Πώς η κλοπή καλωδίων του ΟΣΕ έγινε πλημμέλημα από κακούργημα

Ο πολυσυζητημένος νέος Ποινικός Κώδικας που ψηφίστηκε λίγο πριν από τις εκλογές του 2019 οδηγούσε σχεδόν σε ατιμωρησία τις δεκάδες επικίνδυνες κλοπές καλωδίων του ΟΣΕ – με ζημιές περίπου 10-15 εκατ. ευρώ ετησίως -, οι οποίες προκάλεσαν τεράστιες ζημιές στο δίκτυο των σιδηροδρόμων και στο παλιό σύστημα τηλεδιοίκησης που επιχειρείται να αντικατασταθεί τα τελευταία χρόνια.

Με τις γνωστές, δηλαδή, ολέθριες συνέπειες λόγω της καθυστέρησης της εγκατάστασης του εν λόγω συστήματος, στο δραματικό δυστύχημα των Τεμπών.

Στον Ποινικό Κώδικα που προωθήθηκε τον Ιούνιο του 2019 αφαιρέθηκε αιφνιδιαστικά και χωρίς καμιά αιτιολογία το τμήμα νόμου του 2013 που προσδιόριζε ως κακουργηματικής μορφής την κλοπή αυτών των καλωδίων από το σιδηροδρομικό δίκτυο κ.λπ. και το άφησε σαν μια απλή ή διακεκριμένη κλοπή που είναι κυρίως πλημμεληματικής μορφής.

Γεραπετρίτης: Συγκροτείται Συντονιστικό Κέντρο Ασφάλειας Σιδηροδρόμων

Εκτός κι αν αποδειχθεί από περαιτέρω δικαστική έρευνα – κάτι εξαιρετικά δυσχερές ή απίθανο – ότι το κέρδος της συμμορίας που συλλαμβάνεται από την πώληση των καλωδίων είναι μεγαλύτερο από 120.000 ευρώ ή προχωρούν κατ’ επάγγελμα σε τέτοιου είδους ενέργειες.

Με αποτέλεσμα μέλη συμμοριών που έχουν συλληφθεί τελευταία – όπως συνέβη στον Δομοκό και στην Κηφισιά – για αυτό το αδίκημα, που είναι και το ίδιο επικίνδυνο για τη ζωή των επιβατών των αμαξοστοιχιών, να αφήνονται ελεύθερα. Και ενώ πιο πριν αρκούσε να πιαστούν με τα καλώδια στα χέρια για να κατηγορηθούν για κακούργημα, με πολυετείς καθείρξεις.

Μπλόκο στην άρση απορρήτου των συνομιλιών

Την ίδια ώρα σημαντικά προβλήματα στη διακρίβωση της αλήθειας για την τραγωδία στα Τέμπη μπορεί να δημιουργήσει ο νέος νόμος (ύστερα από την ανάδειξη της υπόθεσης των υποκλοπών) 5005/2022 (ΦΕΚ Α’ 236/21.12.2022) για την «άρση απορρήτου» των συνομιλιών.

Καθότι ο νέος νόμος δεν προβλέπει άρση απορρήτου για τα αδικήματα των ανθρωποκτονιών από αμέλεια (άρθρο 302 του ΠΚ) κατά συρροή και τη διατάραξη της ασφάλειας των συγκοινωνιών (άρθρο 291) για τα οποία έχουν ασκηθεί διώξεις για το τραγικό σιδηροδρομικό συμβάν στη Θεσσαλία.

Και έτσι λόγω αυτού του νομικού «κωλύματος» ίσως καθίσταται -σύμφωνα με νομικούς – δυσχερής η διερεύνηση των τηλεφωνικών κλήσεων μέσω κινητών τηλεφώνων που μπορεί να πραγματοποίησαν ο σταθμάρχης ή ο μηχανοδηγός της αμαξοστοιχίας σε μια, άγνωστη μέχρι σήμερα, προσπάθειά τους να αποτρέψουν την πρωτοφανή αιματοχυσία.

Στον παλιό νόμο Ν. 2225/1994 προβλεπόταν η άρση του απορρήτου των επικοινωνιών για ζητήματα ασφάλειας συγκοινωνιών και θα μπορούσε αμέσως να διαπιστωθεί ποιες επικοινωνίες μέσω κινητών είχαν πραγματοποιήσει οι πρωταγωνιστές της δραματικής υπόθεσης στα Τέμπη.

Πώς έγινε απλή κλοπή

Στον νόμο 4199/2013 λοιπόν που προχωρούσε σε αναδιαμόρφωση του Ποινικού Κώδικα (ΠΔ 283/1985) υπήρχε μία νέα τέταρτη παράγραφος στο άρθρο 291 για την ασφάλεια των συγκοινωνιών και την κλοπή ή δολιοφθορά σιδηροδρομικού υλικού.

Στην εν λόγω παράγραφο μνημονευόταν ότι «όποιος αφαιρεί με σκοπό παράνομης ιδιοποίησης ή με πρόθεση καταστρέφει, ολικά ή εν μέρει, οποιοδήποτε υλικό ή αντικείμενο προορισμένο από τη θέση του ή από την κατασκευή του για την εξυπηρέτηση της λειτουργίας του σιδηροδρόμου ή την ασφάλεια της σιδηροδρομικής συγκοινωνίας, τιμωρείται με κάθειρξη, ανεξαρτήτως της ζημίας που απειλήθηκε ή προξενήθηκε ή της οικονομικής αξίας του υλικού ή αντικειμένου».

Δηλαδή με αυτόν τον νόμο προβλέπονταν ποινές μέχρι 10 χρόνια κάθειρξης στους κλέφτες, με το σχετικό αδίκημα να χαρακτηρίζεται κακούργημα. Αυτή η νομοθετική ρύθμιση είχε υπάρξει σε συνεννόηση τότε με το υπουργείο Μεταφορών ύστερα από τα δεκάδες κρούσματα κλοπής μετάλλων ή δολιοφθορών στο σιδηροδρομικό δίκτυο όλη της χώρας που έπαιρναν τη μορφή μάστιγας.

Ωστόσο, ενώ αυτό το νομοθέτημα οδηγούσε στη φυλακή πολλούς από τους κλέφτες καλωδίων και τα μέλη των κυκλωμάτων των σκραπ (προ μερικών ετών είχαν συλληφθεί ως συνεργοί και στελέχη του ΟΣΕ), ο νέος Ποινικός Κώδικας που κυρώθηκε με τον Ν. 4619/2019 (ΦΕΚ Α’ 95/11.6.2019) αφαίρεσε την… αφαίρεση υλικού και την «ιδιοποίησή» του.

Με τον νέο νόμο η κλοπή του σιδηροδρομικού υλικού εντάχθηκε στις απλές ή διακεκριμένες κλοπές σαν τυχαίο κρατικό υλικό. Κάτι που οδηγεί στην αποθράσυνση των κλεφτών και στη γρήγορη επάνοδό τους στην ίδια εγκληματική δράση.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ «ΤΑ ΝΕΑ»