τη δύναμη να δημιουργήσει ένα πλήρως ανιχνεύσιμο και αδιάτρητο σύστημα που έχει πραγματικό αντίκτυπο στην αγορά», δήλωσε ο Tom Neys, εκπρόσωπος του Παγκόσμιου Κέντρου Διαμαντιών της Αμβέρσας, προσθέτοντας ότι το Antwerp World Diamond Centre, υποστηρίζει την προσπάθεια.

Ο ρόλος της Ινδίας

Ο Neys πρόσθεσε ότι η συμμετοχή της Ινδίας θα είναι καθοριστική για την επιβολή ενός στεγανού συστήματος, κατηγορώντας την Ινδία ότι πουλά ρωσικά διαμάντια ως ινδικά διαμάντια στην αμερικανική αγορά. Μια δήλωση της G7 ανέφερε ότι η ομάδα θα εργαστεί «στενά για να δεσμεύσει βασικούς εταίρους».

Ιχνηλατώντας τα ρωσικά διαμάντια

Ένα πιθανό επόμενο βήμα είναι να εφαρμοστεί ένα σύστημα ιχνηλασιμότητας για όλα τα διαμάντια —όχι μόνο τα προϊόντα από τη Ρωσία— που εισέρχονται στην G7, ακόμη και σε άλλες αγορές.

Αλλά αυτό είναι πιθανό να είναι χαμηλότερη προτεραιότητα, επειδή είναι πιο επιτακτική η ανάγκη να στραφούμε άμεσα κατά των εξαγωγών της Μόσχας, υποστήριξε ένας άλλος Ευρωπαίος αξιωματούχος. «Κανείς δεν θέλει να αφήσει αυτό να διαρκέσει για έναν ακόμη χρόνο».

Μόλις υπάρξει συμφωνία μεταξύ των G7, η ΕΕ θα ακολουθήσει τις ΗΠΑ στην απαγόρευση της εισαγωγής ρωσικών διαμαντιών, είπε ο αξιωματούχος στο Politico.

Η νίκη των Βέλγων

Για γενιές, η Αμβέρσα έχει χρησιμεύσει ως ο κύριος κόμβος για τα διαμάντια που φτάνουν στην Ευρώπη. Μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία πριν από έναν χρόνο, η βιομηχανία διαμαντιών της πόλης έχει προειδοποιήσει ότι η απαγόρευση εισαγωγής ρωσικών διαμαντιών από την ΕΕ θα ήταν οικονομικό πλήγμα για το Βέλγιο και απλώς θα εκτρέψει το εμπόριο προς την Ινδία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.

Τα ακατέργαστα ρωσικά διαμάντια αντιπροσωπεύουν περίπου το 30% του παγκόσμιου εμπορίου διαμαντιών.

Με ένα διεθνές σχέδιο ιχνηλασιμότητας, που συνδέεται με την απαγόρευση των εισαγωγών, οι Βέλγοι μπορούν να διατηρήσουν τη δική τους βιομηχανία διαμαντιών ζωντανή ενώ τοποθετούνται ως παγκόσμιοι ηγέτες στο διαφανές και ηθικό εμπόριο.

«Είμαι πολύ χαρούμενος που η G7 δίνει το βάρος της σε αυτό το θέμα», δήλωσε ο Βέλγος πρωθυπουργός Αλεξάντερ Ντε Κρου σε δήλωσή του στο POLITICO.

«Η προσέγγιση της ιχνηλασιμότητας είναι η σωστή: θα αξήσει την εμπιστοσύνη των καταναλωτών στον τομέα διασφαλίζοντας ότι τα «πολεμικά» διαμάντια δεν θα είναι πλέον διαθέσιμα στα καταστήματά μας. Το Βέλγιο και η βιομηχανία διαμαντιών του θα φέρουν την απαραίτητη τεχνογνωσία στο τραπέζι».

Αλλά οι επικριτές, συμπεριλαμβανομένης της κυβέρνησής του, υποστηρίζουν ότι η τρέχουσα προσέγγιση είναι πολύ αργή. Μέσα στον επτακομματικό συνασπισμό του De Croo, οι πράσινοι και οι σοσιαλιστές τον πίεσαν να προχωρήσει πιο γρήγορα.