Υδρογόνο: Στα σκαριά Ευρωπαϊκή Τράπεζα για τη χρηματοδότηση επενδύσεων

Στη δημιουργία Ευρωπαϊκής Τράπεζας Υδρογόνου μέχρι τα τέλη του 2023 που θα παρέχει χρηματοδοτήσεις και γενικότερη υποστήριξη στην παραγωγή βιώσιμου υδρογόνου στη Γηραιά Ήπειρο προχωρά με γοργά βήματα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Με την τράπεζα αυτή -European Hydrogen Bank (EHB)- στόχος είναι να μπορούν να παράγονται 10 εκατομμύρια τόνοι ανανεώσιμου υδρογόνου στην ΕΕ έως το 2023, με διπλό στόχο. Από τη μια να απεξαρτηθεί στο μέτρο του δυνατού η Ευρώπη από τις εισαγωγές ορυκτών καυσίμων που σήμερα προέρχονται από τη Ρωσία και από την άλλη να επιτευχθούν οι στόχοι (REPowerEU) για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής σε συνδυασμό με τις εισαγωγές άλλων 10 εκατ. τόνων υδρογόνου.

Υδρογόνο: Σχέδια για δίκτυο αγωγών στη Βόρεια Θάλασσα

Επενδύσεις

Πρόκειται για επενδύσεις για παραγωγή, μεταφορά και κατανάλωση υδρογόνου που αναμένεται σύμφωνα με τους υπολογισμούς των Βρυξελλών να κυμανθούν από 335 έως 471 δισ. ευρώ, περιλαμβανομένων και 200με 300 δισ. ευρώ που αφορούν επιπλέον παραγωγή ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση.

Ειδικότερα, οι επενδύσεις για βασικές κατηγορίες υποδομών υδρογόνου έως το 2030 υπολογίζονται σε 50 με 75 δισεκατομμύρια ευρώ για συσκευές ηλεκτρόλυσης, σε 28 με 38 δισεκατομμύρια ευρώ για αγωγούς μεταφοράς μέσα στην ΕΕ και σε 6 με 11 δισεκατομμύρια ευρώ για υποδομές αποθήκευσης. Η αναβάθμιση των δυνατοτήτων κατασκευής ηλεκτρολύτη θα απαιτήσει επιπλέον επενδύσεις που εκτιμώνται σε μέγιστο ποσό 1,2 δισεκατομμυρίων ευρώ. Θα χρειαστούν επιπλέον επενδύσεις 500 δισεκατομμυρίων ευρώ στις λεγόμενες διεθνείς αλυσίδες αξίας για να καταστεί δυνατή η εισαγωγή 10 εκατομμυρίων τόνων ανανεώσιμου υδρογόνου, μεταξύ άλλων υπό μορφή παραγώγων, αναφέρει η ΕΕ.

Η Ευρώπη βρίσκεται σε πολύ καλή θέση για να εκμεταλλευτεί τις νέες τεχνολογίες υδρογόνου. Σύμφωνα  με έκθεση από το Ευρωπαϊκό Γραφείο Διπλωμάτων Ευρεσιτεχνίας (EPO) και τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας (IEA) για τις «οικογένειες» διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας (IPF) για τεχνολογίες υδρογόνου, η παγκόσμια κατοχύρωση τέτοιων διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας έχει ως ηγέτη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η ΕΕ αντιπροσωπεύει το 28% όλων των IPF που υποβλήθηκαν από το 2011 έως το 2020.

Οι τέσσερις πυλώνες της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Υδρογόνου

Η EHB σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Κομισιόν θα βοηθήσει στην αντιμετώπιση των αρχικών οικονομικών προκλήσεων προκειμένου να δημιουργηθεί μια αναδυόμενη αγορά ανανεώσιμων πηγών υδρογόνου. Θα έχει επίσης διεθνή διάσταση για τη διευκόλυνση των εισαγωγών στην ΕΕ υδρογόνου από ανανεώσιμες πηγές.

Η ΕΕ καθόρισε τους τέσσερις πυλώνες της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Υδρογόνου. Δύο από αυτούς είναι μηχανισμοί χρηματοδότησης – για τη δημιουργία της εγχώριας αγοράς υδρογόνου της ΕΕ και για διεθνείς εισαγωγές προς την ΕΕ. Ο τρίτος πυλώνας συνδέεται με τη διαφάνεια και τον συντονισμό – ειδικότερα με την αξιολόγηση της ζήτησης, των αναγκών σε υποδομές, των ροών υδρογόνου και των δεδομένων κόστους. Ο τέταρτος πυλώνας αφορά το λεγόμενο εξορθολογισμό του υφιστάμενου χρηματοδοτικού μέσου. Πρόκειται για το συντονισμό και το συνδυασμό τους με νέα δημόσια και ιδιωτική χρηματοδότηση, τόσο στην ΕΕ όσο και διεθνώς.

Υποστήριξη παραγωγών υδρογόνου με σταθερή τιμή

Όπως προσδιορίζονται από την ΕΕ, οι στόχοι για την EHB είναι να μειώσει το χάσμα κόστους μεταξύ ανανεώσιμων πηγών υδρογόνου και ορυκτών καυσίμων. Αυτό θα επιτευχθεί μέσω συστήματος δημοπρασίας για την παραγωγή ανανεώσιμων πηγών υδρογόνου για την υποστήριξη των παραγωγών μέσω πληρωμής σταθερής τιμής ανά κιλό παραγόμενου υδρογόνου, για μέγιστη διάρκεια 10 ετών. Οι πρώτες πιλοτικές δημοπρασίες ήδη σχεδιάζονται και πρόκειται να ξεκινήσουν το φθινόπωρο του 2023, με την υποστήριξη 800 εκατομμυρίων ευρώ από το Ταμείο Καινοτομίας της ΕΕ.

Η ΕΗΒ θα δημιουργήσει πλατφόρμα δημοπρασιών της ΕΕ για τα κράτη μέλη, χρησιμοποιώντας πόρους τόσο του Ταμείου Καινοτομίας όσο και των κρατών μελών, για τη χρηματοδότηση έργων ανανεώσιμων πηγών υδρογόνου τηρώντας πάντα τους κανόνες της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις.

Προκειμένου να επιτευχθεί η εγχώρια παραγωγή 10 εκατ. τόνων ανανεώσιμου υδρογόνου που προβλέπεται στο σχέδιο REPowerEU, οι συνολικές επενδυτικές ανάγκες υπολογίζονται σε 335 με 471 δισεκατομμύρια ευρώ. Στο ποσό υπολογίζονται και 200 έως 300 δισ. ευρώ που απαιτούνται για πρόσθετη παραγωγή ανανεώσιμης ενέργειας. Η συντριπτική πλειονότητά των κεφαλαίων θα προέλθει από ιδιωτική χρηματοδότηση, αλλά η δημόσια χρηματοδότηση μέσω των χρηματοδοτικών μέσων της ΕΕ και της κρατικής ενίσχυσης μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη μόχλευση των ιδιωτικών επενδύσεων, ιδίως στις πρώτες ημέρες της δημιουργίας της αγοράς υδρογόνου όπως αναφέρει η ΕΕ.