Δημοπρασία: Στο «σφυρί» το ρολόι Patek Philippe του τελευταίου κινέζου αυτοκράτορα

Ένα ρολόι Patek Philippe που ανήκει στον τελευταίο αυτοκράτορα της δυναστείας Qing της Κίνας και το οποίο φορούσε τα πέντε χρόνια που κρατήθηκε ως αιχμάλωτος των Σοβιετικών στη Σιβηρία, θα βγει σε δημοπρασία αργότερα φέτος. Βάσει παρόμοιων πωλήσεων στο παρελθόν, εκτιμάται ότι πολύ εύκολα θα μπορούσε να πιάσει ακόμα και επταψήφια τιμή πώλησης.

Ο Aisin-Gioro Puyi, στέφθηκε αυτοκράτορας το 1908 όταν δεν είχε καν συμπληρώσει τα 3 έτη του, και οδηγήθηκε σε παραίτηση από το θρόνο το 1912 κατά τη διάρκεια της Κινεζικής Επανάστασης. Του επετράπη ωστόσο να διατηρήσει τον τίτλο του και συνέχισε να ζει πλουσιοπάροχα στο παλάτι μέχρι το 1924, όταν αναγκάστηκε να φύγει κατά τη διάρκεια ενός πραξικοπήματος.

Ελβετία: Σε δημοπρασία ένας Τυραννόσαυρος Ρεξ

Δεν είναι γνωστό πότε και πώς ο Puyi απέκτησε το ρολόι, το οποίο ολοκληρώθηκε από τον Patek Philippe το 1937, αλλά ήταν κάποια στιγμή κατά την περίοδο που ήταν ο αυτοκράτορας-μαριονέτα της Ιαπωνίας του κράτους της Μαντζουρίας, από το 1934 έως το 1945. Στο τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, οι Σοβιετικοί τον έπιασαν αιχμάλωτο καθώς προσπαθούσε να φύγει από τη Μαντζουρία και τον κράτησαν έγκλειστο για πέντε χρόνια. Κατάφερε να κρατήσει το ρολόι του σε όλη την πολυτάραχη ζωή του μετά την παραίτηση από τον θρόνο του, ακόμη και όταν ήταν φυλακισμένος.

Για να γίνουν τα πράγματα πιο ενδιαφέροντα, ο δημοπράτης που βρίσκεται πίσω από την πώληση, ο Aurel Bacs, στο Phillips in Association with Bacs & Russo, σημειώνει ότι ακόμη και χωρίς όλη αυτή τη βασιλική ιστορία, το ρολόι χειρός θα ήταν απίστευτα σπάνιο και περιζήτητο. Το μοντέλο, γνωστό ως Reference 96 Quantieme Lune, διαθέτει ημερολόγιο φάσεων σελήνης και τριπλής ημερομηνίας: Δύο παράθυρα δείχνουν την ημέρα της εβδομάδας και τον μήνα και ένα μακρύ κεντρικό χέρι δείχνει την ημερομηνία.

Πρόκειται για ένα ρολόι complication που έχει διάφορες μηχανικές δυνατότητες πέρα από την κλασική ένδειξη μέτρησης του χρόνου. Όμως, σύμφωνα με τον Bacs, στη δεκαετία του 1930, όταν ο Patek Philippe κατασκεύασε το Ref 96, η συρρίκνωση των εξαρτημάτων για την προσαρμογή των πολύπλοκων αυτών μηχανισμών σε λεπτές θήκες ρολογιών ήταν μια καινοτομία που μόνο ειδικευμένοι τεχνίτες μπορούσαν να επιτύχουν.

