Η Credit Suisse πέφτει θύμα σε κρίση εμπιστοσύνης

Μια εβδομάδα, δύο πολύ διαφορετικές τραπεζικές κρίσεις εκατέρωθεν του Ατλαντικού. Τα προβλήματα της Credit Suisse, του γίγαντα με την 167ετη ιστορία που κινήθηκε από σκάνδαλο σε σκάνδαλο, μοιάζουν πολύ διαφορετικά από εκείνα της Silicon Valley Bank, του δανειστή στις ΗΠΑ που θεωρούνταν μέχρι πολύ πρόσφατα το αγαπημένο παιδί του τεχνολογικού κόσμου. Η SVB ξεκίνησε τον μήνα με κεφαλαιοποίηση 17 δισ. δολαρίων αλλά έκτοτε έχει καταρρεύσει, με τους καταθέτες της να έχει χρειαστεί να διασωθούν. Εν τω μεταξύ η Credit Suisse προχωρά με δυσκολίες, επωφελούμενη από έκτακτη ενίσχυση 54 δισεκατομμυρίων δολαρίων από την ελβετική κεντρική τράπεζα (SNB), αφού οι μετοχές της έπεσαν σε ιστορικό χαμηλό αυτήν την εβδομάδα. Ωστόσο, η μοίρα και των δύο τραπεζών υπογραμμίζει την κατάσταση πυρετού των χρηματοπιστωτικών αγορών όπου οι κρίσεις αυτές είναι κρίσεις εμπιστοσύνης -και προσθέτει μια νέα διάσταση στις συζητήσεις των πολιτικών καθώς συνεχίζουν να αυξάνουν τα επιτόκια.

Για την SVB που προοριζόταν να δανείζει την πιο καινοτόμο πελατειακή βάση στον κόσμο, η αποτυχία της μπορεί να αποδοθεί σε μεγάλο βαθμό στο θεμελιώδες σφάλμα της μη σωστής διαχείρισης των κινδύνων των επιτοκίων. Η Credit Suisse δεν βρίσκεται στην ίδια θέση κυρίως επειδή ως παγκόσμια, συστημικά σημαντική τράπεζα, υπόκειται σε αυστηρούς κανόνες ρευστότητας και επάρκειας κεφαλαίου, καθώς και σε τεστ αντοχής των ρυθμιστικών αρχών. Δεν ήταν SVB. Η απόφαση της Αμερικής να εξαιρέσει την SVB και τους ομοίους της από τους κανόνες (για διάσωση των πελατών) που σφυρηλατήθηκαν στον απόηχο της τελευταίας μεγάλης τραπεζικής κρίσης, ήταν λανθασμένη.

Κι όμως, το πλήρες βάρος των προληπτικών τραπεζικών κανόνων της Επιτροπής της Βασιλείας δεν εμπόδισε την Credit Suisse να κάνει λάθος ξανά και ξανά. Η απροσεξία και η ίντριγκα την έχουν κάνει την ευρωπαϊκή τράπεζα που δέχεται το μεγαλύτερο μαστίγωμα, μια αμφίβολη διάκριση που κατείχε πιο πρόσφατα η Deutsche Bank. Η Credit Suisse έχει παγιδευτεί επανειλημμένα σε σκάνδαλα – από την Archegos στην Greensill Capital έως τα ομόλογα της Μοζαμβίκης, για να αναφέρουμε μόνο τρία. Συνολικά, αυτά δείχνουν συστηματικές αποτυχίες στη διαχείριση κινδύνων, οι οποίες επίσης έπληξαν τελικά τα οικονομικά μεγέθη της τράπεζας.

Η ανακοίνωση αυτής της εβδομάδας από την Credit Suisse σχετικά με ζητήματα (στον τρόπο εκπόνησης) των οικονομικών της αποτελεσμάτων θα μπορούσε οποιαδήποτε άλλη στιγμή να ήταν μόνο ένα ακόμη ατυχές επεισόδιο. Σε μια εποχή που οι αγορές αναζητούσαν τον πιο αδύναμο κρίκο των τραπεζών όμως, καθώς βρίσκονταν στον απόηχο της κατάρρευσης της SVB, αυτή η εξέλιξη αποδείχθηκε δυνητικά υπαρξιακή. Τα πράγματα επιδεινώθηκαν όταν ο βασικός μέτοχος της Credit Suisse, η Saudi National Bank, απέκλεισε το ενδεχόμενο περαιτέρω επενδύσεων. Αλλά ο λόγος που η Credit Suisse πρέπει να βασίζεται σε τόσο απρόβλεπτους μετόχους είναι επειδή η πιο παραδοσιακή επενδυτική της βάση έχασε την υπομονή της με την ασταμάτητη ροή κακών ειδήσεων. Το ίδιο έκαναν και οι καταθέτες, ιδιαίτερα στις δραστηριότητές της στη διαχείριση περιουσίας: υπήρξαν εκροές 111 δισεκατομμυρίων φράγκων μόνο το τελευταίο τρίμηνο του 2022. Σε αυτό το πλαίσιο το χρηματοπιστωτικό ίδρυμα σχεδιάζει μια περίπλοκη αναδιάρθρωση που θα αποκόψει (από τον υπόλοιπο όμιλο) την πολιορκημένη επενδυτική της τράπεζα. Σχεδιάζει ακόμη περικοπή θέσεων εργασίας και ενίσχυση της μονάδας διαχείρισης πλούτου.

Η στήριξη από την Κεντρική Τράπεζα της Ελβετίας βοήθησε, όχι μόνο αναφορικά με τη θέση ρευστότητας της Credit Suisse, αλλά κυρίως αποτελώντας μήνυμα προς τις αγορές. Οι μετοχές της τράπεζας σημείωσαν άνοδο περισσότερο από 20% (αν και παραμένουν χαμηλότερα από το σημείο που ξεκίνησαν την εβδομάδα). Αναμφισβήτητα, η SNB θα μπορούσε να είχε δράσει μια μέρα νωρίτερα. Αλλά ακριβώς επειδή τα προβλήματα της Credit Suisse πηγάζουν από το franchise της και όχι από τον ισολογισμό της, δεν είναι σαφές εάν η υποστήριξη αυτή μακροπρόθεσμα θα είναι κάτι περισσότερο από το ισοδύναμο μικροεπισκευής. Η UBS, ο αντίπαλος της Credit Suisse που είχε τη δική της κρίση λόγω κακής συμπεριφοράς πριν από μια δεκαετία, διαφημίζεται ακόμη και ως πιθανός λευκός ιππότης. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι επενδυτές εξακολουθούν να χρειάζεται να πειστούν για τη συνολική στρατηγική της Credit Suisse ή ακόμη και πρέπει να δουν πρώτα πολύ περισσότερες λεπτομέρειες μιας αναδιάρθρωσης που μέχρι στιγμής ήταν πολύ σκοτεινή, δαπανηρή και αναποφάσιστη. Μια τέτοια προσέγγιση ελάχιστα προσφέρει για να ανακτήσει την εμπιστοσύνη προς την τράπεζα. Και αυτό σήμερα στις αγορές είναι το πιο σημαντικό.