SVB: Πώς επέδρασε η νοοτροπία της αγέλης

Πίσω από τις πανικόβλητες κινήσεις πελατών της Silicon Valley Bank και την Signature Bank να αποσύρουν μαζικές τις καταθέσεις τους από τις τράπεζες κρύβεται μια θεμελιώδης λειτουργία του ανθρώπινου εγκεφάλου.

«Η ψυχολογία εγχέει πολύ επιπλέον κίνδυνο στον κόσμο», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Χάρολντ Σέφριν, ειδικός στα οικονομικά της συμπεριφοράς και καθηγητής οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Σάντα Κλάρα. «Και βιώσαμε αυτόν τον κίνδυνο την περασμένη εβδομάδα – από τη Silicon Valley Bank και τις αντιδράσεις από την πλευρά των καταθετών της».

Τι κρύβεται πίσω από την πτώχευση της μητρικής της SVB – Πώς επιχειρεί να κερδίσει χρόνο

Ο φόβος των πελατών έγινε μια αυτοεκπληρούμενη προφητεία

Ο εγκέφαλός μας είναι σχεδιασμένος για ένα bank run.

Οι άνθρωποι εξελίχθηκαν ως κοινωνικά πλάσματα που ευδοκιμούν σε ομάδες, υποστήριξε από την πλευρά στο CNBC,  ο Dan Egan, αντιπρόεδρος συμπεριφορικών οικονομικών και επενδύσεων στη Betterment. Ως εκ τούτου, νοιαζόμαστε πολύ για το τι σκέφτονται και κάνουν οι άλλοι.

«Έτσι, τρέχουμε αν δούμε άλλους να τρέχουν – μια εύχρηστη παρόρμηση όταν σήμαινε ζωή ή θάνατο για τους πρώτους ανθρώπους που έτρεχαν να γλιτώσουν από αρκούδες και λιοντάρια, αλλά που μπορεί να μην έχει νόημα στη σύγχρονη εποχή», είπε ο Egan.

Bank run

Την περασμένη εβδομάδα, οι πελάτες των τραπεζών είδαν τους ομοτίμους τους να τρέχουν και διαισθανόμενοι τον κίνδυνο, επιβεβαιώνοντας τη νοοτροπία της αγέλης έσπευσαν επίσης να αποσύρουν τα μετρητά τους. Αλλά οι τράπεζες δεν κρατούν τις καταθέσεις των πελατών σε σεντούκια: γενικά τα επενδύουν ή τους δανείζουν για να βγάλουν χρήματα. Ως εκ τούτου η SVB και η Signature δεν είχαν αρκετά μετρητά για να ανταποκριθούν σε αυτή τη μαζική ζήτηση.

Ο φόβος λοιπόν αυτής της συλλογικής αντίδρασης, έγινε μια αυτοεκπληρούμενη προφητεία, σχολίασε  ο Έγκαν.

Τα τείχη προστασίας

Υπάρχουν τείχη προστασίας ενάντια σε αυτό το είδος συμπεριφοράς. Η Federal Deposit Insurance Corporation , ή FDIC, προστατεύει τις αποταμιεύσεις των πελατών της τράπεζας έως και 250.000 δολ.

Αυτό το ασφαλιστικό πρόγραμμα δημιουργήθηκε το 1933. Εκείνη την εποχή, η εκτεταμένη υστερία κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Ύφεσης προκαλέσει ντόμινο επιπτώσεων.

Η ασφάλιση FDIC στοχεύει να ενσταλάξει την εμπιστοσύνη ότι η κυβέρνηση θα διατηρήσει εξ ολοκλήρου τις καταθέσεις έως 250.000 δολ. ανά καταθέτη, ανά τράπεζα, ανά κατηγορία ιδιοκτησίας – εάν η τράπεζά τους πτωχεύσει.

Η πελατειακή βάση της SVB περιελάμβανε πολλές επιχειρήσεις όπως startups τεχνολογίας με υψηλό βαθμό ανασφάλιστων καταθέσεων (δηλαδή, εκείνες που ξεπερνούσαν τα 250.000 $). Από τον Δεκέμβριο, περίπου το 95% των καταθέσεων της τράπεζας ήταν ανασφάλιστες , σύμφωνα με τις καταθέσεις της SEC.

Η αποτυχία απεικονίζει μερικές αρχές της συμπεριφορικής χρηματοδότησης

Η μία εξ αυτών είναι η «ασυμμετρία πληροφοριών», μια έννοια που διαδόθηκε από τον οικονομολόγο και βραβευμένο με Νόμπελ George Akerlof, είπε ο Shefrin. Ο Akerlof, σύζυγος της υπουργού Οικονομικών Τζάνετ Γέλεν, ανέλυσε πώς οι αγορές μπορούν να καταρρεύσουν παρουσία ασύμμετρων (ή άνισων) πληροφοριών.

Το δοκίμιό του του 1970, «The Market For Lemons», επικεντρώνεται στην αγορά παλαιών και ελαττωματικών μεταχειρισμένων αυτοκινήτων (κοινώς γνωστά ως λεμόνια). Ωστόσο, η ασυμμετρία πληροφοριών ισχύει σε πολλές αγορές και ήταν η πηγή της κατάρρευσης της Silicon Valley Bank, είπε ο Shefrin.

Η ορθολογική θεωρία της αγοράς προβλέπει ότι οι πελάτες με ανασφάλιστες καταθέσεις – το μεγαλύτερο μέρος των πελατών της – θα κινηθούν για να προστατεύσουν τον εαυτό τους και να εξασφαλίσουν τις αποταμιεύσεις τους, πρόσθεσε.

Ωστόσο, ο ίδιος ορθολογισμός δεν ισχύει απαραίτητα για τους πελάτες τραπεζών των οποίων οι καταθέσεις είναι πλήρως ασφαλισμένες, ωστόσο, καθώς δεν κινδυνεύουν να χάσουν τα χρήματά τους, λένε οι ειδικοί.

«Εάν έχετε λιγότερα από 250.000 δολ. και αν δεν χρειάζεται να πληρώνετε τη μισθοδοσία ή να ταΐζετε την οικογένειά σας, τότε δεν χρειάζεται να βιαστείτε», δήλωσε ο Meir Statman, ειδικός στα οικονομικά της συμπεριφοράς και καθηγητής οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Santa Clara. «Σε αυτή την περίπτωση, [η ανάληψη των χρημάτων σας] δεν είναι το λογικό ή το έξυπνο πράγμα που πρέπει να κάνετε».

Οι τραπεζικοί υπάλληλοι παρουσίασαν επίσης μια ψυχολογική «αστοχία» στην αρχική τους ανακοίνωση για την ανάγκη τους να συγκεντρώσουν χρήματα, είπε ο Shefrin. Δεν αντιλήφθηκαν την έννοια της «σήμανσης της αγοράς» και απέτυχαν να προβλέψουν πώς η επικοινωνία των πληροφοριών τους θα μπορούσε να προκαλέσει πανικό, υπογράμμισε.

«Αν δεν κατανοείτε ορθολογικά τον τρόπο με τον οποίο η αγορά ερμηνεύει τα σήματα, μπορείτε να κάνετε ένα λάθος όπως η Silicon Valley Bank», είπε ο Shefrin.

Η προκατάληψη συμπεριφοράς πιθανότατα ενίσχυσε ένα bank run.