Τρένα: Υπερηχητικά, αυτόνομα και ηλεκτρομαγνητικά στο μέλλον

Στην Ελλάδα ντρεπόμαστε για τους σιδηροδρόμους μας, άλλοι λαοί όμως είναι περήφανοι για τους δικούς τους. Οι Γάλλοι, για παράδειγμα, έχουν ήδη βάλει στις ράγες ένα 15ετές σχέδιο μνημειώδους χρηματοδότησης των σιδηροδρόμων τους με 100 δισ. ευρώ. Πρόκειται για μια επένδυση που θα επιτρέψει στην Δημόσια Εταιρεία Γαλλικών Σιδηροδρόμων (SNCF) να πραγματοποιήσει έργα μεγάλης κλίμακας, ξεκινώντας με την ανάπτυξη ενός αποτελεσματικού δικτύου σιδηροδρομικών μεταφορών γύρω από τις δέκα μεγαλύτερες πόλεις της Γαλλίας.

Η SNCF είναι εδώ και χρόνια στην ευρωπαϊκή πρωτοπορία σε ό,τι αφορά τις δημόσιες μεταφορές έχοντας δρομολογήσει τα περίφημα Τρένα Υψηλής Ταχύτητας (TGV), που συνδέουν μεταξύ τους τις μεγάλες γαλλικές πόλεις σε χρόνο συντομότερο ακόμα και από το αεροπλάνο –επιτρέποντας εξάλλου για λόγους περιβαλλοντικούς στη γαλλική κυβέρνηση να απαγορεύσει τις εσωτερικές πτήσεις σε αποστάσεις μικρότερες των 500 χιλιομέτρων. Αλλά τώρα θα στραφεί ακόμα περισσότερο στην καινοτομία επενδύοντας σε ακόμα ταχύτερα τρένα.

Η Αίγυπτος «στρώνει» εκατοντάδες χιλιόμετρα γραμμών για γρήγορα τρένα

Στρατηγική συνεργασία

Το όλο σχέδιο θεμελίωσε την περασμένη Πέμπτη η SNCF με την στρατηγική συνεργασία που υπέγραψε με την πολωνική Nevomo, μια εκ των δεκάδων νεοφυών επιχειρήσεων που έχουν ξεκινήσει στην Ευρώπη και σε άλλες γωνιές της γης την ανάπτυξη των Hyperloop. Των φουτουριστικών τρένων του μέλλοντός μας, που θα είναι απολύτως αυτόνομα και τηλεχειριζόμενα και θα ταξιδεύουν με ταχύτητες μεγαλύτερες των 1.000 χιλιομέτρων την ώρα.
Πρόκειται για μια ιστορική συμφωνία που όμως «σκιάστηκε εξαιτίας των κινητοποιήσεων των Γάλλων κατά της μεταρρύθμισης των συντάξεων και δεν έλαβε τις διαστάσεις που θα δικαιούνταν», όπως γράφει ο ρεπόρτερ του «Figaro» Ρισάρ Φλιρέν.

Ηλεκτερομαγνητική αιώρηση

Το Hyperloop, το οποίο θα μεταφέρει επιβάτες από το Παρίσι στη Μασσαλία σε μόλις μισή ώρα και στο Άμστερνταμ σε μιάμιση ώρα μειώνοντας τον χρόνο του σιδηροδρομικού ταξιδιού κατά περισσότερο από το μισό, βασίζεται στην τεχνολογία της ηλεκτρομαγνητικής αιώρησης. Το τρένο δηλαδή δεν θα κυλά πάνω στις ράγες αλλά θα «πετάει» μερικά εκατοστά πάνω απ’ αυτές χάρη σε ένα ισχυρό μαγνητικό πεδίο που δημιουργείται από μαγνήτες που τοποθετούνται στο έδαφος, κάτω από το όχημα.

Η απόλυτη απουσία τριβής χάρη στην καινοτόμο πλην πανάκριβη αυτή υποδομή απελευθερώνει το μεταφορικό μέσο, το οποίο μπορεί έτσι να φτάσει σε απροσδόκητα υψηλές ταχύτητες. Το κόστος ήταν όντως ο ανασταλτικός παράγοντας που εμπόδισε την ευρεία εφαρμογή της ηλεκτρομαγνητικής αιώρησης στις σιδηροδρομικές μεταφορές – διότι δεν πρόκειται για μια νέα εφεύρεση. Η Nevomo, όμως, φαίνεται πως αντιμετωπίζει αποτελεσματικά το ζήτημα του κόστους εγκατάστασης της απαραίτητης υποδομής.