Μια σύνθετη ιστορία

Τα πρώτα ρολόγια χειρός με complication έκαναν το ντεμπούτο τους τη δεκαετία του 1920. Η Μεγάλη Ύφεση χτύπησε λίγο μετά, επηρεάζοντας βαθιά την αγορά ρολογιών και τη ζήτηση για ακριβές καινοτομίες. Μετά την ανάκαμψη της αγοράς, οι ωρολογοποιοί επέστρεψαν στην πρόκληση της προσθήκης πολύπλοκων μηχανισμών. Όταν ο Patek Philippe δημιούργησε οκτώ μοντέλα Ref 96, λέει ο Bacs, θα ήταν ένα από τα πιο ακριβά ρολόγια – αν όχι το πιο ακριβό – της μάρκας που κατασκευάστηκε εκείνη την εποχή. «Ήταν το τέλος του παιχνιδιού», λέει.
Το ρολόι έχει μια πλατινένια θήκη και μια βάση κίνησης που δημιουργήθηκε από τη Victorin Piguet, μια εταιρεία ωρολογοποιίας που δημιούργησε μηχανισμούς για τον Patek Philippe. Ο Patek Philippe αναβάθμισε αργότερα τον μηχανισμό ολοκληρώνοντας αυτό το ρολόι το 1937. Από τα οκτώ μοντέλα του Ref 96, μόνο τρία υπάρχουν με αυτό το συγκεκριμένο ασημένιο καντράν, ροζ-χρυσό δαχτυλίδι κεφαλαίου και δείκτες ώρας από σμάλτο.

«Οποιοσδήποτε οίκος δημοπρασιών, αν δεν γνώριζε την ιστορία, αν δεν είχε κάτι από αυτό το εκπληκτικό εφήμερο, θα έλεγε ήδη: «Ουάου, αυτό είναι το αποκορύφωμα της σεζόν», είπε ο Μπακς στο Bloomberg.

Η ωρολογοποιία Patek Philippe αγόρασε ένα από τα τρία ρολόγια για περίπου 2 εκατομμύρια δολάρια σε μια δημοπρασία του Sotheby’s το 2002, για να το παρουσιάσει στο μουσείο της Γενεύης. Τότε, η τιμή ήταν εκπληκτική. «Η αγορά των συλλεκτών έχει φτάσει τόσο μακριά εδώ και 20 χρόνια που είναι ακόμα πιο δύσκολο να πει κανείς» τι αξίζει σήμερα ένα Reference 96, λέει ο Bacs.

Μια φιλία που άντεξε στη δοκιμασία του χρόνου

Κατά τη διάρκεια των πέντε ετών που ήταν σοβιετικός αιχμάλωτος, ο Puyi σχημάτισε στενή φιλία με τον Ρώσο μεταφραστή του, Georgy Permyakov. Ένα από τα προσωπικά του αντικείμενα, μια βεντάλια με κόκκινο χαρτί, θα πωληθεί επίσης στην δημοπρασία του οίκου Phillips. Έχει εγχάρακτο ένα ποίημα που έγραψε ο Puyi και το αφιέρωσε στον φίλο του και στο οποίο μιλά για την ασυνήθιστη φιλία τους στις πιο δύσκολες συνθήκες.

Ο Puyi τελικά επαναπατρίστηκε στη Δημοκρατία της Κίνας το 1950, όπου νόμιζε ότι θα τον εκτελούσαν. Σύμφωνα με μια αφήγηση από πρώτο χέρι για τον ανιψιό του αυτοκράτορα, ο Puyi έδωσε στον Permyakov το ρολόι Patek Philippe μαζί με πολλά άλλα προσωπικά αντικείμενα. Τελικά ο Puyi κατέληξε σε μια κινεζική φυλακή «επανεκπαίδευσης» για μια δεκαετία προτού αποφυλακιστεί για να ζήσει το υπόλοιπο της ζωής του ως ιδιώτης.

Αυτά τα προσωπικά αντικείμενα παρέμειναν στον Permyakov και την οικογένειά του μέχρι πριν από λίγα χρόνια, όταν πουλήθηκαν σε ανώνυμο Ευρωπαίο συλλέκτη που τα φέρνει τώρα σε δημοπρασία. Ο Bacs και η ομάδα του χρειάστηκαν τρία χρόνια για να ερευνήσουν το ρολόι και την ιστορία του, να μάθουν την ιστορία του, να διασφαλίσουν την αυθεντικότητά του και να βρουν τον αριθμό σειράς και την ημερομηνία πώλησής του στα αρχεία Patek Philippe.