Όπως εξήγησε μιλώντας στη γαλλική εφημερίδα ο μάνατζερ της Nevomo Πρζέμεκ Πατσέκ, η πολωνική εταιρεία επινόησε μια ενδιάμεση τεχνολογία που επιτρέπει στο Hyperloop να λειτουργεί με την υπάρχουσα σιδηροδρομική υποδομή. Η λύση συνίσταται στην εγκατάσταση ενός γραμμικού κινητήρα μεταξύ των δύο σιδηροτροχιών και στην αντικατάσταση του παλαιού πλαισίου των βαγονιών με ένα άλλο, το οποίο έχει μαγνητικές ιδιότητες.
Η Nevomo υπόσχεται ότι το σημερινό τροχαίο υλικό θα έχει πολύ υψηλότερες ταχύτητες –έως και 550 km/h– χωρίς να χρειάζεται μια δαπανηρή και χρονοβόρα επένδυση.

Συρμοί μόνο με βαγόνια

Η ηλεκτρομαγνητική τεχνολογία της Nevomo, που ονομάστηκε MagRail, καθιστά πάνω απ’ όλα δυνατή την κατάργηση της… μηχανής από τους σιδηροδρομικούς συρμούς. Το τρένο δηλαδή δεν θα έχει ούτε ατμομηχανή, ούτε ντιζελομηχανή, ούτε ηλεκτρομηχανή. Κάτι βεβαίως που συνεπάγεται και την κατάργηση των… μηχανοδηγών.

«Πρέπει να μπούμε στην τρίτη σιδηροδρομική επανάσταση: μετά την ηλεκτροδότηση τη δεκαετία του 1920, την υψηλή ταχύτητα τη δεκαετία του 1980, το SNCF έχει δεσμευτεί για την έλευση του αυτόνομου τρένου», δήλωσε ο Φαμπιέν Λετουρνό, υπεύθυνος της SNCF για τη μετάβαση στην τεχνολογία του Hyperloop και τη συνεργασία με τη Nevomo εν γένει.

Η τεχνολογία MagRail θα δοκιμαστεί επίσης ως μέρος ενός άλλου μεγάλου έργου που έχει δρομολογήσει η SNCF και αφορά τις μεταφορές εμπορευμάτων. Θα συμβάλει ώστε να αυξηθεί το μερίδιο των σιδηροδρομικών εμπορευματικών μεταφορών από το 9% του συνόλου, που ήταν το 2019, στο 18% το 2030 και κατόπιν στο 25% το έτος 2050. Θα συμβάλει επίσης για την αύξηση των ορίων φόρτωσης και της χωρητικότητας των εμπορευματικών τρένων, σύμφωνα με την SNCF.

Ξεκινούν πάραυτα οι δοκιμές

Ο Φαμπιέν Λετουρνό σε συνέντευξη τύπου που έδωσε για να ανακοινώσει τη συνεργασία της SNCF με την πολωνική startup υπογράμμισε ότι η εφαρμογή του όλου σχεδίου θα ξεκινήσει σε σύντομο χρονικό διάστημα καθώς δεν θα απαιτήσει την αλλαγή αλλά την αναβάθμιση μόνο του υπάρχοντος λειτουργικού εξοπλισμού. Η επιχειρησιακή συνεργασία συνίσταται στη διενέργεια δοκιμών ολοκληρωμένης κλίμακας σε περιφερειακές γραμμές του γαλλικού σιδηροδρομικού δικτύου έως το 2025.

Τον περασμένο Νοέμβριο η Nevomo συγκέντρωσε 5 εκατ. ευρώ για τη λειτουργική της ανάπτυξη, που όμως βρίσκεται ακόμα σε πρώιμο στάδιο, όπως αναγνωρίζει ο επικεφαλής της, Πρζέμεκ Πατσέκ. «Βρισκόμαστε σε μια πρώτη φάση την οποία είναι απαραίτητο να περάσουμε. Στη φάση αυτή θα εφαρμόσουμε μια μεταβατική τεχνολογία που θα εξελίξουμε για να φτάσουμε στη μαγνητική αιώρηση που επιθυμούμε με τη χρήση νέων, ελαφρύτερων οχημάτων».

Ο δρόμος είναι ακόμα μακρύς, παρατηρεί ο «Figaro». Αλλά απόλυτα συναρπαστικός, θα προσθέταμε.